Mir

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Mir (Uzay İstasyonu)

Görev nişanı
Mir nişanı
Görev İstatistikleri
Görevin Adı	Mir
Kalkış	19 Şubat 1986 21:28:23 UTC Baykonur, SSCB
Görevin bitişi	23 Mart 2001 05:50:00 UTC
Mürettebat	28 uzun süreli mürettebat
Görevde	4,594 gün
Yörüngede	5,511 gün
Yörüngedeki tur sayısı	89,067
Dünya'dan en uzak	393 km /244 mil
Dünya'ya en yakın	385 km /239 mil
Periyot	89.1 dakika
Eğikliği	51.6 derece
Aldığı Yol	3,638,470,307 km / 2,260,840,632 mil
Yörüngedeki ağırlığı	124,340 kg
Yapısı
Mir uzay istasyonu

Mir (Мир, Rusça'da dünya ve barış) oldukça başarılı bir Sovyet uzay istasyonudur. İnsanlığın, uzayda uzun süre içinde yaşanabilecek, tutarlı ilk araştırma istasyonudur. Yapılan işbirliği sebebiyle, uluslararası olarak kozmonot ve astronotların kullanımına açılmıştır. Mir yörüngede, 19 Şubat 1986 ile 1996 yılları arasında gönderilen pek çok modül ile başarılı bir şekilde kenetlenmiştir. 23 Mart 2001 tarihinde görevi sona ermiş ve atmosfere girerek yanması sağlanmıştır.

Konu başlıkları 1 Tarihi 2 Mir modülleri 3 İsimler 4 Popüler kültürde Mir 5 Seferler, uzay yürüyüşleri ve mürettebatlar 6 Ayrıca bakınız 7 Referanslar 8 Dış bağlantılar

[değiştir] Tarihi

Mir, daha önce Sovyetler Birliği tarafından gönderilmiş olan Salyut serisi uzay istasyonları baz alınarak yapılmıştır (1971 yılına kadar yedi Salyut uzay istasyonu gönderilmişti). Esas olarak Rus yapımı insanlı Soyuz roketleri ve Progress kargo gemileri tarafından onarımı yapılmıştır, fakat ayrıca sonraki uçuşlarda Buran uzay mekiği için bir varış noktası olması planlanmıştır. Yörüngedeki Mir'in öncelikli amacı uzayda geniş ve yaşanabilir bir bilimsel laboratuvar sağlamaktır.

Amerika Birleşik Devletleri, Mir'in kendine ait bir kopyası olarak Space Station Freedom istasyonunu yapmayı planlamış, ancak bu proje Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından uluslararası işbirliği yolu açılması üzerine durdurulmuştur (bkz. Uluslararası Uzay İstasyonu). Ayrıca, Challenger uzay mekiği Mir'in kalkışından bir aydan daha kısa bir süre önce patlamıştı (bkz. Challenger uzay mekiği kazası). Daha sonraki yıllarda, Soğuk Savaş döneminin ardından, Shuttle-Mir programıyla Rusya'ya ait olan Mir'in yetenekleriyle Amerika'nın uzay mekiklerinin yetenekleri birleştirilmiş; bir takım Amerikalı ve diğer batı ülkelerinden astronotların istasyonu ziyaret etmesi veya istasyondaki uzun dönemli bilimsel çalışmalara katılması sağlanmıştır. İstasyonu ziyaret eden Amerikan mekikleri, Space Station Freedom için tasarlanmış bir kola bağlanmış ve esas olarak Sovyet Buran mekikleri için tasarlanmış bir kenetlenme halkası kullanmışlardır. Mir ve ona kenetlenmiş olan uzay mekiği, 250 tonluk ağırlığıyla uzay çalışmaları tarihinin en büyük yörünge aracı unvanını almıştır.

100 tonluk Mir'in içi, hortumlar, kablolar ve bilimsel araçlarla olduğu kadar, günlük yaşama ait eşyalarla dolu –fotoğraflar, çocukların yaptığı resimler, kitaplar ve bir gitar– dar bir labirente benzerdi. Genellikle üç kişilik mürettebat kalmakla birlikte, bazen bir aya kadar bir süre boyunca altı astronotu da ağırladığı olmuştur. İki kısa dönemin haricinde, Mir Ağustos 1999'a dek sürekli olarak görevdeydi.

15 yaşındaki Rus uzay istasyonunun yolculuğu, 23 Mart 2001 tarihinde, Fiji yakınlarında Pasifik Okyanusunun güneyinde okyanusa batmasıyla son bulmuştur. Son günlerine kadar, pek çok girişimcinin, muhtemelen ilk yörünge televizyon/film stüdyosunu kurmak için, Mir'i almak gibi planları vardı. Ne var ki, istasyon daha fazla güvenle kullanılamayacak kadar güvenilmezdi. Uzay topluluğundan pek çok kişi hala Mir'in en azından bazı parçalarının kurtarılabilir olduğunu, ayrıca yörüngeye materyal çıkarmanın yüksek maliyeti göz önünde bulundurulduğunda, Mir'in basitçe yokedilmesinin büyük bir fırsat kaybı olduğunu düşünmektedir.

Sovyet ve Rus kozmonotların yanısıra Mir uluslarası biliminsanlarına ve Amerikalı astronotlara da ev sahipliği yapmıştır.

[değiştir] Mir modülleri

Mir uzay istasyonu, –Uzay mekiği tarafından Mir'e getirilen kenetlenme modülü hariç– her biri ayrı ayrı Proton roketiyle yörüngeye taşınan pek çok Mir modülünün yörüngede birleştirilmesiyle oluşmuştur.

Modül	Fırlatma tarihi	Fırlatma aracı	Kenetlenme tarihi	Kütle	Soyuz	Amaç
Çekirdek	19 Şubat 1986	Proton 8K82K	Bilinmiyor	20,100 kg	Bilinmiyor	Yaşama alanları
Kvant-1	31 Mart 1987	Proton 8K82K	~9 Nisan 1987	10,000 kg	TM-2	Astronomi
Kvant-2	26 Kasım 1989	Proton 8K82K	6 Aralık 1989	19,640 kg	TM-8	Daha yeni ve gelişmiş yaşam destek üniteleri.
Kristall	31 Mayıs 1990	Proton 8K82K	10 Haziran 1990	19,640 kg	TM-9	Teknoloji, materyal işleme, jeofizik ve astrofizik laboratuvarları
Spektr	20 Mayıs 1995	Proton 8K82K	1 Haziran 1995	19,640 kg	TM-21	ABD-Sovyet İşbirliği programı çerçevesinde yapılan ev deneyleri.
Kenetlenme Modülü	12 Kasım 1995	STS-74 Atlantis	15 Kasım 1995	6,134 kg	TM-22	Uzay mekiği için kenetlenme portu olarak kullanıldı.
Priroda	23 Nisan 1996	Proton 8K82K	26 Nisan 1996	19,000 kg	TM-23	Uzaktan algılama modülü

[değiştir] İsimler

Rusça'da Mir (Мир) "barış" ve "toplum" anlamlarına gelmektedir. Kvant (Квант), "kuantum" anlamına gelir. Elektromanyetik tayf ve x-ışını emilimlerini ölçerek astrofizik araştırmaları yapmasından yola çıkılarak bu isim verilmiştir. Kristall (Кристалл) "kristal" demektir. Bu modülün esas çalışma alanı biyoloji uzay ortamında materyal üretim teknolojileri olduğu için bu ad verilmiştir. Spektr (Спектр) "tayf" anlamına gelir. Atmosfer algılayıcılarından ötürü bu isim verilmiştir. Priroda (Природа) "doğa" demektir. Progress (Прогресс), –İngilizce'deki ile aynı anlamda– "ilerleme, gelişme" anlamına gelir. Soyuz (Союз), "birlik, topluluk" anlamındadır (Sovietskii Soyuz, Советский Союз = Sovyetler Birliği). Ayrıca Soyuz modülü üç küçük modülden oluşan bir topluluk olduğundan bu isimle anılır.

Rus Devrimi öncesinde "mir", bir köylü topluluğu tarafından işlenen toprak parçalarına verilen isimdi. Bu topraklarda yaşayan köylülere, yüksek vergiler alınarak çok büyük bir sosyal baskı uygulanırdı. Eğer bazı köylüler miri terkederlerse, kalanlar daha yüksek vergi ödemek zorunda kalırdı.

[değiştir] Popüler kültürde Mir

• 1980'lerin sonunda, Dünya'daki radyo operatörlerinin kozmonotlarla iletişime geçebilmesi için iki amatör radyo sinyali Mir'e tayin edildi. Bu çağrılardan biri U2MIR'di.
• İstasyon, Michael Bay'ın 1998 yapımı filmi Armageddon'da yakıt ikmal deposu olarak önemli bir rolde oynamıştır. İstasyon filmde yakıt ikmali sırasında meydana gelen bir yakıt sızıntısı sonucu patlamıştır.
• İstasyon S. R. Hadden'in 1997'deki sinema uyarlaması Contact'te barınak olarak küçük bir rol almıştır.
• South Park'ın "Pink Eye" bölümünde Kenny'nin ilk ölümü Mir'in üzerine düşmesiyle olur.
• Dead Like Me televizyon şovunun pilot bölümünde, esas karakter Mir'den düşen bir klozetin altında kalarak ölür.
• Mir'in atmosferde yanışının beklendiği günlerde, Taco Bell'in sahipleri Pasifik Okyanusu'nda kocaman bir hedef belirlemişlerdi. Eğer Mir'in düşen parçalarından biri hedefe isabet ederse, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tüm insanlar, bedava bir Taco Bell tacoyu hak edeceklerdi. Ne var ki istasyonun hiçbir parçası hedefe isabet etmemiştir.
• Popüler Amerikalı yazar Jeremy Schwendiman, romanı "The Battle of Otok"daki barış adasına Mir adını vermiştir.

[değiştir] Seferler, uzay yürüyüşleri ve mürettebatlar

• Mir seferlerinin listesi
• Mir uzay yürüyüşlerinin listesi
• Mir'e giden uzay araçları ve mürettebatların listesi
• Ayrıca bakınız: Uzay yürüyüşlerinin listesi

[değiştir] Ayrıca bakınız

• Uzay istasyonu görev alan uzay istasyonlarının istatistikleri için
• Salyut
• Skylab
• Soyuz
• Progress
• Uluslararası Uzay İstasyonu
• 11881 Mirstation asteroitine uzay istasyonunun adı verilmiştir.
• Shuttle-Mir Programı

[değiştir] Referanslar

• İngilizce Vikipedi'deki esas makale
• Mir Donanım Mirası - NASA raporu (PDF formatında)
• Mir Görev Kronolojisi - NASA raporu (PDF formatında)
• Mir-Shuttle:Phase 1 Program Joint Report (PDF formatında)
• Sovyet Uzay İstasyonları - NASA raporu (PDF formatında)

[değiştir] Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'da Mir ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

• http://www.russianspaceweb.com/mir.html Detaylı diagramlar, resimler ve arkplan bilgileri barındıran bir internet sayfası.
• http://www.astronautix.com/craft/mirodule.htm Mir ve mekik kenetlenme modülünü açıklayan internet sayfası