Piroluzyt
Z Wikipedii
Piroluzyt także braunsztyn - minerał z gromady tlenków. Należy do minerałów pospolitych i często spotykanych. Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i liosis = rozproszenie, rozkład (oysis = myć).
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
- Chemizm: MnO2 – tlenek manganu(IV)
- Układ krystalograficzny: tetragonalny
- Twardość: 1 –2 (skupienia ziemiste); 6 –7 (kryształy)
- Gęstość: 4,5 –7,91
- Rysa: czarna
- Barwa: srebrzystoszary do szaroczarnego
- Połysk: metaliczny do matowego
- Łupliwość: doskonała,
- Przełam: nierówny
Tworzy kryształy słupkowe, pręcikowe (polianit), lub igiełkowe. Występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych, piankowych (wad), nerkowych, groniastych, włóknistych,. Niekiedy tworzy kolomorficzne masy. Jest kruchy, nieprzezroczysty. Odmiany ziemiste są bardzo miękkie i tłuste w dotyku oraz brudzą ręce.
[edytuj] Występowanie
Stanowi składnik utworów hydrotermalnych oraz osadowych. Wytrąca się jako osad chemiczny w bagnach, jeziorach, lagunach, i innych zbiornikach wodnych. Tworzy się także wtórnie w strefie utleniania minerałów zawierających mangan. Współwystępuje z manganitem, psylomelanem, limonitem, (goethytem i lepidokrokitem)., braunitem.
Miejsca występowania: Gruzja – Cziatura, Kaukaz, Ukraina – Nikipol, Nizina Czrnomorska, Indie - Dekan , Brazylia – Minas Gerais RPA, Niemcy,
Polska - Dolny Śląsk, w Górach i na Pogórzu Kaczawskim, w Górach Sowich także w Tarnowskich Górach i Dąbrowie k.Bytomia (na Górnym Śląsku).
[edytuj] Zastosowanie
- wykorzystywany bezpośrednio do produkcji suchych ogniw Leclanchégo cynkowo-grafitowych (zużycie tego minerału do tego celu w szczytowym okresie w 1976 wynosiło w skali globu pół miliona ton),
- bardzo ważna ruda manganu (zawiera 63,19% Mn), do pozyskiwania metalicznego manganu,
- składnik uszlachetniający stal,
- składnik utwardzający stopy glinu i magnezu,
- służy do otrzymywania chloru,
- jest poszukiwany przez kolekcjonerow - najpiękniejsze kryształy przekraczające 10 cm długości pochodzą z Niemiec i USA
