Fotografia

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem zdjęcie fotograficzne. (dyskusja)

Pierwsza, udana, trwała fotografia wykonana przez Nicéphore Niépce w 1826

Fotografia (z gr. photos – światło, graphein – rysować, pisać – rysowanie za pomocą światła) – zbiór wielu różnych technik, których celem jest zarejestrowanie trwałego, pojedynczego obrazu za pomocą światła. Potoczne znaczenie zakłada wykorzystanie układu optycznego, choć nie jest to konieczne (fotografia otworkowa, rayografia).

Podstawowy podział technik fotograficznych:

fotografia tradycyjna – oparta na chemii światłoczułych związków srebra, która dzieli się na fotografię monochromatyczną i fotografię barwną
fotografia elektroniczna – oparta na technikach elektrooptycznych, która dzieli się na zanikającą fotografię analogową i fotografię cyfrową.

Fotografia od początku swego istnienia zwracała uwagę zarówno naukowców, jak i artystów. Naukowców fascynowała jej zdolność do rejestrowania dokładnych obrazów ruchu, czego przykładem może być twórczość Eadwearda Muybridge'a w jego studiach ruchu ludzi i zwierząt. Artystów bardziej niż mechaniczna rejestracja rzeczywistości interesowały nowe możliwości tworzenia obrazu.

Fotografia zawdzięcza powstanie odkryciu substancji światłoczułej, zdolnej do utrwalenia obrazu świetlnego, utworzonego w ciemni optycznej. Już w roku 1727 w Halle nad Saalą, filolog Johann Heindrich Schulze uzyskał pierwsze odwzorowanie obrazu na emulsji światłoczułej sporządzonej z chlorku srebra na podkładzie z białej kredy. Wykorzystał on odkrycie Georga Fabriciusa, który zaobserwował już w roku 1556, że chlorek srebra zaczernia się pod wpływem promieni słonecznych. Spreparowana odpowiednio kreda posłużyła jako substancja mająca zapewnić w miarę równomierne pokrycie materiału podkładowego emulsją. Za wzór obrazu do odwzorowania użył nieprzeźroczystego materiału, w którym wyciął szablony. Następnie naświetlał emulsję na słońcu przez te szablony. W ten sposób uzyskał pierwszy, aczkolwiek niedający się jeszcze utrwalić, obraz fotograficzny. Za pierwszą fotografię uważa się obraz stworzony w 1826 lub 1827 przez Joseph-Nicéphore'a Niepce'a na wypolerowanej płycie metalowej. Jako substancję światłoczułą wykorzystał on tzw. asfalt syryjski - związki bitumiczne wytworzone z ropy naftowej. Otrzymane przez niego zdjęcie było jednak bardzo niedoskonałe, toteż za właściwą datę wynalezienia fotografii uważa się rok 1839, w którym inny Francuz, Louis J.M. Daguerre, zademonstrował Akademii Francuskiej zdjęcie fotograficzne otrzymane na warstewce jodku srebra, powstałej w wyniku działania pary jodu na wypolerowaną płytkę srebrną. Metoda Daguerre’a, zwana od nazwiska twórcy dagerotypią, pozwalała na otrzymanie poprawnego zdjęcia, ale tylko w jednym egzemplarzu, gdyż utworzony na płytce obraz był od razu obrazem pozytywowym. Niezależnie od Daguerre’a w tym samym czasie nad zagadnieniem otrzymywania obrazów tworzonych przez światło pracował angielski uczony William Henry Fox Talbot. Naświetlając w ciemni optycznej papier powleczony jodkiem srebra uzyskał on, po wywołaniu kwasem galusowym, obraz negatywowy, w którym jasnym miejscom fotografowanego przedmiotu odpowiadał czarny strąt srebra. Naświetlając z kolei poprzez ten negatyw arkusz papieru pokryty warstewką chlorku srebra, otrzymywał obraz pozytywowy w dowolnej licznie odbitek. 19 sierpnia 1839 fizyk Dominique Arago przedstawił we Francuskiej Akademii Nauk raport o wynalazku dagerotypii; ten dzień został przyjęty za datę narodzin fotografii. W 1839 r. J. Herschel wprowadził na określenie procesu opracowanego przez Talbota termin fotografia. Technika fotografii rozwijała się od tego momentu bardzo szybko. Już wkrótce płytki srebrne lub arkusze papieru zastąpiono płytkami szklanymi powleczonymi warstwą światłoczułą. Płytki te preparowano tuz przed wykonaniem zdjęcia, co wymagało przenośnej ciemni fotograficznej, w której można było dokonać tego zabiegu.

Fotografia, mimo że powstała w XIX wieku, korzystała z wynalazków znanych już wcześniej. Podstawowy instrument do tworzenia obrazu, camera obscura była stosowana już od XVI wieku przez malarzy, a światłoczułość azotanu srebra zaobserwował Johann Schultze w 1724.

Pierwszą trwałą fotografię barwną udało się uzyskać fizykowi Jamesowi Clerkowi Maxwellowi w 1861. Pierwsze płyty do fotografii barwnej, Autochrome zostały wprowadzone na rynek w 1907 przez Braci Lumière i były wyprodukowane na bazie barwionej skrobi ziemniaczanej. Pierwszy współczesny, trójwarstwowy film barwny, Kodachrome, został wprowadzony do sprzedaży w 1935. Większość współczesnych filmów barwnych, oprócz Kodachrome, wykorzystuje technologię stworzoną dla filmu Agfacolor w 1936. Pierwszy natychmiastowy materiał kolorowy firmy Polaroid jest dostępny od 1963.

Fotografia pojawiła się na ziemiach polskich już w roku 1839, kiedy to "Kurier Warszawski" wydrukował ogłoszenie firmy FRAGET, oferującej aparaty do dagerotypii. Rok później w Poznaniu i w Warszawie pojawiły się ilustrowane broszury poświęcone dagerotypii. Początek przemysłu fotograficznego na ziemiach polskich to rok 1887, kiedy chemik Piotr Lebiedziński założył w Warszawie fabrykę papierów fotograficznych FOTON. W 1899, również w Warszawie, powstała wytwórnia aparatów fotograficznych i obiektywów FOS.