From Wikipedia
[edit] 14. januar - 14. siječnja
[edit] Događaji
- 1784 - SAD ratifikovale mirovni ugovor s Velikom Britanijom, čime je i formalno okončan Američki rat za nezavisnost.
- 1809 - Velika Britanija i Španija sklopile savez protiv francuskog cara Napoleona I.
- 1826 - u Pešti osnovana Matica srpska na inicijativu Jovana Hadžića i uz pomoć bogatih srpskih trgovaca iz Pešte i Budima. Književno i kulturno društvo odigralo ogromnu ulogu u procvatu nauke i kulture Srba u Vojvodini, ubrzo po osnivanju počelo da izdaje „Letopis Matice srpske“, najstariji srpski književni časopis. 1864. Matica preseljena u Novi Sad.
- 1867 - u okviru balkanskih nacionalno-oslobodilačkih saveza protiv Otomanskog carstva, Vlada Srbije u Bukureštu s bugarskim revolucionarnim komitetom sklopila sporazum o stvaranju zajedničke države koja bi se zvala Bugaro-Srbija ili Srbo-Bugarska, a za vladara bio predviđen srpski knez Mihailo Obrenović.
- 1907 - zemljotres razorio grad Kingston na Jamajci i usmrtio oko 1.000 ljudi.
- 1943 - u Kazablanki počela konferencija lidera savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu Ruzvelta, Čerčila i De Gola. Na konferenciji koja je završena 26.1.a zaključeno da sile Osovine moraju bezuslovno kapitulirati i preciziran datum iskrcavanja saveznika u Italiji.
- 1953 - Narodna skupština Jugoslavije izglasala ustavni zakon kojim je uvedeno društveno vlasništvo i samoupravljanje proizvođača. Umesto vlade i ministarstava uvedena izvršna veća i državni sekretarijati. Prvi predsednik Saveznog izvršnog veća postao Josip Broz Tito.
- 1969 - lansiran sovjetski vasionski brod „Sojuz 4“ s kosmonautom Vladimirom Šatalovim, dan kasnije „Sojuz 5“ u kom su bili Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev i Jevgenij Krunov. Dva broda se potom spojila, kosmonauti Jelisejev i Krunov prešli u „Sojuz 4“. To je bilo prvo spajanje vasionskih brodova s ljudskom posadom u Zemljinoj orbiti.
- 1991 - u Tunisu ubijena tri bliska saradnika Jasera Arafata, među kojima Abu Ijad, jedan od osnivača Palestinske oslobodilačke organizacije.
- 1996 - predsednik Gvatemale Alvaro Arsu pozvao, preuzimajući dužnost šefa države, levičarske gerilce da počnu pregovore o okončanju 35-godišnjeg građanskog rata.
- 2000 - pet bosanskih Hrvata Zoran, Vlatko i Marjan Kupreškić, Vladimir Šantić i Drago Josipović proglašeni krivim pred Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu za masakr 116 mslimana u Ahmićima u Bosni 1993. Osuđeni na zatvorske kazne od pet do 25 godina. Kupreškići 23.10. 2001. proglašeni nevinim i oslobođeni, a ostaloj dvojici kazna smanjena.
[edit] Rođenja
- 1507 - Katarina od Španjolske, austrijska hercoginja i španjolska princeza
- 1683. - Gottfried Silbermann
- 1811. - Fran Kurelac, hrvatski književnik i filolog (u. 1874.)
- 1816. - Antun Nemčić, hrvatski književnik (u. 1849.)
- 1818 - Zacharias Topelius, finsko-švedski pjesnik
- 1850 - Pierre Loti, francuski književnik
- 1861 - Mehmed VI., sultan Osmanskog carstva
- 1875. - Albert Schweitzer, alzaško-njemački liječnik, protestantski teolog, filozof i glazbenik († 1965.)
- 1892 - Miloš Đurić, srpski klasični filolog (u. 1967)
- 1896 - John Dos Passos, američki književnik (u. 1970.)
- 1897 - Vasa Čubrilović, bosanski istoričar (u. 1990)
- 1919 - Giulio Andreotti, talijanski političar i drvavnik
- 1931 - Caterina Valente, talijanska pjevačica i zabavljačica
- 1941 - Faye Dunaway, američka glumica
- 1941 - Milan Kučan, slovenački političar i državnik
- 1953 - Radmila Živković, srpska glumica
- 1965 - Désirée Nosbusch, luksemburška TV-voditeljica i glumica
- 1970. - Marco Pantani, biciklist
- 1742 - Edmund Halej, engleski astronom i geofizičar (r. 1656)
- 1753. - George Berkeley, irski filozof (r. 1685.)
- 1874. - Philipp Reis
- 1898 - Luis Kerol, engleski pisac i matematičar (r. 1832)
- 1957 - Hemfri Bogart, američki glumaca (r. 1899)
- 1978. - Kurt Gödel, matematičar
- 1991 - Mihailo Stevanović, srpski filolog (r. 1903)
[edit] Praznici i dani sećanja
- 1840 - u kneževini Srbiji za školsku slavu proglašen Savindan, praznik u spomen na srpskog prosvetitelja i zaštitnika školstva, Svetog Savu. Prva proslava Svetog Save održana 1812. u Zemunu, a himna Svetom Savi prvi put izvedena 1839. u Segedinu.
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
- Obrezanje Isusa Hrista
- Svetog Vasilija Velikog, arhiepiskopa Kesarijskog
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar
