Jan Luksemburski
Z Wikipedii
Jan I Luksemburski, Jan Ślepy (czes. Jan Lucemburský, niem. Johann von Luxemburg) (ur. 10 sierpnia 1296, zm. 26 sierpnia 1346) – syn cesarza rzymsko-niemieckiego Henryka VII, od 1309 hrabia Luksemburga, od 1310 król Czech, w latach 1310-1335 tytularny król Polski.
Koronę czeską po wymarłych Przemyślidach, dzięki małżeństwu z Elišką, córką Wacława II uzyskał dla niego ojciec-cesarz, co dało początek i podstawy do szybkiej kariery dynastii Luksemburgów. Przeniósł ciężar ekspansji czeskiej z południa - Austrię i Styrię na stałe przejęli Habsburgowie, w kierunku północnym - uzależniając i hołdując księstwa śląskie oraz podtrzymując roszczenia do korony polskiej. Pretendował także do tronu polskiego; do 1336 był powszechnie uznawany za króla Polski choć się nie koronował.
W 1310 r., aby zjednać szlachtę czeską, wydał dla niej przywilej (obietnica nie obciążania podatkami, nienaruszalność majątków, ograniczenie obowiązków w zakresie służby wojskowej).
W swym rodzimym księstwie znany jest z tego, iż zapoczątkował doroczynny festiwal Scheuberfouer organizowany od 1340 roku na placu de Glacis w Luksemburgu.
Na starość prawie całkowicie oślepł i dlatego już od 1337 zostawiał coraz więcej spraw w gestii syna. Przypuszcza się, że bitwie pod Crécy, gdzie zginął, nie widział zupełnie (walczył przywiązany do 2 innych rycerzy). Walczył po stronie króla Francji przeciwko Anglikom.
Dzieci
- Karol IV Luksemburski
- Bonna Luksemburska - pierwsza żona Jana II Dobrego, króla Francji
Poprzednik Henryk V |
hrabia Luksemburga 1309–1346 |
Następca Karol |
Poprzednik Henryk z Karyntii |
król Czech 1310–1346 |
Następca Karol IV Luksemburski |