Mieczysław Karłowicz (kompozytor)

Z Wikipedii

Mieczysław Karłowicz (ur. 11 grudnia 1876 w Wiszniewie, zm. tragicznie 8 lutego 1909 w Tatrach) – polski kompozytor i dyrygent. Znany ze swych kompozycji symfonicznych, uważany za mistrza poematu symfonicznego. Jest zaliczany do nurtu późnego romantyzmu.

Karłowicz, urodzony na Litwie, spędził na wsi wczesne dzieciństwo do szóstego roku życia. W 1882 rodzina Karłowiczów sprzedała majątek i zamieszkawała początkowo w Heidelbergu, potem w Pradze i w Dreźnie, by ostatecznie w 1887 osiedlić się w Warszawie. Mieczysław, od dzieciństwa wychowany w muzycznej atmosferze, od siódmego roku życia pobierał naukę gry na skrzypcach. W czasie pobytu w Pradze i Dreźnie miał też okazję zapoznać się z muzyką symfoniczną i operą. Po osiedleniu w Warszawie kontynuował naukę gry na skrzypcach, równocześnie studiując harmonię. Obok nauki gry i kompozycji Karłowicz studiował na Uniwersytecie Warszawskim nauki przyrodnicze, a następnie filozofię w Berlinie. Już w czasie studiów rozpoczął komponowanie. Zajmował się także publicystyką muzyczną. Po powrocie do Warszawy w 1901 ukończył studia. W 1903 w ramach Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego założył orkiestrę smyczkową.

Skromny dorobek Karłowicza, w którym poczesne miejsce zajmuje poemat symfoniczny, zapewnił mu miano "najwybitniejszego symfonika polskiego".

Tatry poznawał Karłowicz od 1889 r., lecz systematyczną działalność górską rozpoczął od 1902 r. W roku 1907 r. osiadł na stałe w Zakopanem. Działał w Towarzystwie Tatrzańskim. Był znakomitym taternikiem. Początkowo wspinał się ze znanym góralskim przewodnikiem, Klimkiem Bachledą (1906), następnie już samodzielnie, często samotnie. Wszedł na wiele szczytów , z których najważniejsze to: I wejście na Wielką Kołową Turnię (granią od Modrej Turni,1907, samotnie), I wejście na Ciężką Turnię granią północno-wschodnią z [[Dolinka Spadowa|Dolinki Spadowej (1908), I zimowe wejście na Kościelec (1908), I zimowe wejście na Wołoszyn oraz Żółtą Turnię z przełęczy Krzyżne, wejście na Ostry Szczyt południową ścianą, drogą Häberleina (1908).

Był również jednym z pionierów narciarstwa, które uprawiał od 1907 r. i działaczem Zakopiańskiego Oddziału Narciarzy (ZON). Dokonał m.in. pierwszego przejścia na nartach z Hali Gąsienicowej przez Liliowe, Zawory i Koprową Przełęcz do Szczyrbskiego Jeziora.

Pasjonował się fotografiką, jego fotografie tatrzańskie o wysokim poziomie artystycznym zostały zebrane w pięknie wydanym albumie pt. "Karłowicz w Tatrach". Zajmował się też publicystyką, w której popularyzował Tatry i Podhale oraz piętnował niewłaściwe postawy ówczesnych turystów. Wraz z Mariuszem Zaruskim stworzył podwaliny Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

8 lutego 1909 Mieczysław Karłowicz zginął w Tatrach przysypany lawiną na wschodnich zboczach Małego Kościelca, w trakcie wycieczki narciarsko-fotograficznej. W miejscu tym stoi obecnie kamień - pomnik zwany Kamieniem Karłowicza z napisem: „Non omnis moriar" (nie wszystek umrę). Chociaż trudno w to uwierzyć, w żadnym utworze muzycznym Karłowicza nie znajdziemy bezpośredniego odbicia Tatr, ich przyrody, góralskiego folkloru czy też wspomnień artysty z tatrzańskich wypraw.

¹Od Koncertu datuje się dojrzałą twórczość Karłowicza; pieśni kompozytor sam później określał jako "grzechy młodości". ²Dokończony i zinstrumentowany przez Grzegorza Fitelberga.