Distrikto Bihor
El Vikipedio
Bihor estas distrikto (rumane judeţ) en okcidenta Rumanio (hungare: Bihar megye), en Transilvanio, ĉe la landlimo kun Hungario.
Najbaroj: oriente: distriktoj Sălaj kaj Cluj; sud-oriente: distrikto Alba; sude: distrikto Arad; okcidente: Hungario; norde: distrikto Satu Mare.
Enhavo |
[redaktu] Municipioj
[redaktu] Urboj
- Aleşd (hung. Élesd
- Valea lui Mihai (hung. Érmihályfalva)
- Ştei (hung. Vaskohsziklás)
- Vaşcău (hung. Vaskoh)
- Nucet (hung. Rézbánya
- Săcueni (hung. Székelyhíd)
[redaktu] Vidu ankaŭ
[redaktu] Historio
Historie, la iama Bihar fortikajaxa departemento estis organizita ĉirkaŭ la ter-fortikaĵo Bihar kiel fortikaĵa prefektujo inter 1020 kaj 1050. Ties fruan historion karakterizis la episkopejo, fondita de Sankta Stefano. La episkopejo estis alilokita en 1080 fare de Ladislao la 1-a al Várad. ĝis la turka okupado de la departemento, la episkopejo posedis ĉ. duonon de la departementa teritorio. post la dividiĝo de Hungario je 3 partoj, ĝi iĝis parto de la Transilvania Regneco kaj dum la disvastiĝo de la reformado, la bienoj de la katolika eklezio riĉigis la regnecan (hungare fejedelmi) trezorejon. Kun okupo de Várad en 1660 komenciĝis turka okupo de la tuta departemento, kiu daŭris relative mallong, sed kunportis enorman detruon: la nombro de loĝejoj malpliiĝis je kvarono (1/4) de la 1550-aj jaroj ĝis fino de la 17-a jc.
Bihar estis la ĝis fino de la unua mondmilito, la plej granda departemento (distrikto) de la Hungario (Aŭstra-Hungara Imperio), kvankam multajn komunumoj oni aligis al la najbaraj departementoj Békés kaj Szabolcs. Drasta ŝanĝo okazis en 1920, kiam ĝi iĝis kripligita departemento pro la Trianona packontrakto. En 1920 estiĝis en Hungario - kun administra centro de Berettyóújfalu- Csonka-Bihar vármegye (Stumpa-Bihar fortikaĵa departemento) kun 60 komunumoj, el kiuj en 1949-50 12 komunumoj - Sarkad kaj ties ĉirkaŭaĵo - venis al la najbara departemento Békés, la pluaj komunumoj formis kun la tiama departementon Hajdú la hungaran departementon Hajdú-Bihar.
Plimulto de la iama fortikaĵa departemento Bihar iĝis post la Trianona packontrakto rumana teritorio sub nomo de Bihor.
