Kibō

Z Wikipedii

Struktura JEM: po lewej PM, u góry ELM-PS, w środku JEMRMS, na dole EF, na dole po prawej ELM-ES

Kibō (希望 – nadzieja) lub JEM (od ang. Japanese Experiment Module, Japoński Moduł Eksperymentalny) – japońskie laboratorium, które 7 lutego 2008 (planowana data) podczas misji STS-124 zostanie przyłączone do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Głównym przeznaczeniem, zaprojektowanego przez NASDA Kibō, będzie przeprowadzanie eksperymentów naukowych w próżni.

JEM posiada dwa jednoczesne stanowiska pracy, jednakże może pomieścić 4 załogantów.

Operacje systemowe i eksperymenty przeprowadzane w Kibō będą kontrolowane z Mission Control Room w Space Station Operations Facility znajdującego się w ośrodku Tsukuba Space Center (prefektura Ibaraki, Japonia).

30 maja 2003 moduł PM został przewieziony z Japonii do Stanów Zjednoczonych do Centrum Lotów Kosmicznych imienia Johna F. Kennedy'ego. NASA planuje wynieść na orbitę cały kompleks JEM w trzech lotach:

1. Kibō Experiment Logistics Module Pressurized Section (ELM-PS) – październik 2008,
2. Pressurized Module (PM), Remote Manipulator System (JEMRMS) – styczeń 2009,
3. Exposed Facility (EF) – listopad 2009.

[edytuj] Budowa Kibō

Pressurized Module

JEM składa się z czterech części:

[edytuj] PM

PM (ang. Pressurized Module) – główny komponent JEM; moduł hermetycznie zamknięty – "pod ciśnieniem". Ma kształt walca (długości 11.2 m i średnicy 4.4 m), z dwoma węzłami – jednym horyzontalnym, za pomocą którego (podczas lotu 1 J/A) zamontowany zostanie do Node 2, drugim węzłem – wertykalnym – gdzie zamontowany zostanie ELM-ES. Posiada także śluzę powietrzną, dzięki której będzie można łatwo wymieniać niektóre pojemniki z materiałami doświadczalnymi na platformie badawczej EF. Również przy PM zamontowany zostanie dźwig JEMRMS. Moduł Kibō ma na wyposażeniu 23 pomieszczenia, z czego 13 zawiera urządzenia monitorujące przebieg doświadczeń a pozostałe 10 przeznaczone jest na obiekty doświadczeń (5 z tych ostatnich używać będzie NASA, 5 pozostałych NASDA). Jako składniki doświadczeń, wewnątrz modułu zainstalowane są zbiorniki z helem, dwutlenkiem węgla i argonem.

[edytuj] EF

EF (Exposed Facility, odsłonięta instalacja), nazywana też po prostu: ‘taras’ – to przymocowana na zewnątrz PM platforma badawcza. Umieszczone na niej ładunki z materiałami doświadczalnymi wystawione są na działanie środowiska otwartej przestrzeni kosmicznej (wysoka próżnia, silne promieniowanie kosmiczne, itp.).

Astronauci mogą z wnętrza stacji, dokonywać wymiany przeprowadzanych eksperymentów przy pomocy manipulatora JEMRMS.

[edytuj] ELM

ELM (Experiment Logistics Module) – moduły zaopatrzeniowo-magazynowe. Jedna sekcja jest hermetycznie zamknięta (ELM-PS, Pressurized Section) – i będzie się łączyć z modułem PM. Sekcja druga, odsłonięta (ELM-ES, Exposed Section) – dołączona będzie do platformy EF.

Obie części zostały tak zaprojektowane, aby jednocześnie pełnić funkcję kontenera do transportu zaopatrzenia z/na Ziemię (na pokładzie wahadłowców), oraz jako miejsce do przechowywania materiałów doświadczalnych, urządzeń systemowych, narzędzi itp. (gdy ELMy są przyłączone do ISS).

[edytuj] JEMRMS

JEMRMS (Remote Manipulator System) – robotyczny manipulator z osprzętem, który przymocowany będzie do portu na module PM. Posłuży do przemieszczania ekwipunku z i do platformy EF oraz modułu ELM-ES.

Na system JEMRMS składają się:

• Ramie główne (Main Arm) – wyspecjalizowane do przenoszenia ciężkich ładunków; jest wyposażone w kamerę telewizyjną, która pozwala astronautom monitorować przeprowadzane operacje z wnętrza modułu PM.
• Małe subtelne ramie (Small Fine Arm) – może być przyłączane do końca ramienia głównego; przeznaczone do wykonywania precyzyjnych operacji i przenoszenia małych ładunków.
• RMS console – to stanowisko sterowania dźwigiem umieszczone wewnątrz Pressurized Module. Wyposażone m.in. w: monitor i panel sterujący od kamery zamocowanej na ramieniu głównym, zestaw dżojstików sterujących ruchem rotacyjnym i translacyjnym manipulatora, laptop.

[edytuj] Dane techniczne

Zdjęcie prawdopodobnie przedstawia pierwszy testowy model Kibo

• Pressurized Module
  • Długość: 11,2 m
  • Średnica: 4,4 m
  • Masa: 15 900 kg

• Exposed Facility
  • Wymiary: 5,6 x 5,0 x 4,0 m (w przybliżeniu)
  • Masa: 4 000 kg
  • Pobór mocy: 11 kW (max), 120 V (DC)

• Experiment Logistics Module Pressurized Section
  • Długość: 3,9 m
  • Średnica: 4,4 m
  • Masa: 4 200 kg

• JEMRMS Main Arm
  • Długość: 9,9 m
  • Liczba stopni swobody: 6
  • Udźwig maksymalny: 7 000 kg
  • Maksymalna prędkość rotacji/translacji: 60 mm/s

• JEMRMS Small Fine Arm
  • Długość: 1,7 m
  • Liczba stopni swobody: 6
  • Udźwig maksymalny: 300 kg
  • Maksymalna prędkość rotacji/translacji: 50 mm/s

[edytuj] Linki zewnętrzne

• (en) http://iss.sfo.jaxa.jp/iss/index_e.html – informacje o JEM na stronach NASDA

Moduły i systemy Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Moduły: Columbus* • Cupola* • Destiny • Kibō* • Wielofunkcyjny Moduł Laboratoryjny* • Node 2* • Node 3* • Pirs • Quest • Unity (Node 1) • Zarja • Zwiezda Podsystemy: Elektron • European Robotic Arm* • Mobilny System Dźwigowy (Canadarm2, MBS, SPDM*) • Wielofunkcyjny Moduł Logistyczny (MPLM) • Panele baterii słonecznych • PMA • Struktura kratownicowa (Truss) (* - elementy jeszcze nie dostarczone na orbitę) Pojazdy zaopatrzeniowe: Atlantis • ATV • Discovery • Endeavour • HTV • Progress • Sojuz