Klawiatura

Z Wikipedii

Standardowa klawiatura

Klawiatura "multimedialna"

Wycinek klawiatury fortepianowej

Klawiatura jest to uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.

Klawiatury występują w najróżniejszych urządzeniach – maszynach do pisania, kalkulatorach, telefonach komórkowych, tokenach; w szczególności jest to jeden z podzespołów wejściowych komputera. Aktualnie używane modele klawiatur komputerowych mają około 100 klawiszy. Coraz częściej w klawiatury komputerowe wbudowuje się dodatkowe elementy sterujące (dodatkowe przyciski) i kontrolne (diody świecące) - najczęściej dla obsługi multimediów.

Szczególnego rodzaju klawiatury występują w instrumentach muzycznych – fortepianach, pianinach, organach (tzw. manuały), klawesynach, trąbkach, akordeonach i in., a także w instrumentach elektronicznych.

Klawiatury mogą mieć najróżniejszą konstrukcję:

• mechaniczne, historycznie najstarsze – ruch klawisza za pomocą mniej lub bardziej skomplikowanego systemu dźwigni, cięgien itp. układów mechanicznych bezpośrednio wykonuje czynność użyteczną (np. napęd dźwigni w maszynie do pisania, przestawienie tarczy w arytmometrze mechanicznym)
• stykowe – ruch klawisza powoduje bezpośrednio zwarcie (lub, rzadziej, rozwarcie) w układzie elektrycznym/elektronicznym:
  • sprężynowa
  • membranowa – za pomocą klawisza dociskana jest do płytki drukowanej specjalna membrana zwierająca, realizująca także ruch powrotny klawisza
  • z gumą przewodzącą (obecnie najbardziej rozpowszechnione) – wciśnięcie klawisza powoduje dociśnięcie gumy przewodzącej do obwodu drukowanego, powodując znaczne obniżenie rezystancji pomiędzy końcówkami pola stykowego
• bezstykowa:
  • optoelektroniczna – ruch klawisza powoduje wsunięcie lub wysunięcie przesłony do/z transoptora
  • pojemnościowa – obecnie stosowana rzadko – klawisz połączony jest z elementem zmieniającym pojemność współpracującego kondensatora najczęściej poprzez wsunięcie się między okładziny
  • kontaktronowa – naciśnięcie klawisza powoduje przysunięcie magnesu do kontaktronu wymuszając zwarcie styków
• ekranowa:
  • dotykowa – na ekranie wyświetlany jest układ klawiszy, dotknięcie zaznaczonego miejsca jest równoznaczne z wprowadzeniem znaku, konieczne jest posiadanie specjalnego monitora dotykowego
  • klasyczna – na ekranie wyświetlany jest układ klawiszy, kliknięcie myszką w wybranym miejscu jest równoznaczne z wybraniem znaku; wariant zbliżony do poprzedniego, ale nie wymaga specjalnego monitora. Zaletą klawiatur ekranowych w porównaniu z fizycznymi jest możliwość wizualnej prezentacji wielu zestawów znaków z różnych alfabetów.

Na klawiaturze komputerowej każde naciśnięcie klawisza powoduje wysłanie sygnału do komputera. Każdy klawisz ma przypisany własny sygnał, zwany kodem. Najbardziej rozpowszechnionym w klawiaturach komputerowych kodem jest ASCII. Od pewnego czasu na rynku dostępne są klawiatury bezprzewodowe stosujące do komunikacji z komputerem podczerwień (musi być kontakt klawiatury z odbiornikiem sygnału) oraz fale radiowe (mogą to być znaczne odległości ok. 5 m). Najnowszym trendem jest łączenie klawiatur za pomocą standardu Bluetooth. Klawiatury wprowadzające znaki łacińskie występują najczęściej w tzw. układzie QWERTY (od pierwszych liter w lewym, górnym rogu klawiatury), rzadziej QWERTZ (klawiatury niemieckie czy polskie w tzw. układzie maszynistki) czy AZERTY (francuskie). Istnieją również inne układy klawiatur między innymi klawiatura Dvoraka której celem jest przyśpieszenie pisania.

Układ znaków na klawiaturze klawiatury komputerowe odziedziczyły po klawiaturach mechanicznych maszyn do pisania – występował tam problem blokujących się dźwigni podczas szybkiego pisania, który próbowano rozwiązać poprzez umieszczenie klawiszy z najczęściej powtarzającymi się sekwencjami liter w taki sposób, by leżały możliwie daleko od siebie.

[edytuj] Podstawowe rodzaje klawiatur komputera PC w kolejności powstania to

• 83-klawiszowa - klawiatura typu PC i XT
• 84-klawiszowa - klawiatura typu AT
• 101-klawiszowa - klawiatura rozszerzona o klawisze numeryczne
• 104-klawiszowa - klawiatura 101 rozszerzona o dodatkowe klawisze dla menu Windows
• multimedialna - klawiatura 104 rozszerzona o dodatkowe klawisze.

Długotrwała praca na klawiaturze może prowadzić do zespołu RSI.