Rudolf Nuriejew
Z Wikipedii
Rudolf Nuriejew (17 marca 1938 - 6 stycznia 1993), jeden z najsłynniejszych tancerzy baletowych XX wieku.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodził się w pociągu Kolei Transsyberyjskiej w pobliżu Irkucka. Jego rodzice byli Tatarami, mieszkali początkowo w Moskwie, później w Ufie, stolicy Baszkirii. Jego pasja nie spotkała się z aprobatą ojca i dlatego swoje pierwsze lekcje pobierał w tajemnicy. W roku 1955, w wieku 17 lat, Nuriejew rozpoczął naukę w Leningradzkiej Szkole Choreograficznej imienia Kirowa. W tym czasie często występował w zespołach folklorystycznych. Później przeniósł się do Moskwy, gdzie jego wykształceniem zajął się początkowo Asaf Messerer. Dalsze kroki w drodze do sławy młody uczeń stawiał w moskiewskiej szkole przy Teatrze Bolszoj. Mimo wielkiego zapału i charyzmy, Nuriejew nie poradził sobie w stolicy. Główną przyczyną jego niepowodzeń była trudna sytuacja finansowa. Dlatego też postanowił powrócić do leningradzkiej szkoły baletowej. Tam przez trzy lata kształcił się pod okiem legendarnego mistrza Aleksandra Puszkina. Ambitny artysta zachwycał publiczność na występach w ogólnokrajowym konkursie w stolicy jak i w przedstawieniu dyplomowym w swojej szkole, po którym objął stanowisko solisty w Teatrze im. Kirowa. Podczas trzyletnich występów w balecie wykonywał pas de quartre z baletu Raymonda, pas de deux ze Śpiącej Królewny, pas de trois z baletu Jezioro Łabędzie. Występował również w klasycznych przedstawieniach, jak: Don Kichot, Dziadek do orzechów, Giselle. Podczas swoich występów w Teatrze Kirowa, Nuriejew przejawiał predyspozycje do tworzenia własnych interpretacji i inwencji twórczej. Ze względu na olbrzymią popularność, jego życie osobiste jak i działalność artystyczna znalazły się w kręgu zainteresowań radzieckich służb bezpieczeństwa KGB. Mimo tego w 1961 roku Nuriejew otrzymał szansę wystąpienia przed francuską widownią. Podczas pobytu w Paryżu agenci KGB postawili mu zarzuty zbyt intensywnych kontaktów z artystami francuskimi. W związku z tym nie zezwolono mu na wyjazd z grupą baletową do Londynu, lecz nakazano mu powrót do Rosji. Nuriejew przeciwstawił się tej dezycji i 16 czerwca 1961 roku na lotnisku Le Bourge w Paryżu zwrócił się z prośbą do rządu francuskiego o udzielenie mu azylu politycznego. Po tej przełomowym dla niego kroku, artysta otrzymał angaż w International Ballet, którego dyrektorem był Marquis du Cuevas. Duże znaczenie w karierze Nuriejewa odegrała Margot Fonteyn, z którą tworzył duet. Ich występy zachwycały publiczność tym razem spoza obszaru Związku Radzieckiego. Niezapomniane kreacje tworzył też wraz z innymi wielkimi primabalerinami: Sylvie Guillem, Lynn Seymour, Evą Evdokimovą, Carlą Fracci, Marcią Haydee, czy Natalią Markarowa. Od tego momentu jego kariera nabrała tempa, występował w takich przedstawieniach jak: Bajadera i Raymonda dla Royal Ballet. Współpracował również z baletem Fredericka Ashtona - Marguerite and Armand. W 1964 roku można było go podziwiać w Wiedniu w partiach z Jeziora Łabędziego. Artysta pracował też dla Baletu Królewskiego w Szwecji. Jego działalność artystyczna obejmowała także film. W 1972 wystąpił w filmie pt. Jestem tancerzem jak i w Don Kichocie, którego był producentem. Jako aktor występował również w 1976 roku, kiedy to otrzymał główną rolę w filmie Kena Russella Valentino. Oprócz tego opublikował dwie biografie. Jego kariera była niezwykle dynamiczna, nie ograniczał się do jednej formy wyrazu artystycznego. Współpracował z wieloma teatrami i grupami artystycznymi na całym świecie. Jego kreacje były zawsze wyrazem jego silnego indywidualizmu i wielkiego talentu. W latach 90. w wyniku zaawansowanej choroby (w 1984 roku wykryto w jego organizmie AIDS), Nuriejew musiał ograniczyć swoje występy. Zimą 1992 roku artysta zaprezentował się po raz ostatni w pożegnalnych kreacjach w Śpiącej królewnie, oraz widowisku tanecznym Christoforo w Budapeszcie. 6 stycznia 1993 roku w prawosławne święto Bożego Narodzenia, Rudolf Nuriejew zmarł w paryskim szpitalu.
[edytuj] Autorskie choreografie Rudolfa Nuriejewa
Tancredi (1966), Romeo i Julia (1977), Manfred (1979), The Tempest (1982), Bach Suite (wspólnie z F. Lancelot, 1984), Washington Square (1985), Cendrillon (1986).
[edytuj] Filmowe i telewizyjne kreacje Rudolfa Nuriejewa
An Evening with the Royal Ballet (1963), Romeo and Juliet (1966), Swan Lake (1966), Le Jeune Homme et la mort (1966), Jestem tancerzem (film dokumentalny, 1972), The Sleeping Beauty (1972), Don Kichot (1972), Valentino (film fab., reż. Ken Russell, 1977), Cendrillon (1987), The Nutcracker (1988), Nureyev (reż. Patricia Foy, 1992), Noureev, mémoire d’ une Bayadére (reż. Catherine Dupuis, 1993).
[edytuj] Bibliografia
- Jerzy Marchewka, Opera i balet A-Z, wydawnictwo Teresa i Jerzy Marchewka, Toruń 1999.
- Irena Turska, Krótki zarys historii tańca i baletu, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1962.
