Añu

De Uiquipedia

Un añu ye'l periodu de tiempu que tarda'l planeta Tierra n'orbitar una vuelta al rodiu'l Sol. El términu añu tamién s'usa pa referise al periodu orbital de cualesquier planeta, y por estensión aplícase a otros ciclos orbitales. La cenciellez d'esta definición oculta la complexidá del so cómputu. Considérense diversos años según la referencia elixida pa determinar la so duración. Sistematizando podemos considerar:

• Añu sideral o sidereu: Tiempu que trescurre ente dos pasos consecutivos de la Tierra per un mesmu puntu de la so órbita. Xeneralmente usáu polos astrónomos, ye la midida más exauta d'un añu. Referencia: les estrelles. La so duración ye de 366,256436918716 díes siderales. En díes solares equival a 365,256363 díes (365 díes 6 hores 9 minutos y 9,7 segundos).
• Añu trópicu o añu solar: Tiempu trescurrido ente dos pasos socesivos del Sol pol equinocciu mediu. N'otres pallabres, tiempu de primavera a primavera, por exemplu. La so duración ye de 365,242199074 días (365 díes 5 hores 48 minutos y 45,9999936 segundos). Referencia: equinocciu vernal. Les civilizaciones Mesopotámica y Exipcia llograron unos valores peraprosimaos al real pal añu trópicu, sobre manera considerando la escasez de medios de la dómina.
• Añu de calendariu: númberu de díes completos consideraos como un añu a efectos civiles o relixosos. Pa que s'axuste a los ciclos astronómicos, qu'importen fracciones de día, esti cómputu de tiempu camuda cada añu.

Civilmente rexímonos pol añu trópicu y l'añu de calendariu, siempre con esceiciones: la civilización Islámica, por exemplu, ríxese por un calendariu llunar.

N'Astronomía y Astrofísica, amás del añu sidereu son d'interés:

• Añu anomalísticu: Tiempu trescurríu ente dos pasos socesivos de la Tierra pol periheliu de la so órbita (365,2596 díes).
• Añu cósmicu o galácticu: Tiempu trescurríu nuna órbita del Sol al rodiu'l centru de la nuesa galaxa (unos 220 millones d'años).
• Añu platónicu: Tiempu nel que la exa de la Tierra describe un círculu completu na esfera celeste pola mor de la precesión (unos 25.800 años).
• Añu d'eclipse: Tiempu ente dos pasos socesivos del Sol per un nueyu de la órbita de la Lluna, momentu nel que pue asoceder un eclipse.

[editar] Evolución histórica del añu solar

• Añu exipciu: Estimaba qu'un añu duraba namái 365 díes. El calendariu exipciu sufrió desfases de tiempu bien notables y tratóse de reformar nel congresu de Cánope, onde se concluyó que l'añu duraba 365,25 díes.
• Añu solar xulianu: Basáu nel congresu de Cánope, estimaba qu'un añu duraba 365,25 díes solares, o seya 365 díes y 6 hores. Tamién consideraba que cada cuatro años se cuntaran 366 díes solares. A esti añu cuartu llamóse-y bisiestu porque los antiguos romanos cuntaben la data 23 de febreru dos vegaes.
• Añu solar gregorianu: Ye l'añu calendariu. Ye una correición nel contéu del añu solar xulianu, porque en 1582 unos astrónomos descubrieron un desafe paulatín de tiempu nel calendariu xulianu. Depués d'una llarga investigación, concluyeron qu'un año duraba aprosimadamente 365,2425 días solares, ye dicir 365 díes, 5 hores, 49 minutos y 12 segundos. Tamién se determinó que dalgunos años seculares podríen ser bisiestos, pero namái si yeren divisibles ente 400.