Rudawy Janowickie
Z Wikipedii
| Rudawy Janowickie | |
 |
|
| Megaregion | Pozaalpejska Europa Środkowa |
| Prowincja | Masyw Czeski |
| Podprowincja | Sudety z Przedgórzem Sudeckim |
| Makroregion | Sudety Zachodnie |
| Mezoregion | Rudawy Janowickie |
Rudawy Janowickie (332.38) - pasmo górskie położone we wschodniej części Sudetów Zachodnich zajmujące powierzchnię prawie 90 km².
Na północy od Gór Kaczawskich oddziela je przełomowa dolina Bobru. Od zachodu graniczy z Kotliną Jeleniogórską, od wschodu z obniżeniem Bramy Lubawskiej, a od południa poprzez Przełęcz Kowarską z Lasockim Grzbietem w Karkonoszach.
Spis treści |
[edytuj] Rzeźba terenu
Główny grzbiet ciągnie się z południowego zachodu na północny wschód. Odchodzą od niego boczne grzbiety. Od Bobrzaka odchodzi ku południowemu wschodowi grzbiet z Wilkowyją i Jaworową, kończący się w rejonie Pisarzowic. Od Skalnika odchodzi grzbiet ku zachodowi, ze Średnicą i Brzeźnikiem, kończący się na północ od Kowar. Od niego z kolei odchodzi odgałęzienie ku północy z Płonicą i Mężykową, oddizelający Strużnicę od Gruszkowa i kończący się w rejonie Karpnik. Od Skalnika odchodzi też grzbiet ku południowemu wschodowi z Jagodną, dochodzący do Pisarzowic. Od Dziczej góry również odchodzą dwa grzbiety. Grzbiet południowo-wschodni kończy się rozległym masywem Wielkiej Kopy, od której odchodzą podrzędne grzbieciki, natomiast grzbiet północno-zachodni biegnie przez Starościńskie Skały i Jańską Górę, a jego zachodnia część, za Przeł. Karpnicką nosi nazwę Gór Sokolich. Wreszcie od Wołka odchodzi szereg grzbietów ku północnemu zachodowi, północy i północnemu wschodowi. Na zachodzie, na granicy z Kotliną Jeleniogórską znajduje się odosobniony masyw Mrowca. Najwyższy szczyt - Skalnik (945 m n.p.m.). W Rudawach Janowickich występuje duża ilość skałek, zbudowanych przede wszystkim z granitu, ale też z gnejsów, amfibolitów, zlepieńców.
[edytuj] Miejscowości
Miejscowości: Bobrów, Bukowiec, Ciechanowice, Czarnów, Gruszków, Janowice Wielkie, Karpniki, Kowary, Leszczyniec, Łomnica, Marciszów, Miedzianka, Mniszków, Mysłakowice, Ogorzelec, Orlina, Pisarzowice, Przybkowice, Rędziny, Strużnica, Trzcińsko, Wieściszowice, Wojanów.
[edytuj] Budowa geologiczna
W skład Rudaw Janowickich wchodzą fragmenty następujących jednostek geologicznych: bloku karkonosko-izerskiego, niecki śródsudeckiej i w rejonie Przybkowic metamorfiku kaczawskiego.
Zachodnia część Rudaw Janowickich ze Skalnikiem i Górami Sokolimi jest zbudowana z waryscyjskiego granitu karkonoskiego. Część środkowa ze skał metamorficznych wieku staropaleozoicznego: gnejsów, łupków łyszczykowych, amfibolitów, łupków amfibolowych, zieleńców i łupków zieleńcowych, fyllitów, marmurów kalcytowych i dolomitowych, łupków serycytowych, łupków chlorytowych. Obszary te znajduję się na bloku karkonosko-izerskim, tworząc jego północno wschodni fragment. Natomiast południowo-wschodnie odgałęzienia zbudowane są z dolnokarbońskich skał osadowych: piaskowców i zlepieńców, podrzędnie łupków ilastych wchodzą już w skład niecki śródsudeckiej. Niewielki północno-wschodni fragment terenu, w rejonie Ciechanowic i Przybkowic jest zbudowany ze skał metamorficznych: zieleńców, fyllitów oraz wapieni krystalicznych i łupków węglanowych, czyli skał budujących leżący na północy metamorfik kaczawski.
W obrębie Rudaw eksploatowane były granity, amfibolity i marmury, czego pozostałością są liczne, opuszczone i częściowo zarośnięte kamieniołomy. Jedyny czynny obecnie kamieniołom marmurów znajduje się w Rędzinach.
Wcześniej poszukiwano bądź wydobywano tu rudy żelaza, miedzi, arsenu, a także złoto, a w XX w. uran.
[edytuj] Wody
Rudawy leżą w dorzeczu Bobru, który opływa je od wschodu i północy. Można wyróżnić szereg mniejszych zlewni cząstkowych, oddzielonych grzbietami górskimi. Są to, od wschodu zlewnia Świdnika, Żywicy, Mienicy, od północy zlewnia Janówki i od zachodu zlewnie Jedlicy i Karpnickiego Potoku.
[edytuj] Ochrona przyrody
Większa część Rudaw Janowickich oraz południowa część przyległych Gór Kaczawskich wchodzi w skład Rudawskiego Parku Krajobrazowego.
[edytuj] Atrakcje turystyczne
Ciekawe ruiny zamków średniowiecznych (np. Zamek Bolczów) i schronisko Szwajcarka u podnóża Krzyżnej Góry (654 m n.p.m.) w Górach Sokolich. Góra Sokolik z licznymi skałkami granitowymi. Atrakcją turystyczną są też kolorowe jeziorka powstałe w wyniku eksploatacji pirytu niedaleko miejscowości Wieściszowice. W całym paśmie licznie występują skałki, zbudowane z granitów, amfibolitów i zlepieńców.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Rudawy Janowickie On-Line
- Ciekawe miejsca w Rudawach Janowickich
- Schronisko "Szwajcarka"
- Karkonosze w obiektywie - Rudawy Janowickie
- gory.com.pl
- karkonosze.com
- Rudawy Janowickie
