Ułan Bator
Z Wikipedii
Ułan Bator (mon. Улаанбаатар) – stolica Mongolii. Miasto położone jest w środkowo-wschodniej części Mongolii, nad rzeką Tuul, w dolinie otoczonej czterema masywami górskimi: Bajandzurch, Czingeltej, Songino Chairchan i Bogdchan. Miasto leży na wysokości około 1300 m n.p.m. Miasto wydzielone Ułan Bator ma 4704,4 km² powierzchni, liczba mieszkańców wynosi 966.2 tys. (październik 2006, http://www.statis.ub.gov.mn/Download/tan/2006/stat2610.pdf).
Za datę założenia Ułan Batoru przyjmuje się rok 1639. Wtedy to, nad brzegami jeziora Szireet Cagaan Nuur odbyła się uroczystość, w trakcie której czteroletniego Dzanabadzara uznano za inkarnację otwierającą listę bogd gegeenów – przywódców religijnych Mongolii. Koczująca siedzina Dzanabadzara i jego następców nazywana była Örgöö (jurta pałacowa) – stąd też przyjęta w literaturze europejskiej nazwa Urga. Aż do II połowy XVIII wieku siedziba bogd gegeena zmieniała swą lokalizację wielokrotnie. Wreszcie, w 1778 roku osiadła na miejscu dzisiejszej stolicy Mongolii. Początkowo Urga była właściwie wielkim klasztorem, dopiero w XIX wieku stała się najwaąniejszym w kraju centrum handlowym położonym na szlaku herbacianym poprowadzonym pomiędzy Chinami i Rosją. W 1911 Mongolia proklamowała autonomię, jednak w 1918 zajęły ją wojska chińskie, a teokratyczny władca kraju Bogdo Gegen został uwięziony w stolicy. W II 1921 baron Ungern von Sternberg wyzwala Ułan Bator i Bogdo gegena z niewoli chińskiej, jednak w VII tegoż roku miasto zostaje zajęte przez Armię Czerwoną . Kiedy bolszewicka Mongolia w 1924 ogłosiła niepodległość Urga została przemianowana na Ulaanbaatar (co w języku mongolskim oznacza "czerwonego bohatera" – nazwę tę wymyślono w hołdzie bohaterowi narodowemu Damdinowi Suche Batorowi, który wezwał Armię Czerwoną na pomoc. W 1938 zniszczono prawie wszystkie z 500 lamajskich świątyń stolicy wraz ze zbiorami sztuki oraz trzy z czterech pałaców Bogdo Gegena. Od przełomu lat 50-ch i 60-ch XXw zaczyna się intensywna rozbudowa miasta, w latach 70-ch powstają liczne osiedla wieżowców z wielkiej płyty.
Pod Ułan Bator mieści się międzynarodowe lotnisko Czyngis-chan (do 21.12.2005 miało nazwę Buyant Uchaa), które jest połączone z głównymi miastami Mongolii, a także z Koleją Transsyberyjską i chińską siecią autostrad i kolei. Liczne uniwersytety, m. in. najstarsza uczelnia kraju- Państwowy Uniwersytet Mongolski, historyczna biblioteka, zawierająca stare manuskrypty mongolskie, chińskie i tybetańskie mieszczą się właśnie w Ułan Bator.
Najważniejsze zabytki: pałac bogd chaana (przełom XIX i XX wieku), klasztor Gandan (założony w 1838 roku), klasztor - muzeum Czojdżin lamy (początek XX wieku), klasztor Dambadardżaa chijd (założony w latach 1761-1765), klasztor Geser süm (założony w latach 1919-1920), klasztor Dar' echijn süm (założony w 1779 roku), pałac Czin wan Chanddordża (początek XX wieku).
W Ułan Bator urodziła się Misheel Jargalsajkhan, aktorka występująca w serialu telewizyjnym Rodzina Zastępcza.
