Kurt von Schleicher

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kurt von Schleicher ur. 7 kwietnia 1882 zm. 30 czerwca 1934

Kanclerz Rzeszy
Okres urzędowania	od 1932 do 1933
Partia polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Franz von Papen
Następca	Adolf Hitler

Kurt von Schleicher (ur. 7 kwietnia 1882, zm. 30 czerwca 1934) – niemiecki polityk, generał i ostatni kanclerz Republiki Weimarskiej (1932-1933), zamordowany podczas nocy długich noży.

Urodził się w Prusach jako syn niemieckiego oficera. Do armii niemieckiej wstąpił w 1900. W czasie I wojny światowej służył w adiutanturze Groenera. W 1920 awansował na łącznika politycznego wojska niemieckiego.

Wierzył, że armia niemiecka ma także zadania socjalne. Swoją karierę polityczną rozpoczynał w Prusach. W 1930 po raz pierwszy został ministrem obrony narodowej Republiki Weimarskiej (w obu rządach Heinricha Brüninga). Pozostał na stanowisku w rządzie von Papena. 3 grudnia 1932 został powołany na urząd kanclerza. Za główne zadania Schleicher stawiał sobie poprawę warunków życia Niemców i powstrzymanie zagrożeń dla demokracji. 28 stycznia 1933 po naciskach von Papena, prezydent odwołał Schleichera. 30 stycznia powstał nowy rząd z Adolfem Hitlerem jako kanclerzem i Franzem von Papenem jako wicekanclerzem. Schleicher sprzeciwiał się budowanemu w Niemczech systemowi totalitarnemu.

Schleicher swoimi intrygami doprowadził do usunięcia 13 maja 1932 ministra obrony generała Groenera, któremu w dużej mierze zawdzięczał swoją karierę. Odejście Groenera – przeciwnika faszystów (doprowadził on m.in. do zdelegalizowania SA i SS) i jednego z nielicznych zwolenników rządów Republiki Weimarskiej, było wstępem do zainicjowanego przez Schleichera upadku całego rządu kanclerza Brüninga. W okresie tych przesileń rządowych, Schleicher cały czas utrzymywał dobre kontakty z kierownictwem NSDAP i SA, licząc że zapewni sobie ich poparcie w walce z przeciwnikami politycznymi. Sam jednak nie zamierzał brać odpowiedzialności za rządy. Licząc na to, że zachowa pozycję głównego rozgrywającego na scenie politycznej, jako kandydata na kanclerza wysunął Franza von Papena. Uprzednie intrygi Schleichera spowodowały jednak, że Papenowi nie udało się utworzyć większości parlamentarnej. Prezydent von Hindenburg nie chciał się natomiast zgodzić na rządzenie za pomocą prezydenckich dekretów.

Działalność Schleichera doprowadziła do serii wyborów parlamentarnych w Niemczech, w wyniku których jednak żadna z sił politycznych nie zdołała utworzyć rządu mającego stabilną większość parlamentarną. Częściowo przyczynił się do tego Adolf Hitler, który dążył do przejęcia pełni władzy w Niemczech i nie godził się na żadne kompromisowe rozwiązania. Działania takie umożliwiała mu zdobywana ilość miejsc w parlamencie.

Naziści w każdych wyborach zdobywali od 30 do 37% głosów. Tak znaczna liczba głosów nie pozwalała myśleć o sformowaniu rządu bez udziału nazistów. W grudniu 1932 r. Schleicher doprowadził do odwołania Papena ze stanowiska kanclerza, twierdząc na forum Reichstagu, że dalsze jego rządy doprowadzą do wojny domowej w Niemczech, a Reichswehra straciła zaufanie do kanclerza i nie stanie po jego stronie.

Ustąpienie Papena spowodowało, że Schleicher sam musiał objąć tekę kanclerza. Liczył przy tym na to, że uda mu się przekonać von Hindenburga do rządów za pomocą dekretów. Prezydent jednakże kategorycznie nie zgadzał się na to i polecił Schleicherowi utworzyć rząd większościowy. Próby jego utworzenia, oparte m.in. na próbach szantażu i groźbach ze strony Schleichera wobec przywódców partii politycznych, spełzły na niczym.

W tych warunkach von Hindenburg zaakceptował kandydaturę Hitlera na kanclerza Niemiec z Papenem jako wicekanclerzem. Działalność polityczna Schleichera w dużej mierze doprowadziła do zdestabilizowania i tak niepewnej sytuacji politycznej w Niemczech. Sprzyjała ona zwiększeniu popularności partii skrajnych – komunistów i nazistów, pogłębieniu podziałów w społeczeństwie i parlamencie niemieckim. Między innymi to dzięki intrygom Schleichera armia straciła do niego zaufanie jako poważnego kandydata do objęcia urzędu kanclerza i opowiedziała się za Hitlerem, w stosunku do którego była dotychczas raczej niechętna.

Ze starcia dwóch osobowości – Hitlera i Schleichera dążących w sposób bezkompromisowy do przejęcia pełni władzy zwycięsko wyszedł ten pierwszy. W dużej mierze dlatego, że umiał przekonać społeczeństwo, wielki przemysł i armię, że potrafi wyprowadzić państwo z zamętu, jaki spowodował kryzys parlamentarny w Niemczech. Kurt von Schleicher mimo usunięcia się w cień nadal posiadał poważne wpływy, zwłaszcza w kręgach wyższych dowódców armii. Z tego powodu jako niewygodny dla hitlerowców został zamordowany podczas tzw. "Nocy długich noży" w nocy z 29 na 30 czerwca 1934.