Astronomiya

Tikang ha Wikipedia

It Astronomiya (Griyego: αστρονομία = άστρον + νόμος, astronomia = astron + nomos, kon ha literal, "balaod han mga bituon") amo an siyensya hit fenomena ha kalangitan nga natikang ha gawas han atmosferya han Kalibutan. Igin-aaram dinhi an mga pagtikang, ebolusyon, ngan pisikal ngan kemikal nga mga propyedad han mga butang ha kalangitan. Ha guti-ay nga sumat, it Astronomiya mahitungod hiton paghibaro kon ano iton nahihinabo ha gawas han Kalibutan. An Astronomiya amo iton usa han mga pinakadaan nga mga siyensya nga mayda metodolihya siyentipiko nga dida na han panahon han Kadaan nga Grecia nga posible nga mayda na han sarusayo in mga advanced nga mga tekniko hin paglantaw (kitaa iton arkaeoastronomiya).

It Astronomiya usa hiton mga siyensya nga kon diin iton mga amateur mayda pa aktibo nga papel, labi na dida hiton pakadiskubre ngan pagbantay hin mga nalabay (transient) nga phenomena. Iton Astronomiya diri angay hunahunaon nga amo la gihap ini hiton astrolohiya, nga natuo nga iton mga mahihinabo ha tawo ngan mga buhat han katawhan mayda koneksyon han mga kahimutangan han mga butang ha kalangitan -- bisan kon inin duha nga mga buruhaton parehos an gintikangan, mag-iba ini; it mga astronomer nagamit hiton paagi nga siyentipiko o scientific method, samtang iton mga astrologers diri.