Traktat paryski
Z Wikipedii
Traktat lub traktaty paryskie - określenie stosowane w historiografii i politologii w odniesieniu do traktatów międzynarodowych podpisanych w Paryżu.
Spis treści |
[edytuj] Traktat paryski (1229)
Pomiędzy królem Francji Ludwikiem IX, a Rajmundem VII z Tuluzy kończący wojnę w Langwedocji zapoczątkowaną krucjatą albigenską. Postanowiono, że córka Rajmunda poślubi królewskiego brata Alfonsa i obejmą oni rządy w hrabstwie Tulusy, a po ich śmierci cała Langwedocja stanie się dobrami korony.
[edytuj] Traktat paryski (1259)
Między królem Anglii Henrykiem III a Ludwikiem IX, królem Francji. Podpisany 4 grudnia 1259 oddawał formalnie pod władzę Francji utracone za rządów Jana bez Ziemi Normandię, Maine, Anjou i Poitou. Monarcha angielski zachował prawa do Gaskonii i części Akwitanii jednak jako wasal Ludwika, który zobowiązał się wycofać pomoc dla buntu możnych.
[edytuj] Traktat paryski (1763)
Kończył wojnę siedmioletnią 1756–1763 między Wlk. Brytanią a Francją i Hiszpanią. Utwierdził rosnącą dominację kolonialną Wlk. Brytanii. Francja musiała odstąpić jej Senegal w Afryce, śródziemnomorską Minorkę oraz w w Ameryce:
- ziemie Nowej Francji (dzisiejsza południowa Kanada),
- wschodnią część Luizjany po Missisipi, zaś pozostałą część Hiszpanii jako rekompensatę za przejęcie przez Wlk. Brytanię Florydy
- wyspy w karaibskie Dominikę, Grenadę i Tobago;
[edytuj] Traktat paryski (1783)
To właściwie 2 traktaty. Pierwszy kończył wojnę wyzwoleńczą między Stanami Zjednoczonymi a Wlk. Brytanią toczoną w latach 1775–1783, która uznała niepodległość USA. Drugi traktat został zawarty między Wlk. Brytanią a sojusznikami USA - Francją i Hiszpanią. Odwracał on część niekorzystnych dla Francji rozstrzygnięć z traktatu z roku 1763. Pod władzę Paryża wróciły wyspa Tobago, Senegal oraz posiadłości w Indiach. Hiszpania przejęła oddaną Florydę oraz Minorkę. Zjednoczone Królestwo uzyskało wyspę Providence oraz archipelag Bahamy.
[edytuj] Traktat paryski (1814)
Zawarty po klęsce i abdykacji Napoleona I pomiędzy pokonaną Francją a szóstą koalicją złożoną z Rosji, Wlk. Brytanii, Austrii i Prus. Przywracał granice Francji do stanu sprzed rewolucji i wojen napoleońskich, dokładnie do status quo z dnia 1 stycznia 1792. Oddawał jej jednak część posiadłości zamorskich w Indiach i Karaibach.
[edytuj] Traktat paryski (1815)
Podpisany po ostatecznej klęsce Napoleona. Odbierał pokonanej Francji graniczne miasta i twierdze na rzecz Holandii, Prus, Szwajcarii, Królestwa Sardynii i Austrii, obciążał ją takę znaczną kontrybucją w wysokości 700 mln franków i kosztami okupacyjnych wojskowej w ciągu następnych 3–5 lat.
[edytuj] Traktat paryski (1856)
Zwany także Kongresem paryskim, zawarty po wojnie krymskiej 1853–56; podpisany z jednej strony przez przedstawicieli Rosji, a z drugiej — W. Brytanii, Francji, Turcji, Sardynii, Austrii i Prus; na jego mocy Rosja zwróciła Turcji zajęty podczas działań wojennych Kars; ogłoszono neutralność i demilitaryzację M. Czarnego, swobodę żeglugi na Dunaju pod kontrolą 2 międzynar. komisji; Rosja oddała Mołdawii deltę Dunaju i przyległą do niej część pd. Besarabii; wszystkie państwa zobowiązały się do nieingerencji w wewn. sprawy Turcji i wspólnie gwarantowały autonomię Mołdawii i Wołoszczyzny oraz Serbii w ramach imperium osmańskiego; jedna z załączonych do traktatu konwencji zabroniła Rosji budowy umocnień na W. Alandzkich; traktat osłabił pozycję Rosji na Bliskim Wschodzie, spowodował zaostrzenie się sprawy wschodniej.
[edytuj] Traktat paryski (1898)
Podpisany 10 grudnia 1898 kończył kolonialną wojnę hiszpańsko-amerykańską. Pokonana Hiszpania zmuszona była odstąpić USA wszystkie swoje pozostałe kolonie: Kubę (pozorna niepodległość pod okupacją USA, oficjalny protektorat od 1901), Puerto Rico, Filipiny i wyspę Guam na Pacyfiku.
[edytuj] Traktat paryski (1920)
Oddawał sprzymierzonej z Ententą Rumunii pozostałą po carskiej Rosji Besarabię.
[edytuj] Traktaty paryskie (1947)
Patrz Pokój paryski (1947)
[edytuj] Traktat paryski (1951)
Ustanawiał Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, która była jednym z zalążków EWG a w konsekwencji Wspólnoty Europejskiej. Podpisany przez Francję, RFN, Belgię, Holandię, Luksemburg i Włochy 18 kwietnia 1951. Celem tej organizacji międzynarodowej było powołanie do życia wspólnego rynku surowców i produktów przemysłu węglowego i stalowego.
[edytuj] Inne
Czasami można zetknąć się z użyciem tego określenia w stosunku do traktatów pokojowych kończących rozliczenia po I wojnie światowej z państwami centralnymi po podpisaniu traktatu pokojowego w Wersalu z Niemcami (Saint-Germain z Austrią, Neuilly z Bułgarią i Trianon z Węgrami w 1919, Sèvres z Turcją w 1920) oraz umów podpisanych między USA a Wietnamem, które kończyły wojnę wietnamską w 1973
