Henryk Roman Gulbinowicz
Z Wikipedii
Henryk kardynał Gulbinowicz | |
Dewiza | Patientia et Caritas Cierpliwość i miłość |
Data wyboru | 8 lutego 1970 |
Urodzony | 17 października 1923 |
Henryk Roman kardynał Gulbinowicz (ur. 17 października 1923) – arcybiskup metropolita wrocławski, od 2004 w stanie spoczynku.
Urodzony wg metryki w folwarku rodzinnym w Szukiszkach na Wileńszczyznie, faktycznie w szpitalu św. Jakuba w Wilnie w rodzinie Antoniego i Walerii z d. Gajewskiej. Młodość spędził w majątku dziedzicznym Gulbinowiczów w podwileńskiej wsi Szukiszki. Ochrzczony w kościele parafialnym Matki Boskiej Szkaplerznej i św. Jerzego Kapadockiego w Bujwidzach przez proboszcza Aleksandra Dulko. W 1940 bierzmowany przez metropolitę wileńskiego abpa Romualda Jałbrzykowskiego.
W 1944 rozpoczął studia w Metropolitalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Wilnie, przeniesionym w 1945 do Białegostoku, gdzie 18 czerwca 1950 otrzymał święcenia kapłańskie z rąk abpa Romualda Jałbrzykowskiego. W latach 1951-1955 kontynuował naukę w Wydziale Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego kończąc je doktoratem z teologii moralnej i etyki.
Krótko po święceniach kapłańskich pracował jako wikariusz i prefekt szkół podstawowych w Szudziałowie (powiat Sokółka), a po studiach w Lublinie był duszpasterzem akademickim w Białymstoku. W 1959 przeniesiony do Olsztyna, gdzie był profesorem teologii moralnej i etyki w Wyższym Seminarium Duchownym "Hosianum". W warmińskim seminarium pełnił szereg funkcji – prefekta studiów (1960-1963), wicerektora (1963-1968), wreszcie rektora (1968-1970).
Powrócił do Białegostoku w styczniu 1970. 8 lutego 1970 otrzymał święcenia biskupie w prokatedrze białostockiej z rąk Stefana kardynała Wyszyńskiego. Mianowany biskupem tytularnym Acci i administratorem części archidiecezji wileńskiej, która po II wojnie światowej znalazła się w granicach Polski, z siedzibą w Białymstoku. Jako zwierzchnik administratury apostolskiej przeprowadził zmiany organizacyjne oraz powołał do życia Ośrodek Duszpastersko-Katechetyczny.
3 stycznia 1976 mianowany arcybiskupem metropolitą wrocławskim po zmarłym Bolesławie kardynale Kominku. Objął archidiecezję 12 stycznia, ingres do katedry we Wrocławiu odbył 2 lutego 1976. Przeprowadził we Wrocławiu synod archidiecezjalny oraz Kongres Pracy, założył wiele nowych parafii. Był przewodniczącym lokalnego Komitetu Organizacyjnego 46 Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego we Wrocławiu w 1997. Brał aktywny udział w pracach Episkopatu Polski zasiadając w Radzie Stałej Episkopatu, był członkiem Komisji ds. Duszpasterstwa Ogólnego, Komisji ds. Duchowieństwa, Komisji ds. Duszpasterstwa Emigracji. W latach 1977-1987 był profesorem teologii moralnej i Wielkim Kanclerzem Papieskiego Fakultetu Teologicznego we Wrocławiu.
25 maja 1985 kreowany kardynałem otrzymał tytuł prezbitera dell'Immacolata Concezione di Maria a Grottarosa. Pracował w watykańskich Kongregacjach: ds. Duchowieństwa, ds. Kościołów Wschodnich i ds. Ewangelizacji Narodów. Uczestniczył w pracach VIII sesji zwykłej Światowego Synodu Biskupów w Watykanie (1990).
3 kwietnia 2004 po osiągnięciu wieku emerytalnego zastąpiony na stanowisku arcybiskupa metropolity wrocławskiego przez Mariana Gołębiewskiego, dotychczasowego biskupa koszalińsko-kołobrzeskiego.
Autor wielu prac dotyczących teologii moralnej, etyki, ekumenizmu oraz historii ziem wschodnich Polski. Jako biskup udzielił święceń kapłańskich m.in. Sławojowi Leszkowi Głódziowi, późniejszemu biskupowi polowemu WP i ordynariuszowi warszawsko-praskiemu). Wśród kapłanów, którym udzielił sakry biskupiej, byli m.in. Tadeusz Rybak, Ignacy Dec, Jan Tyrawa i Józef Pazdur. Uczestniczył w udzielaniu święceń biskupich późniejszemu kardynałowi Marianowi Jaworskiemu (jako współkonsekrator).
Przez wiele lat kardynał Gulbinowicz podawał oficjalnie jako datę urodzenia 17 października 1928. W lutym 2005 ujawnił, że jest faktycznie starszy o pięć lat, a prawdziwy wiek z pomocą rodziców ukrył w 1942 idąc za radą jednego z dowódców Armii Krajowej, generała "Wilka". Chodziło o to, by uniknąć wywiezienia z Wileńszczyzny na roboty do Niemiec. Kardynał Gulbinowicz zdementował informację, jakoby zmiana nastąpiła w 1944 i była związana z groźbą wcielenia do Armii Czerwonej. Wiek 81 lat, jaki kardynał osiągnął w momencie sprostowania daty urodzenia, oznacza, że już w październiku 2003 utracił prawo czynnego udziału w konklawe.
[edytuj] Wyróżnienia
- doktor honoris causa Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocław
- doktor honoris causa Akademii Rolniczej we Wrocławiu
- doktor honoris causa Politechniki Wrocławskiej
- honorowy obywatel miasta Oława
Poprzednik Piotr Maziewski |
Biskup tytularny Administrator wileński 1970-1976 |
Następca Edward Kisiel |
Poprzednik Bolesław kardynał Kominek |
Arcybiskup metropolita wrocławski 1976-2004 |
Następca Marian Gołębiewski |
[edytuj] Źródła
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, ISBN 8321113117, Warszawa 2000.
- Grzegorz Polak, Kto jest kim w Kościele?, Warszawa 1996.
- zarys pracy kardynała Gulbinowicza w Kościele katolickim (w języku angielskim)
- sylwetka w internetowym słowniku biograficznym kardynałów Salvadora Mirandy (w języku angielskim)
- sylwetka na stronie oficjalnej Archidiecezji Wrocławskiej