John von Neumann
De Uiquipedia
John von Neumann (János Lajos Margittai Neumann) (28 d'avientu de 1903 – 8 de febreru de 1957) foi un matemáticu, nacíu n'Hungría, que fizo delles importantes contribuciones en física cuántica, análisis funcional, teoría de conxuntos, informática, economía y otres munches estayes.
El so nome orixinal yera János Lajos Margittai Neumann, y nació'n Budapest (el mayor de tres hermanos). El so pá yera abogáu. Ya de nuéu veíase que tenía capacidades estraordinaries de memoria y de cálculu. So pá compró un títulu nobiliariu'n 1913, y de ahí la marca de nobleza de Austria nel so apellidu, "von". Camudóse el nome por "John" cuando foi a vivir a los Estaos Xuníos, nos años 1930.
Doctoróse en matemátiques na Universidá de Budapest a los 23 años. Estudió química'n Suíza, y ente 1926 y 1930 foi profesor priváu'n Berlín.
Invitáronlu na Universidá de Princeton en 1930, y foi ún de los cuatro primeros miembros del Institute for Advanced Study (Institutu d'Estudios Avanzáos). Ehí trabayó dende 1933 hasta que morrió.
En 1937 nacionalizóse ciudadanu de los Estaos Xuníos, y en 1938 diéron-y'l Böcher Memorial Prize pol so trabayu n'análisis.
Von Neumann foi pioneru'n teoría de xuegos, trabayó nel Proyeutu Manhattan, y fizo trabayos perimportantes en mecánica cuántica, pero ye conocíu de manera especial pol so trabayu n'informática. La arquiteutura von Neumann ye la de práuticamente tolos ordenadores non paralelos de anguañu, y tá rellacionada col funcionamientu de los llinguaxes imperativos.
