Σοφοκλής
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σοφοκλής (497 π.Χ.- 406 π.Χ.)
Με καταγωγή από εύπορη οικογένεια ενός κατασκευαστή όπλων από τον Κολωνό, κατέλαβε ο Σοφοκλής διάφορα υψηλά αξιώματα στην πολιτική, στις θρησκευτικές λατρείες και στις τέχνες. Τα έτη 443-442 π.Χ. ήταν ταμίας της αττικής ναυτικής συμμαχίας. Τα έτη 441-440 διοικούσε μαζί με τον Περικλή το στόλο στην επίθεση κατά της Σάμου, όπου εσφάγησαν όλοι οι άνδρες του νησιού, το 428 ήταν πάλι στρατηγός με τον Θουκυδίδη και από το 413 ήταν μέλος της ολιγαρχικής κυβέρνησης της Αθήνας. Είχε ένα γιο με την Νικοστάτη, ο οποίος έγινε επίσης τραγικός ποιητής, αλλά και ένα εξώγαμο γιο, επίσης Σοφοκλή, ο οποίος απεδείχθη σημαντικότερος συγγραφέας από τον έτερο γιο του. Ο μεγάλος τραγικός ποιητής εισήγαγε στην Αθήνα τη λατρεία του Ασκληπιού και ήταν ένας από τους λόγους που τιμήθηκε μετά το θάνατό του ως ήρωας «Φιλαθηναίος».
Περί το 468 π.Χ. αντιμετώπισε ο Σοφοκλής σε λογοτεχνικό διαγωνισμό τον κατά 30 χρόνια μεγαλύτερό του τραγωδό Αισχύλο, τον οποίο ο Σοφοκλής εκτιμούσε και σεβόταν. Εκτιμάται ότι παρουσίασε σε διαγωνισμούς περί τις 30 τετραλογίες, με 20 από τις οποίες απέσπασε την πρώτη θέση. Πρέπει όμως να συνεκτιμηθεί ότι ο Σοφοκλής ήταν στους Αθηναίους πολύ δημοφιλής, λόγω και των πολιτικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων του, σε αντίθεση με τον νεώτερο φίλο του, τον Ευριπίδη, ο οποίος ήταν μάλλον αντιπαθής λόγω του απομονωμένου τρόπου ζωής του.
Ο Σοφοκλής συνέγραψε 123 τραγωδίες, είναι όμως γνωστές κατ' όνομα οι 114, από τις οποίες έχουν διασωθεί μόνο 7, ανάμεσά τους η «Αντιγόνη» (περί το 442) και «Ηλέκτρα» (περί το 413). 'Αλλα έργα του που έχουν διασωθεί είναι «Τραχίνιαι», «Οιδίπους Τύραννος», «Αίας», «Φιλοκτήτης», «Οιδίπους επί Κολωνώ». Στο επίκεντρο των έργων τού Σοφοκλή βρίσκεται το άτομο, το οποίο έρχεται σε αναπόφευκτη, τραγική και ένοχη σύγκρουση με την τάξη που εκπροσωπούν οι θεοί. Αν και ιδιαίτερα ευσεβής στη ζωή του ο Σοφοκλής, πράγμα που επηρεάζει τα έργα του, δίνει μεγαλύτερο βάρος στην ανθρώπινη στάση έναντι αυτής των θεών, παρότι το πεπρωμένο των ανθρώπων είναι αναπόδραστα προδιαγεγραμμένο από τις βουλές των θεών, οι οποίες δεν είναι όμως πια αυθαίρετες και τυχαίες, όπως σε παλαιότερους τραγικούς, αλλά σκόπιμες και μελετημένες.
Από τους προγενέστερούς του τραγικούς ξεχώρισε ο Σοφοκλής με την εισαγωγή ενός σκηνικού, με την καλλιτεχνικότερη διαμόρφωση του χορού, του οποίου τα μέλη αύξησε από 13 σε 15, καθώς επίσης με την εισαγωγή ενός τρίτου ηθοποιού, οπότε η δραματική πράξη ενισχύεται και είναι δυνατόν να παρασταθεί μία πιο σύνθετη δράση.
