Michał Czajkowski
Z Wikipedii
Michał Czajkowski, Sadyk Pasza (urodzony w 29 września 1804 w Halczyńcu na Wołyniu, zmarł 4 stycznia 1886 w Borkach pod Kozielcem na Ukrainie), działacz niepodległościowy, pisarz.
Brał udział w powstaniu listopadowym jako dowódca oddziału Kozaków w regimencie kawalerii Karola Różyckiego. Po upadku powstania wyemigrował do Francji. W Paryżu związał się najpierw z Konfederacją Narodu Polskiego, a od 1838 ze stronnictwem Adama Czartoryskiego (tzw. Hotelem Lambert). Od 1841 przebywał w Konstantynopolu, jako oficjalny przedstawiciel Czartoryskiego. W 1850 przeszedł na służbę turecką i przyjął islam. Jako Mehmed Sadyk Effendi nadal działał dla sprawy polskiej i bałkańskiej. Podczas wojny krymskiej zorganizował formację kozaków sułtańskich, którymi dowodził w czasie kampanii w 1854. Po śmierci żony, Ludwiki Śniadeckiej, zaczął ulegać ideom panslawimu. Zdymisjonowany w końcu 1872 roku, przeszedł na przyznaną mu przez sułtana emeryturę.
Uzyskawszy amnestię carską opuścił Turcję i w towarzystwie nowej żony, Greczynki Ireny Teoscolo, udał się do Kijowa. Nawoływał do pojednania z Rosją i zjednoczenia wszystkich Słowian pod berłem cara Aleksandra II, ale nie zdołał osiągnąć na Ukrainie żadnych wpływów. Po roku starań osiadł w zakupionej z carskiego daru wiosce Borki i przestał zajmować się aktywnie polityką. Zmarł śmiercią samobójczą.
