Wikipedia:Viết trang mới

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Những tài liệu liên quan đến dự án > Cách viết một trang mới

Trang mới, trong Wikipedia Tiếng Việt, là trang không có lịch sử thay đổi, hay đơn giản là trang chưa bao giờ được tạo ra. Đôi khi bạn có thể gặp các liên kết đỏ trong Wikipedia, chúng sẽ dẫn bạn đến lựa chọn mở trang mới với tên gọi cho sẵn.

Bắt đầu viết một trang mới thật đơn giản, nhưng để viết một trang mới hay, tức là tồn tại được lâu dài và ổn định trong Wikipedia, đòi hỏi một số đầu tư của bạn. Có hai cách chính để mở bài viết mới:

Từ liên kết đỏ: Khi ấn vào liên kết đỏ, bạn có lựa chọn mở bài viết mới cùng tên. Nhưng hãy dừng lại và suy nghĩ trước khi hành động. Nếu bạn chỉ có ý định thử nghiệm thì nên dùng Wikipedia:Chỗ thử. Nếu bạn thực sự có ý định viết một bài hay, nên theo các bước 1, 2, 4, 5, 6 dưới đây.
Nhập địa chỉ: Bạn có thể viết bài mới bằng cách nhập địa chỉ mới vào Wikipedia. Cách này được giải thích ở các bước từ 1 đến 6 dưới đây.

[sửa] Bước 1: Các kiểm tra ban đầu

Trước khi viết một trang mới:

Kiểm tra bằng ô Tìm kiếm nằm ở bên trái xem đã có bài viết có nội dung tương tự bài bạn định viết chưa. Nếu có rồi, bạn có thể chỉ cần bổ sung, hoặc trong một số trường hợp đổi tên trang thành tên thông dụng hơn hay tạo trang đổi hướng đến bài có sẵn, mà không cần phải viết trang mới. Lúc đó bạn có thể tiếp tục bổ sung nội dung vào bài có sẵn nếu cần.
Nếu đề tài bạn định viết chưa có, kiểm tra xem nó có đạt tiêu chuẩn đưa vào Wiki không.

[sửa] Bước 2: Chuẩn bị nội dung

Một nội dung mang tính bách khoa thường bắt đầu bằng một định nghĩa hay tóm tắt súc tích về đề tài, tiếp theo là các ý phát triển trong từng đề mục. Bạn có thể viết từ tích lũy kiến thức cá nhân, nhưng nói chung ta nên tổng hợp lại từ nhiều nguồn tham khảo đáng tin cậy.

Bắt đầu bài bằng cách định nghĩa đề tài, với đề tài được viết đậm. Cứ giả sử độc giả không biết gì về đề tài mình đang nói. Trong câu đầu tiên, trả lời những câu hỏi sau về đề tài: ...là cái gì? ...là ai? Hay nhất là bắt đầu bài với câu: "Tên đề tài là...". Ví dụ nếu đề tài là một nhân vật, bạn nên bắt đầu với một câu để cho biết người này được biết vì sao:

Nguyễn Văn A (1920-1990) là một nhà báo của tờ báo Tin tức.

thay vì:

Nguyễn Văn A sinh năm 1920 tại Nam Định, Việt Nam.
Hãy tìm kiếm qua các máy truy tìm dữ liệu trên mạng, từ các nguồn sách vở, như trong thư viện, rồi tổng hợp chúng lại. Có thể bạn bắt đầu với những đề tài đơn giản trước để có kinh nghiệm.
Không đưa nguyên văn một bài viết có bản quyền của tác giả khác mà không xin phép. Sau khi bài đã tạo ra, xin hãy nói rõ trong trang thảo luận của bài rằng tác giả cho phép đưa vào Wikipedia, đặc biệt khi bài đã đăng ở nơi khác, để tránh tranh chấp đáng tiếc. Tham khảo thêm về vấn đề quyền tác giả.
Nếu bạn thông thạo ngoại ngữ, bạn có thể tìm thông tin về đề tài trong Wikipedia phiên bản tiếng nước ngoài ví dụ tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Pháp... Các nguồn thông tin này có thể copy tự do vì chúng sử dụng giấy phép văn bản tự do và cùng được duy trì bởi Tổ chức Wikimedia.
Các bài viết trong Wikipedia hướng đến miêu tả khách quan hơn là bình luận chủ quan, thể hiện cách nhìn (có thể gồm nhiều trường phái) của đa số hơn là ý kiến cá nhân. Tránh dùng ngôi thứ nhất (tôi, chúng tôi). Xin xem thêm Wikipedia:Thái độ trung lập.

[sửa] Bước 3: Nhập tên bài mới

Chọn một cái tên cho đề tài cần ngắn gọn và đúng chính tả. Ví dụ: thay vì "lược sử tóm tắt của cơ học", nên chọn "lược sử cơ học", hay tổng quát hơn "lịch sử cơ học". Tham khảo thêm cách đặt tên trang.
Gõ tên trang bằng tiếng Việt vào ô sau, rồi ấn nút Viết bài mới

Hoặc gõ địa chỉ theo dạng sau bằng tiếng Việt vào trình duyệt mạng của bạn:

http://vi.wikipedia.org/wiki/Tên của trang mới dự định viết

và đi theo địa chỉ này, bạn sẽ được dẫn đến lựa chọn mở bài mới với tên gọi đã dự định.

Hiện tại, bạn cũng có thể gõ tên bài vào ô "tìm kiếm" (cột bên trái), rồi ấn nút Hiển thị. Nếu bài viết chưa tồn tại, bạn sẽ có lựa chọn "Bắt đầu bài có tên đó".

[sửa] Bước 4: Soạn thảo

Đưa vào nội dung bằng tiếng Việt.
Kiểm tra ngữ pháp và chính tả bài viết. Có thể dùng các từ điển tiếng Việt (có một số bản điện tử trên mạng) để kiểm tra chính tả.
Sắp xếp: Tách bài ra thành từng đề mục theo các nội dung riêng để tiện theo dõi (viết tên đề mục, bôi đen tên này, rồi ấn nút trong hộp soạn thảo).
Trang trí: Sử dụng chữ viết đậm, viết nghiêng (bôi đen chữ cần viết đậm/nghiêng và ấn vào nút hay trong hộp soạn thảo); cách lề bằng dấu : ở đầu đoạn văn,...

Mời bạn xem hướng dẫn chi tiết cách sử dụng mã wiki để biết thêm các kỹ thuật soạn thảo, ví dụ như thêm hình ảnh, gõ công thức toán học, tạo bảng...

[sửa] Bước 5: Xem thử trước

Bước này rất quan trọng, ngay cả cho những người thành thạo với Wikipedia. Ấn vào nút Xem thử để phát hiện các lỗi trong trình bày và sửa trước khi Lưu trang.

[sửa] Bước 6: Kết thúc và Chăm sóc

Ghi tóm lược nội dung soạn thảo trong ô Tóm lược sửa đổi và ấn Lưu trang để kết thúc tạo dựng trang mới.
Khi trang mới tạo xong hiện ra, bấm nút Các liên kết đến đây trong ô công cụ ngay bên trái để kiểm tra xem đường dẫn liên kết tới nó có đúng không và đảm bảo rằng chúng có chung nội dung như bài mà bạn cung cấp không.
Nếu có điều kiện, bạn nên thỉnh thoảng theo dõi lại Lịch sử bài viết để xem bài này được sửa chữa, thay đổi, bổ sung bởi các bạn khác như thế nào. Bạn có thể học hỏi nhiều kinh nghiệm từ những người khác, ví dụ như kinh nghiệm wiki hóa, bao gồm:
- Liên kết đến bài khác: Sử dụng ô "Tìm kiếm" trong Wikipedia hoặc thông qua Google. Sau đó, nếu thấy khả năng có thể liên kết với các bài khác thì nên thực hiện việc liên kết: bôi đen chữ định tạo liên kết và ấn nút của hộp soạn thảo.
- Liên kết vào các thể loại tương ứng. Ví dụ, nếu muốn bài nằm trong thể loại Hình học, thêm dòng [[Thể loại:Hình học]] vào bài. Tại vì thể loại này đã nằm trong thể loại Toán học, bạn không cần thêm dòng [[Thể loại:Toán học]] vào bài.
- Liên kết đến bài cùng nội dung ở phiên bản ngôn ngữ khác.

[sửa] Nhắn nhủ cuối

Hy vọng là với hướng dẫn trên bạn có thể bắt đầu là tác giả của các bài viết hay trong Wikipedia Tiếng Việt, thậm chí là các bài chọn lọc. Mời bạn tham khảo mã nguồn của các bài viết mà bạn thấy hay để học thêm.

Hãy mạnh dạn bắt đầu bài viết của bạn, bạn sẽ nhanh chóng làm quen ngay:

Hồi tôi mới đọc [hướng dẫn này], nó cứ rối tung cả lên, và không nhớ được những hướng dẫn trong đó cho đến khi đã viết một bài thực sự. Thành viên:Casablanca1911

Hồi mới vào, tôi hay xem lại lịch sử bài tôi mới viết để thấy các thành viên khác sửa chữa như thế nào. Đó là cách học nhanh nhất đối với tôi. Thành viên:Tttrung

Hồi mới vô, tui bấm loạn xí ngầu, tranh cãi lung tung (nay còn để dấu vết), nay mới lững chững biết đi (có ai sinh ra đã biết đi đâu). Mạnh dạn lên. Xây rồi phá, phá rồi xây, miễn sao có một ngôi nhà đẹp. Trần Đình Hiệp

Đừng ngại ngần, hãy thử cố gắng viết những thuật ngữ bạn biết. Hãy cùng nhau đóng góp phát triển Wikipedia. Nguyễn Hoàng Việt