Miguel Primo de Rivera
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
| Historia de España |
|---|
| Restauración borbónica en España |
| • Reinado de Alfonso XII |
| • Reinado de Alfonso XIII |
| • Guerra Hispano-Americana |
| • Rexeneracionismo |
| • Ditadura de Primo de Rivera |
Miguel Primo de Rivera y Orbaneja (Jerez de la Frontera (Cádiz), 8 de xaneiro de 1870 - † París, 16 de marzo de 1930). Militar e político español. Casado con Casilda Sáenz de Heredia, tivo seis fillos, destaca entre eles José Antonio Primo de Rivera creador da Falanxe Española.
Índice |
[editar] Carreira Militar
Ingresou na Academia Militar. Foi destinado por primeira vez a Melilla, onde ascendeu de forma moi rápida e acadou a medalla de San Fernando. Máis tarde sería trasladado a Cuba como axudante do capitán xeneral. Desde Cuba iría a Filipinas en compaña do seu tío Fernando Primo de Rivera. Participou nas guerras coloniais: Guerra de Cuba, que supuxo a independencia de Filipinas, e na guerra de Marrocos. Cando regresa a España xa acadara o grao de tenente coronel. Máis tarde voltaría a Marrocos, e participaría na Guerra de Melilla. Anos máis tarde alcanza o xeneralato. Ao seu regreso a España encárgaselle o goberno militar de Cádiz.
Recibe do seu tío o título de marqués de Estrella, tras o falecemento deste no Desastre de Annual (1921)
En 1922 recibe o encardo da capitanía xeral de Barcelona, onde se atopou cun clima social moi tenso e enrarecido. Notros asuntos, os actos terroristas que acabaran coa vida do presidente do goberno Eduardo Dato (1921), ou co cardeal de Zaragoza (1923) fan que a sociedade se deteriore en España.
[editar] A ditadura
No período ditatorial de Primo de Rivera podemos distiguir dúas etapas:
[editar] Directorio militar
O 13 de setembro de 1923 Primo de Rivera recibe a aprobación do rei Afonso XIII para emprenser unha ditadura. Tras ser nomeado xefe do goberno polo rei, forma un Directorio Militar. Censura a prensa, sacrifica o sistema democrático e fecha o Parlamento. Participa tamén no desembarco de Alhucemas (1925).
[editar] Directorio Civil
Tras os éxitos de Marrocos, Primo de Rivera, non se retirou, senón que formou un Directorio Civil que se formalizou o 3 de decembro de 1925. Os membros máis importantes eran José Calvo Sotelo (Ministro de Facenda), Martínez Anido (Ministro de Gobernación), etc.
Co apoio de algunhas partes do exército e dos partidos de extrema dereita, Primo de Rivera intentou levantar un réxime que substituíra ao parlamentarismo. Formou unha asemblea que sería a encargada de redactar unha constitución, pero esta asemblea foi un fracaso.
Creou un partido, Unión Patriótica Española (UPE).
No campo da facenda e obras públicas foi onde o réxime conseguiu os seus maiores éxitos. Calvo Sotelo aliviou a débeda pública e monopolizou un sector chave: o petróleo (CAMPSA). Nas obras melloráronse as estradas, portos etc.
Pero a ditadura tiña moitos frentes de oposición: estudantes, políticos, intelectuais, militares, etc.
Ante esta oposición e a carencia de apoio dos militares, Primo de Rivera renunciou ante o rei Afonso XIII o 28 de xaneiro de 1930, deixando cirise económica, inviabilidade do sistema monárquico, etc.
Miguel Primo de Rivera morreu en París o 17 de marzo de 1930.
