Petro Stojan
El Vikipedio
Tiu-ĉi artikolo tiras informon el Enciklopedio de Esperanto.
Petro Evstaf'evic STOJAN (ankaŭ Ribaulb, Radovich kaj Šulerc), ruso, naskiĝis en la 22-a de junio 1884 en Ismail, Besarabio. Li studis en Riŝeljea Liceo en Odessa, poste (fizik-matematikon) en Odessa kaj Peterburgo, fine en 1906-07 en Paris. En 1919-22 li estis profesoro de liceo en Serbujo. De 1925 kelkajn jarojn li profesie laboris ĉe UEA por bibliografio. Al Esperanto li aliĝis en 1903. Li estas unu el la veraj kompetentuloj pri vortara tekniko. Dum 16 jaroj li laboris por 12 vortaroj, (inter aliaj por la granda rusa vortaro de la Imperia Akademio kaj famaj estas liaj Ornitologia oklingva vortaro, 1911 Rusa-Esperanto Vortareto, Ilustrita Vortaro de la rusa lingvo (760 paĝoj kaj 2000 bildoj). En 1930 aperis lia granda „Bibliografio de Internacia Lingvo“ . Krom tio li eldonis en Esperanto multajn valorajn sciencajn artikolojn kaj originalajn literaturaĵojn. Lingva Komitatano de 1914.
Li fuĝis la faŝiamon disvolviĝantan en Beasarabion kaj rifuĝis unue en Ĝenevon poste en sudan Francion, ki li pasis la finon de sia vivo. Tie li verkis pri "La Vindiania", tezo pri origino de hindeŭropaj lingvoj, kaj plena filozofio lia de la vivo, kiun li nomis biozofio; sed liaj verkoj restis sub formo de manskribitaj kajeroj cirkulantaj inter rondo de kelkaj amikoj, nur maldika libro estis eldonita pri tio, en Arraso en jaro 1946.
En la 3-a de majo 1961 li sinmortigis en Nico per submerso 77-jaraĝa ĉar timis maljuniĝi...
En 1913 Petro STOJAN proponis Universalan Slipan Enciklopedion (USE), kiu laŭ lia ideo povus esti daŭre eldonata per apartaj slipoj por ĉiu temo. Do li antaŭvidis vikipedion preskaŭ centjaroj antaŭ ĝi estas ebla!
pri la gramatiko de E-o, li proponis la "formulon de Stojan":
-o de X estas -o
-o da X estas X:
- En la salonon eniris en du vicoj deko da gvardistoj, poste du vicoj de pastroj.
-Kiom multe? -Deko da gvardistoj.
-Kiaspeca tiu grupo? -Vicoj de pastroj.
[redaktu] Ligvoprojektoj de Stojan
Li kreis multajn projektojn de internacia planlingvo, plejparto restis neeldonitaj:
- Amiana,
- Ariana,
- Eo,
- Espo,
- Idido,
- Liana,
- Lingua franka,
- Renova,
- Spiranta,
- Uniala,
- Unita (planlingvo);
Por Idido, li uzis kaŝnomon Šulerc, anagramo por "ŝerculo", por aliaj lingvoj uzis ankaŭ la pseŭdonimon Ribaulb aŭ Radovich. Eble li verkis tiujn projektoj kiel fikcilingvoj, simple por amuzo, sed en tiu tempo ankoraŭ ne estis tiun koncepton.
