Edirne Antlaşması

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Edirne Antlaşması 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı Devleti ve Rusya arasında Edirne şehrinde imzalanmış bir antlaşmadır. Bu antlaşmayla Yunanistan bağımsızlığını kazanmıştır.

Rusya, Sultan II. Mahmut'un Navarin'de Osmanlı donanmasının yakılması ile sonuçlanan olaylardan dolayı savaş tazminatı istemesi üzerine, Osmanlı Devletine karşı savaş açtı. Sultan II. Mahmut bu arada Yeniçeri Ocağını kaldırmış, yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye isimli yeni bir askeri teşkilat kurmuştu. Teşkilatlanmasını henüz tamamlayamamış olan bu ordu Rus kuvvetleri karşısında önemli bir varlık gösteremedi. Eflak ve Boğdan'ı işgal eden Ruslar, Tuna'ya kadar indiler. Balkanları aşan Rusya, batıda Edirne, doğuda ise Erzurum'a kadar ilerledi.

Bu gelişmeler üzerine Osmanlı Devleti barış istedi. Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra imzalanmış şartları en ağır antlaşmalardan biri olan Edirne Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Yunanistan Devleti'nin kurulmasını kabul etti. Antlaşmanın bazı önemli şartları şunlardı:

1. Yunanistan bağımsız bir devlet olacaktı.
2. Eflak, Boğdan ve Sırbistan'a imtiyazlar tanındı.
3. Ruslar işgal ettikleri yerleri geri verdiler.
4. Rus ticaret gemilerine boğazlarda geçiş hakkı tanındı.
5. Osmanlı Devleti Rusya'ya savaş tazminatı ödemeyi kabul etti.
6. Antlaşmanın 10. maddesine göre Osmanlı Devleti Rusya, İngiltere ve Fransa'nın Londra'da 6 Temmuz 1827'de ve buna dayalı olarak yine Londra'da 22 Mart 1829'da aralarında yaptıkları, Yunanistan Devleti'nin kurulmasını ve bağımsızlığını öngören anlaşma ve protokolü kabul edecekti. (Londra Antlaşması)

Edirne Antlaşması'ndan beş ay sonra, 3 Şubat 1830 tarihinde İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalanan yeni bir "Londra Protokolü" ile bağımsız Yunanistan Devleti'nin kurulduğu ilan edildi. Osmanlı Devleti de 24 Nisan 1830'da Yunanistan'ın bağımsızlığını kabul etmek zorunda kaldı.

Yunanlıların hamisi olan İngiltere, Fransa ve Rusya Mayıs 1832'de Yunanistan'a son şeklini veren bir anlaşma yaptılar. Bununla, Yunanistan'ın kuzey sınırı olarak "Arta-Volo hattı" kabul edildi. Böylece, Yunanistan'a Attik ve Mora yarımadaları bırakılmış oldu. Ayrıca bu yarımadaların çevresindeki tüm adalar ile kuzey Sporadlar, Ege'nin ikinci büyük adası Eğribos dahil olmak üzere yüzlerce ada Yunanistan'a bağlandı. Kurulan Yunan Krallığı'na da Bavyera Kralı Louis'in oğlu Otto seçildi.

Bu arada 3 büyük devlet, Yunanistan adına Osmanlı Devleti ile İstanbul'da son antlaşmaları doğrultusunda görüşmelere başladılar ve 21 Temmuz 1832'de taraflar arasında bir protokol imzalandı. İstanbul Hükûmeti yeni Yunan sınırını ve statüsünü kabul etti. Yeni Yunan Devleti de topraklarındaki Türk mallarının bedeli olarak, Osmanlı Devleti'ne belli bir tazminat ödemeyi yüklendi

	Önemli Osmanlı Antlaşmaları
Osmanlı-Venedik (1416) | Osmanlı-Bizans (1420) | Edirne-Segedin (1444) | Osmanlı-Venedik (1479) | İstanbul (1533) | Amasya (1555) | Ferhat Paşa (1590) | Nasuh Paşa (1612) | Zitvatorok (1606) | Serav (1618) | Hotin (1621) | Kasr-ı Şirin (1639) | Vasvar(1664) | Bucaş(1672) | Karlofça (1699) | İstanbul (1700) | Prut (1711) | Pasarofça (1718) | İstanbul (1724) | Ahmet Paşa (1732) | İstanbul (1736) | Belgrad (1739) | Kerden (1746) | Küçük Kaynarca (1774) | Aynalıkavak (1779) | Ziştovi (1791) | Yaş (1792) | El-Ariş (1801) | Kale-i Sultaniye (1809) | Bükreş (1812) | Edirne (1829) | Kütahya (1833) | Hünkar İskelesi (1833) | Baltalimanı (1838) | Londra (1841) | Paris (1856) | Ayastefanos (1878) | Berlin (1878) | İstanbul (1885) | İstanbul (1897 | Uşi (1912) | Londra (1913) | İstanbul (1913) | Atina (1913) | Mondros (1918) | Sevr (1920)