Zina Garrison
Z Wikipedii
Zina Lynna Garrison-Jackson (ur. 16 listopada 1963 w Houston, Teksas), tenisistka amerykańska, zwyciężczyni turniejów wielkoszlemowych w grze mieszanej, finalistka Wimbledonu w grze pojedynczej, mistrzyni olimpijska w deblu.
Afroamerykanka, mistrzyni gry serwis-wolej, treningi tenisowe rozpoczęła w wieku 10 lat. Jako 14-latka zdobyła mistrzostwo kraju w kategorii do lat 18. Wkrótce zaliczała się do ścisłej czołówki juniorek na świecie, a takie sukcesy jak wygrana juniorskiego Wimbledonu i US Open dały jej pozycję liderki rankingu dziewcząt w 1981. W 1982 rozpoczęła karierę zawodową, już w debiucie osiągając ćwierćfinał wielkoszlemowego French Open (przegrała z Navratilovą). Kolejnym sukcesom na korcie nie stanęła na przeszkodzie choroba, z którą Garrison zmagała się - bulimia. W 1983 Amerykanka była m.in. w półfinale Australian Open, a sezon zakończyła na 10. miejscu rankingu. Rok później odniosła pierwsze zwycięstwo turniejowe, w hali w Zurychu. W 1985 dotarła do półfinału Wimbledonu, a w 1986 w parze z Argentynką Sabatini wygrała swój pierwszy turniej deblowy (Canadian Open).
Występując w parze ze słynnym deblistą Sherwoodem Stewartem świętowała w 1987 swój pierwszy tytuł wielkoszlemowy; amerykański duet okazał się najlepszy na kortach w Melbourne (Australian Open). W tym samym turnieju Garrison dotarła do finału debla kobiet, razem z inną Afroamerykanką Lori McNeil. Pozostałe zwycięstwa wielkoszlemowe również odniosła w grze mieszanej, oba na turnieju wimbledońskim - ze Stewartem triumfowała w 1988, z Rickiem Leachem w 1990. W 1992 ponownie była w finale debla Australian Open, tym razem z Mary Joe Fernandez.
Wielkie sukcesy przyniosły Zinie Garrison igrzyska w Seulu w 1988, na których tenis po wielu latach odzyskał status sportu olimpijskiego (cztery lata wcześniej był dyscypliną pokazową). Amerykanka wygrała turniej deblowy w parze z Pam Shriver, pokonując w finale Czeszki Novotną i Sukovą 4:6, 6:2, 10:8. Zdobyła również medal w grze pojedynczej, tym razem brązowy; w ćwierćfinale pokonała swoją partnerkę deblową Shriver, w półfinale nie sprostała późniejszej zwyciężczyni, Niemce Steffi Graf.
Również w 1988 była w półfinale singla na US Open, pokonując po drodze m.in. Navratilovą (jedyne w karierze zwycięstwo Garrison nad tą rywalką), a przegrywając z Sabatini. Dalsze udane występy w kolejnym sezonie (m.in. wygrane turnieje w Oakland, Chicago i Newport) zapewniły jej najwyższą pozycję w rankingu w karierze - nr 4. W 1989 dotarła do półfinału US Open (czwarty w karierze półfinał wielkoszlemowy); w ćwierćfinale tego turnieju pokonała Chris Evert 7:6, 6:2, która tym występem zakończyła wieloletnią karierę.
Wimbledon 1990 okazał się szczytowym punktem kariery Ziny Garrison. Oprócz wspomnianego już triumfu w grze mieszanej z Rickiem Leachem dotarła po raz pierwszy (i jedyny) do singlowego finału wielkoszlemowego. Na wimbledońskiej trawie okazała się lepsza kolejno od trzech rywalek z czołowej dziesiątki na świecie - najpierw od Czeszki Sukovej (6:3, 6:3), potem Serbki Seles (nr 3 na świecie, zwyciężczyni French Open miesiąc wcześniej, 3:6, 6:3, 9:7), wreszcie Niemki Graf (liderki rankingu światowego i obrończyni tytułu, 6:3, 3:6, 6:4). W finale Amerykanka nie sprostała jednak weterance Navratilovej (4:6, 1:6), która sięgnęła tym samym po swój dziewiąty triumf w grze pojedynczej na Wimbledonie (co stanowi niepobity rekord).
Kolejne lata nie przynosiły już tak spektakularnych sukcesów. Aż do 1993 Garrison startowała regularnie w turniejach Masters (łącznie 12 razy w singlu), odpadając jednak zazwyczaj już w I rundzie. Pięć razy grała także w Mastersie deblowym. Wielokrotnie dochodziła do czołowych rund w turniejach wielkoszlemowych (m.in. ćwierćfinały Wimbledonu 1991 i 1994), pokonywała wysoko notowane rywalki (m.in. w 1995 Lindsay Davenport i Mary Pierce), wygrywała także turnieje (ostatni w 1995 w Birmingham, w finale z McNeil). W 1993 na turnieju w Oklahoma City jako dwunasta zawodniczka w historii przekroczyła liczbę 500 zwycięstw w zawodowej karierze. Łącznie wygrała 14 turniejów w singlu i 20 w deblu (oraz 3 w grze mieszanej), a jej zarobki na korcie przekroczyły cztery i pół miliona dolarów.
Widząc spadek w rankingu i coraz słabsze rezultaty zamierzała zakończyć karierę wraz z końcem sezonu 1995, ale ostatecznie (za namową Billie Jean King i męża) występowała jeszcze sporadycznie w kolejnym roku. Pożegnała światowe korty występem w deblu na US Open w 1997, przegrywając w I rundzie (w parze z McNeil) z Davenport i Novotną w trzech setach.
Poza igrzyskami olimpijskimi (startowała także w Barcelonie w 1992) Zina Garrison reprezentowała barwy USA w walce o Puchar Federacji; była regularnym członkiem ekipy narodowej w latach 1984-1994, przyczyniając się kilkakrotnie do zdobycia trofeum (m.in. 1989 i 1990). Bilans jej występów to 22 zwycięstwa i 5 porażek (zarówno w singlu, jak i deblu); miała okazję m.in. zmierzyć się z Polkami w I rundzie Pucharu Federacji w 1990 (rywalizacja odbywała się wówczas w ciągu tygodnia, w ramach jednego turnieju) - pokonała w grze pojedynczej Katarzynę Nowak (6:0, 6:1), a w deblu, partnerując Mary Joe Fernandez, nie oddała gema Renacie Skrzypczyńskiej i Magdalenie Mróz. Ponadto Garrison reprezentowała USA w Pucharze Wightman (1987-1988).
W latach 1989-1997 była zamężna (za Willardem Jacksonem), ale małżeństwo to zakończyło się rozwodem. Przez znaczną część kariery występowała pod nazwiskiem podwójnym Garrison-Jackson. Po rozwodzie ponownie popadła w bulimię (była leczona szpitalnie), w 1999 przeżyła próbę samobójczą. Na tenisowej emeryturze pozostała związana ze sportem, udzielając się jako komentatorka telewizyjna. Jest również zaangażowana w szereg inicjatyw społecznych, m.in. Zina Garrison Foundation (pomoc bezdomnym) i Zina Garrison All-Court Tennis (program edukacji przez sport). Weszła w skład Prezydenckiej Rady Kultury Fizycznej i Sportu.
Wygrane turnieje:
- gra pojedyncza:
- 1984 Zurych
- 1985 Amelia Island, Zurych
- 1986 Indianapolis
- 1987 Sydney, San Francisco
- 1989 Oakland, Chicago, Newport
- 1990 Birmingham
- 1992 Oklahoma City
- 1993 Oklahoma City, Budapeszt
- 1995 Birmingham
- gra podwójna:
- 1986 Canadian Open (z Sabatini), Indianapolis (z McNeil)
- 1987 Canadian Open, Nowy Orlean (oba z McNeil)
- 1988 Tokio, Boca Raton, Houston (wszystkie z Katriną Adams), Amelia Island (z Ewą Pfaff), Igrzyska Olimpijskie w Seulu (ze Shriver)
- 1989 Houston, Tokio (Pan Pacific), Eastbourne (wszystkie z Adams)
- 1990 Waszyngton (z Navratilovą), San Diego (z Patty Fendick), Filderstadt (z M.J. Fernandez)
- 1991 Miami (z M.J. Fernandez)
- 1993 Chicago (z Adams), Oklahoma City (z Fendick), Zurych (z Navratilovą)
- 1994 Birmingham (z Larysą Sawczenko-Neiland)
Marguerite Broquedis • Jennifer Capriati • Dorothea Douglass Chambers • Charlotte Cooper Sterry • Lindsay Davenport • Gwendoline Eastlake-Smith • Gigi Fernández • Mary Joe Fernández • Zina Garrison • Steffi Graf • Edith Hannam • Justine Henin-Hardenne • Dorothea Koring • Suzanne Lenglen • Li Ting • Kathleen McKane Godfree • Margaret McNair • Pam Shriver • Sun Tiantian • Hazel Hotchkiss Wightman • Serena Williams • Venus Williams • Helen Wills Moody