Pion (szachy)

Z Wikipedii

1. Ruchy piona

Pion – nazywany jest również chłopkiem, najsłabsza bierka w szachach. Każdy z graczy rozpoczyna grę z ośmioma pionami na swojej drugiej linii. Według notacji algebraicznej piony białych znajdują się na polach a2, b2, c2, ..., h2, piony czarnych na a7, b7, c7, ..., h7. Piony rozróżnia się nazywając je od kolumny (linii pionowej), w której stoją, np. biały pion f, lub pola które zajmują, np. pion b2.

Zasady wykonywania ruchów pionami znacznie się różnią od zasad dotyczących innych bierek szachowych. W przeciwieństwie do innych bierek piony nie mogą się cofać. Pion porusza się o jedno pole do przodu, jednak każdy pion z pozycji wyjściowej (białe - z drugiego rzędu, czarne - z siódmego) może wykonać ruch zarówno o jedno jak i o dwa pola do przodu. Pola, na które pion może wykonać ruch lub które może w ruchu minąć muszą być wolne, pion nie może przeskoczyć innej bierki. Na pierwszym diagramie po prawej stronie biały pion d5 może przejść na pole d6, białego piona g2 można postawić na pole g3 lub g4 w jednym ruchu. Czarny pion b3 może wykonać ruch o jedno pole do przodu na pole b2.

Pion

W odróżnieniu od innych bierek, pion nie może zbić bierki przeciwnika na polu, na które mógłby wejść w jednym ruchu. Dowolna bierka (własna lub przeciwnika) stojąca przed pionem blokuje jego ruch. Pion bije na ukos, jedno pole do przodu po lewej lub prawej jego stronie. Na pierwszym diagramie biały pion d5 może zbić czarną wieżę c6 lub czarnego skoczka e6. Biały pion g2 mógłby zbić bierkę przeciwnika, gdyby stała ona na jednym z pól f3 lub h3.

2. Bicie w przelocie

Niezwykłym ruchem jest bicie w przelocie (fr. en passant). Możliwość bicia w przelocie powstaje tylko wówczas, gdy pion jednej ze stron wykonał ruch o dwa pola, a pole, które minął, jest atakowane przez pion strony przeciwnej. Pion bijący w przelocie zajmuje to właśnie wolne pole, które minął pion zbijany. Drugi diagram po prawej stronie ilustruje bicie w przelocie. Jeśli czarny pion b7 wykona ruch o dwa pola na b5, biały pion c5 może go zbić, ustawiając się na polu b6. Bicie w przelocie można wykonać wyłącznie w następnym ruchu po tym, gdy pion zbijany wykonał ruch o dwa pola. Jeśli gracz wykona jakikolwiek inny ruch, traci prawo do bicia w przelocie.

Pion, który przemaszerował przez całą szachownicę i osiągnął ostatnią linię musi być w tym samym ruchu zastąpiony hetmanem, wieżą, gońcem lub skoczkiem tego samego koloru. Taki ruch nazywa się promocją. Zazwyczaj pion jest promowany na najsilniejszą figurę – hetmana. Zdarzają się jednak sytuacje, w których korzystniejsza jest przemiana w inną figurę, mówimy wówczas o słabej promocji. Pion może być promowany na figurę niezależnie od liczby figur tego rodzaju znajdujących się na szachownicy. Teoretycznie na szachownicy może znajdować się dziewięć hetmanów albo np. dziesięć wież jednego koloru. W jedenastej partii meczu o mistrzostwo świata pomiędzy Jose Raulem Capablanką a Aleksandrem Alechinem w 1927 roku na szachownicy walczyły cztery hetmany.

Bierki szachowe
	Król
	Hetman
	Wieża
	Goniec
	Skoczek
	Pion

W partiach towarzyskich często z powodu braku drugiego hetmana ustawia się na szachownicy np. odwróconą wieżę lub inny przedmiot. W oficjalnych meczach lub turniejach jest to niedopuszczalne, w przypadku braku odpowiedniej figury należy, po zatrzymaniu zegara, zwrócić się do sędziego.