Madhësitë fizike

Nga Wikipedia, Enciklopedia e Lirë

Madhësitë fizike janë ato madhës me anë të të cilave krahasohen dimensionet, vetit, etj. fizike të objekteve me studimi e të cilave mirret fizika. Gjatë historis së zhvillmit të fizikës si shkencë, futja në përdorim e një sistemi të këtyre madhësive ka pasur një rolë të veqatë. Kështu janë bërë disa përpjekje për një sistem të tillë, këto përpjekje janë kurorzuar me sistemin e tashem që përdoret në Fizik. Sistemi i tashem që përdoret në Fizikën botërore është sistemi ndërkombëtarë SI.

[redaktoni] Sistemi SI

Sistemi SI ka 7 madhësi themelore me njësit matëse.

Madhësia	simboli	Njësia	simboli	përkufizimi
Gjatësia	$l$	metri	m	Një metër është rruga që kalonë rrezja e dritës në vakum breda një sekunde(1/299 792 458).
Masa	$m$	kilogrami	kg	Masa prej një kg është madhësia e cilindrit që ruhet si prototip i kilogramit në Qendrën Internacionale të Sistemit SI në Paris.
Koha	$t$	sekonda	s	Intervali kohorë i cili nevojitet për saktësishtë për 9 192 631 770 perioda, për kalimin e atomit të elementit kimik ¹³³Cs nga një nivel në tjetrin.
Inteziteti i rrymës elektrike	$I$	amperi	A	1 Amperi është sasia e rrymës elektrike, që kalon ndërmjet dy drejtpërquesve paraler me distanc në mes tyre prej një metre, me gjatësi të pakufizuar që gjenden në vakum.
Temperatura	$T$	kelvini	K	Një kelvini është 273,16 pjesë e temperaturës termodinamike të pikës së ngrirejs së Ujit.
Sasia e materies	$n$	moli	mol	Një mol është numri i elementeve që e përbëjnë një substancë, që i përgjegjet numrit të atomeve në 0,012 karbon të pastër¹²C.
Intesiteti i dritës	$l V$	kandela	cd	Një kandelë është intesiteti i dritës një një drejtim të caktuar , që një burim i cili prodhon rrezet me frekuencë 540 · 10¹² herc, dhe inteziteti i tyre në këtë drejtim është 1/683 W për steradian.