Ecosistema

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Ecosistema, termo empregado en bioloxía, concretamente en ecoloxía. Un ecosistema é a comunidade e o medio abiótico que lle serve de soporte e que actúan como unha unidade. Como sistema está formado polo conxunto de tódolos seres vivos (a biocenose) e o ambiente non vivo (o biótopo) que os rodea. Dito doutra maneira: un ecosistema está constituído de múltiples biótopos e biocenose.

O concepto de ecosistema é adimensional e multiescalar. É dicir, os seus límites dependen do problema ou fenómeno en estudo. Así, podemos considerar como ecosistema á zona costeira intermareal e tamén ó planeta completo.

Habitualmente, os ecosistemas vense confinados dentro de límites ou zonas xeográficas con certas características climáticas definidas. En vez ecosistema debería falarse de bioma.

Os límites do ecosistema son abertos e encóntranse interconectados, polo tanto, o que ocorre nunha parte del afecta ó conxunto.

Índice

1 Características de ecosistema
2 Funcionamento dos ecosistemas
3 Evolución dos Ecosistemas
4 Concepto de Ciclo en mosaico
5 Estrutura e función del ecosistema
6 Tipos de ecosistemas (Ecotopo)
7 Ameaza para os ecosistemas e comentarios
8 Véxase tamén
9 Ligazóns externas

[editar] Características de ecosistema

Nun ecosistema teñen lugar diferentes interaccións dos seres vivos entre si e entre estes e os factores ambientais abióticos. Se trata de sistemas abertos, dinámicos e complexos:

abertos: os ecosistemas transfórmanse debido a factores externos e novos,
dinámicos: os ecosistemas evolucionan sen a influencia de factores externos,
complexos: nos ecosistemas actúan de diversas formas tódolos mecanismos e estratexias da bioloxía.

Os elementos bióticos e abióticos exercen influencia entre si (interaccións) e transfórmanse mediante a sucesión e evolución.

[editar] Funcionamento dos ecosistemas

Os seres vivos da biocenose inflúen no ciclo da materia e nos factores abióticos (factores medioambientais) por medio de tres tipos de organismos:

Os produtores, organismos que crean materia orgánica a partir de substancias abióticas e da enerxía (luz solar, enerxía química, etc.). Pertencen a este grupo principalmente as plantas e as bacterias.
Os consumidores, organismos que se alimentan dos produtores ou doutros consumidores (especialmente os animais, incluído o ser humano) e que producen, a partir destes, dióxido de carbono e sales nutrientes.
Os descompoñedores, os cales mineralizan ós organismos produtores e consumidores (na súa maioría mortos) e convértenos de novo en substancias abióticas. Pertencen a este grupo principalmente as bacterias e os fungos.

Os ecosistemas inflúense uns ós outros (Ex.: os ecosistemas mariños inflúen na atmosfera mediante o fluxo de enerxía e o ciclo da materia, e, ó influír na atmosfera, fano tamén nos ecosistemas terrestres, (véxase efecto invernadoiro ou cambio climático). Coloquialmente, acostúmase a usar o termo ecosistema en singular (relación global).

[editar] Evolución dos Ecosistemas

Os ecosistemas funcionan de forma dinámica e evolucionan tamén cando se dan factores externos e constantes, nunha sucesión de varias fases ata unha etapa final, a etapa clímax.
A etapa clímax lógrase, por exemplo, co aproveitamento de nichos ecolóxicos de especies inmigrantes e de mecanismos de expulsión (Ver tamén: ecoloxía da poboación ou demoecoloxía). Non obstante, tamén é posible a adaptación evolutiva das especies.

Nunha etapa de clímax sen interromper, os ecosistemas regúlanse por si mesmos (autorregulación). Os seus compoñentes interaccionan entre si, de tal maneira que aparece un equilibrio de ciclos materiais e fluxos de enerxía (polo aporte de enerxía solar, fluxo térmico terrestre e magma de chemineas hidrotérmicas, chamadas tamén fontes termais submariñas ou Black Smokers, que proceden de fondos mariños ou abisais). Doutro modo, non sería posible outra sucesión.

[editar] Concepto de Ciclo en mosaico

O feito é que, así a todo, distintas etapas dun ecosistema derivan de influencias ambientais alteradas e eventuais, con frecuencia, simultaneamente. Así, por exemplo, un incendio forestal causado por un raio pode crear terreos de sucesión non cubertos, na etapa clímax dun bosque. Deste modo, consérvanse a dinámica e as especies pioneiras necesarias que poden poboar áreas descolonizadas.

Amais, nalgúns ecosistemas, non sempre hai unha etapa estable de clímax constante. Tamén pode darse, sen influencias ambientais, unha sucesión constante de etapas que, despois de superar o máximo ecolóxico, pode transcorrer en reiteradas ocasións. De aí que o concepto de ciclo en mosaico defina a etapa clímax como un estado de gran intervalo de tempo, no que a sucesión se desenvolve sen cesar.

[editar] Estrutura e función del ecosistema

Os ecosistemas pódense observar e subdividir tendo en conta a súa:

Estrutura (Dimensión do hábitat, espectro de densidade; nivel trófico) e
Funcionamento (fluxo de enerxía, ciclo de elementos materiais, sucesión).

Esta clasificación incluso se superpón.

Importantes características e reguladores dun ecosistema son os ciclos materiais e os fluxos enérxicos (fluxo de enerxía e nivel trófico), amais do espectro de densidade ou a distribución. Realizouse unha gran subdivisión na cal os círculos especializados se tratan de forma máis concreta. Cando se analizan os ecosistemas enfocando a súa distribución, e non as súas relacións sistemáticas, fálase de ecotopo.

[editar] Tipos de ecosistemas (Ecotopo)

Clasificación:
Os ecosistemas se dividen en tres xéneros:

Os microecosistemas, os ecosistemas máis pequenos, acostúmase a utilizar este termo para os ecosistemas microscópicos (unha rama podre, unha comunidade de microbios, etc.).
Os mesoecosistemas, os ecosistemas cos que xeralmente interactúa o home e outros animais de tamaño semellante (un bosque, unha lagoa, unha selva, etc.).
Os macroecosistemas, estes ecosistemas comprenden grandes extensións de terra e/a auga e comunidades, á súa vez abrangue os microecosistemas e os mesoecosistemas, exemplos dos macroecosistemas son os Círculos polares, os Océanos e as cadeas montañosas.
Outra clasificación moi utilizada dos ecosistemas é polo seu carácter de terrestres ou acuáticos.

Ecosistemas terrestres:

Tódalas zonas climatolóxicas: pantanos.
Zona climatolóxica polar:
- Inlandse
- Tundra
- Taiga, bosque de coníferas ou bosque boreal
Zonas temperadas oceánicas:
- Bosque esclerófilo mediterráneo, bosque mixto de frondosas caducifolias, bosque mixto, bosque mixto de montaña, véxase tamén: Agrupacións de bosques centroeuropeas.
Zonas temperadas continentais:
- Pradeiras
- Estepa
- Pampa
Zona montañosa:
- Bosque de coníferas do andar inferior.
  - do andar medio (montano inferior)
  - do andar superior (montano superior)
Zona mediterránea:
- Formacións de folla caduca dura.
Zona tropical:
- Desertos:
- Deserto costeiro neboento.
- Deserto salgado.
- Sabana
- Bosque tropical seco.
- Bosque monzónico seco.
- Sabana seca.
- Bosque espiñoso.
- Altas montañas tropicais.
- Zona ecuatorial (Trópicos)
- Selva tropical

Ecosistemas acuáticos:

Ecosistema límnico:
- Augas estancadas.
- Augas correntes.
Ecosistemas mariños:
- Mares pouco profundos.
- Mar de fóra.
- Augas abisais
- Océano glacial
- Cantil, marismas rochosas
- Arrecifes de coral
- Pradeira salgada
- Marismas
- Manglar

[editar] Ameaza para os ecosistemas e comentarios

A evolución dos ecosistemas, debido á súa complexidade, só pode predicirse a grandes trazos.
Como sistema complexo que é, calquera pequena modificación das condicións medioambientais, incluso cando esta variación non é perceptible ou mensurable, repercute, sempre, no ecosistema e produce unha modificación.
Debido á influencia do home probablemente non existen máis ecosistemas que recibisen a influencia humana. Por este motivo, a ecoloxía clasifica os ecosistemas segundo o grao de influencia humana.
A sobreexplotación (explotación abusiva) dos ecosistemas impide a sucesión. Por este motivo, entre outros, as especies pioneiras encóntranse en vías de extinción. Sen estas especies pioneiras, os ecosistemas non poderán volver a rexenerarse.