Szesnastkowy system liczbowy
Z Wikipedii
| Bin. | Szesn. | Dziesięt. |
|---|---|---|
| 00000 | 00 | 00 |
| 00001 | 01 | 01 |
| 00010 | 02 | 02 |
| 00011 | 03 | 03 |
| 00100 | 04 | 04 |
| 00101 | 05 | 05 |
| 00110 | 06 | 06 |
| 00111 | 07 | 07 |
| 01000 | 08 | 08 |
| 01001 | 09 | 09 |
| 01010 | 0A | 10 |
| 01011 | 0B | 11 |
| 01100 | 0C | 12 |
| 01101 | 0D | 13 |
| 01110 | 0E | 14 |
| 01111 | 0F | 15 |
| 10000 | 10 | 16 |
| 10001 | 11 | 17 |
| 10010 | 12 | 18 |
| 10011 | 13 | 19 |
Szesnastkowy system liczbowy – pozycyjny system liczbowy, w którym podstawą pozycji są kolejne potęgi liczby 16. Często system szesnastkowy jest określany nazwą Hex od słowa stworzonego przez firmę IBM hexadecimal. Początkowo chciano używać łacińskiego sexa zamiast hexa, ale niejednoznacznie się to kojarzyło. Do zapisu liczb potrzebne jest szesnaście cyfr. Poza cyframi dziesiętnymi od 0 do 9 używa się pierwszych sześciu liter alfabetu łacińskiego: A, B, C, D, E, F.
Jak w każdym pozycyjnym systemie liczbowym, liczby zapisuje się tu jako ciągi cyfr, z których każda jest mnożnikiem kolejnej potęgi liczby stanowiącej podstawę systemu, np. liczba zapisana w dziesiętnym systemie liczbowym jako 1000, w hex przybiera postać 3E8, gdyż:
3x162 + 14x161 + 8x160 = 768 + 224 + 8 = 1000.
Hex jest powszechnie używany w informatyce, ponieważ wartość pojedynczego bajtu można opisać używając tylko dwóch cyfr szesnastkowych. W ten sposób można kolejne bajty łatwo przedstawić w postaci ciągu liczb hex. Jednocześnie zapis 4 bitów można łatwo przełożyć na jedną cyfrę hex. Przykładowy ciąg liczb w czterech systemach liczbowych przedstawiono w Tabeli 1.
W matematyce liczby w systemach niedziesiętnych oznacza się czasami indeksem dolnym zapisanym w systemie dziesiętnym, a oznaczającym podstawę pozycji danego systemu. W celu podkreślenia, że liczba jest dziesiętna, można również napisać obok niej indeks, np. 1016 = 1610. Konwencja ta nie jest używana w informatyce. W różnych językach programowania zapis hexa wygląda inaczej:
- C, C++, Java - stosuje się prefiks 0x (zero oraz x) np. 0x102f, a w ciągach tekstowych \x, np. "\x2f"
- Pascal - stosuje się prefiks $, np. $102f
- niektóre wersje Asemblera - za liczbą litera h, np 102fh
- HTML - kolory RGB (Red - Czerwony, Green - Zielony, Blue - Niebieski) zapisuje się jako 3 liczby hex od 0 do FF(255) poprzedzone znakiem #, np. różowy - #FF8080, szary - #808080, czarny - #000000. Zapis ten dotyczy koloru 24-bitowego przypisywanego różnym elementom graficznym dokumentu HTML.
