Ryt trydencki
Z Wikipedii
Ryt trydencki – termin potoczny, używany dla określenia wersji rytu rzymskiego liturgii obowiązującej w Kościele katolickim od czasów po Soborze Trydenckim (stąd nazwa "trydencki"). Od czasu reform po Soborze Watykańskim II usunięty na dalszy plan przez nową wersję rytu rzymskiego zachował swoją ważność jako oboczna forma tegoż rytu.
Spis treści |
[edytuj] Ryt trydencki historycznie
Podstawowe księgi liturgiczne tej wersji rytu rzymskiego opublikowane zostały w wyniku reformy po Soborze Trydenckim za pontyfikatu i z inicjatywy papieża św. Piusa V: brewiarz (Breviarium Romanum) w 1568, mszał (Missale Romanum) w 1570 roku. Brewiarz promulgowany został bullą Quod a nobis, mszał zaś bullą Quo primum (zamieszczaną zawsze na początku kolejnych edycji).
Wersja rytu rzymskiego, zwana potocznie trydencką, obowiązywała powszechnie w Kościele katolickim do czasów reformy po Soborze Watykańskim II jako jedyna dopuszczalna. Warto jednak zaznaczyć, że obok niej istniały warianty zakonne rytu rzymskiego (właściwe poszczególnym zakonom, np. dominikanom, kartuzom) oraz lokalnie ryty inne niż rzymski (np. ambrozjański, mozarabski i inne).
Zreformowana po Soborze Watykańskim II liturgia katolicka wprowadziła nową wersję rytu rzymskiego, która – co do powszechności – zastąpiła ryt trydencki, natomiast – co do obowiązywania – nie spowodowała jego zniesienia.
[edytuj] Nazewnictwo
Od czasów reformy utarło się kilka potocznych określeń odróżniających liturgię w rycie rzymskim w wersji sprzed Soboru Watykańskiego II od tej w wersji po soborze. I tak wersję sprzed soboru określa się potocznie mianem starej (np. stary ryt, stara msza), trydeckiej, przedsoborowej lub klasycznej (mówi się o klasycznym rycie rzymskim). Zreformowana zaś wersja bywa nazywana nową lub posoborową.
[edytuj] Obecny status prawny rytu trydenckiego
Pomimo reformy liturgii katolickiej dokonanej po Soborze Watykańskim II (m.in. wprowadzenie Novus Ordo Missae), ryt trydencki zachował swoją ważność.
Należy wyraźnie zaznaczyć, że możliwość odprawiania Mszy świętej w rycie trydenckim została zagwarantowana każdemu rzymskokatolickiemu kapłanowi mocą wspomnianej bulli Quo primum z 1570 roku na zawsze i bez narażania się na jakiekolwiek kary kościelne. Według opinii 9 kardynałów z 1986 roku msza ta nigdy nie została zakazana i żaden biskup nie może zabronić żadnemu katolickiemu księdzu jej odprawiania.
Papież Jan Paweł II polecił biskupom w swoim motu proprio "Ecclesia Dei" z 1988 r. ułatwiać wiernym przywiązanym do rytu trydenckiego pielęgnowanie tej tradycji liturgicznej. Także i w tym celu powołana została specjalna Papieska Komisja Ecclesia Dei, roztaczająca opiekę nad klerem i wiernymi przywiązanymi do rytu trydeckiego. Najbardziej znanymi stowarzyszeniami kleru powołanym do sprawowania liturgii w tym rycie są Bractwo Świętego Piusa X i Bractwo Kapłańskie Świętego Piotra.
Obecnie Stolica Apostolska poleca, aby wspólnoty wiernych, pragnące słuchać mszy świętej w rycie trydenckim w swoich diecezjach, zwracały się z prośbą o zgodę (indult) do miejscowego biskupa.
