Getsemani

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Mozaika w absydzie Bazyliki Narodów w Getsemani

Getsemani, Getsemane, Ogrójec (hebr. גת שמנים (Gat Szemanim), dosłownie "tłocznia oliwek", tradycyjnie tłumaczone jako "ogród oliwny"), miejsce w Jerozolimie, w którym Jezus przebywał na czuwaniu modlitewnym razem z Apostołami, w wieczór przed pojmaniem.

Wspominany w Nowym Testamencie teren znajdujący się w Dolinie Cedronu u podnóża Góry Oliwnej w Jerozolimie w Izraelu. Miejsce, z którego roztacza się widok na wschodnie stoki wzniesienia Moria – Wzgórza Świątynnego. Ewangelie podają, iż w miejscu tym zatrzymywał się wielokrotnie Jezus podczas swoich pobytów w stolicy starożytnego Izraela, szczególnie w czasie żydowskiego święta Paschy. Znał je apostoł Judasz, który właśnie tutaj miał wydać Chrystusa wysłanej przez najwyższych kapłanów kohorcie (Mk 14,43-52). Zanim jednak do tego doszło Jezus pogrążyć się miał w agonii, prosząc Boga, by jeśli to możliwe, ominęło go cierpieniem, którego się spodziewał. Agonia Zbawiciela stała się tematem wielu utworów muzycznych, literackich oraz dzieł filmowych. Przedstawiało ją wielu malarzy nawiązujących w swej twórczości do motywów biblijnych. Słowa Jezusa przytoczone przez ewangelistę Łukasza (Łk 22,42) przyczyniły się do rozwinięcia teologicznej refleksji św. Maksyma Wyznawcy dotyczącej podwójnej woli – boskiej i ludzkiej – w Osobie Chrystusa przeciwko tzw. monoteletyzmowi. W Getsemani znajduje się dzisiaj kilka sanktuariów chrześcijańskich, którymi opiekują się poszczególne wspólnoty kościołów wschodnich oraz franciszkanie.

Grota zdrady i pojmania

W imieniu kościoła katolickiego miejscem Agonii Chrystusa, znajdującym się we wnętrzu ukończonej w 1924 r. Bazyliki Agonii (wg proj. Antonio Barluzziego) sprawują pieczę franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej. W ich rękach znajduje się również oddalona o kilkadziesiąt metrów Grota Pojmania – Grota Getsemani. Katolicy są w jej posiadaniu od 1392 r. To od niej bierze swą nazwę cała okolica. Badania archeologiczne pokazały, że w grocie tej już IV w. obecny był kult chrześcijański. W czasie prac spowodowanych zalaniem groty w porze deszczowej w 1956 włoski archeolog Virgilio Corbo ze Studium Biblicum Franciscanum odkrył fragmenty ołtarza oraz pozostałości mozaikowej posadzki.

Wnętrze Bazyliki w Getsemani

Bazylika Agonii zwana również Bazyliką Narodów, ze względu na pochodzenie donacji z różnych stron świata, dzięki którym franciszkanie zdołali ukończyć świątynię, wznosi się na planie starożytnej bazyliki bizantyjskiej, o której odnajdujemy informacje u hiszpańskiej pątniczki Egerii z 380 r. Z owej antycznej budowli zachowały się oprócz fundamentów fragmenty mozaikowej posadzki. W absydzie nowej świątyni znajduje się dzisiaj mozaika przedstawiająca modlitwę Chrystusa w Ogrodzie Oliwnym. Po bokach dwie inne mozaiki ufundowane przez Irlandczyków i stacjonujących w Palestynie w czasie II wojny światowej żołnierzy polskich. Jedna przedstawia pocałunek Judasza (Mk 14,45), druga zaś scenę pojmania Jezusa. Wokół bazyliki rosną zabytkowe drzewa oliwne, uważane przez pielgrzymów za niemych świadków wydarzeń ewangelicznych.

Sanktuarium Grobu Matki Bożej

Mnisi greccy oraz ormiańscy opiekują się, znajdującym się tuż obok Groty Pojmania, podziemnym kościołem Grobu Matki Bożej. Jak podaje apokryf Transitus Mariae, to właśnie z tego miejsca Maryja Matka Jezusa została z duszą i ciałem wzięta do nieba. Miejsce było czczone przez judeo-chrześcijan już w II w. W IV w. powstała pierwsza świątynia dedykowana Matce Bożej. Konsekrował ją, zaraz po Soborze w Chalcedonie (431 r.) jerozolimski biskup Juwenalis. Bizantyjski imperator Maurycy w 490 r. dobudował kościół górny. Relikwia Grobu Maryi pokazywana była w obszernym dolnym kościele. Krzyżowcy zastali kościół górny w ruinie. W latach 1112-1130 benedyktyni wznieśli ponad Grobem Maryi nowy kościół wraz w przyległym klasztorem. Zburzył go w 1187 Saladyn, oszczędzając kryptę ze względu na cześć jaką żywił dla 'błogosławionej Matki proroka Jezusa'. We wnętrzu krypty znajdował się m.in. sarkofag Melisendy matki króla jerozolimskiego Baldwina III z czasów wypraw krzyżowych.

Sam Grób Matki Bożej to blok kamienny, w którego wnętrzu wyżłobione zostały dwa niewielkie pomieszczenia. Pierwsze w nich to tzw. vestibulum, drugie to właściwa komora przeznaczona do pochówku. Ciało składano na kamiennej ławie. Podobny układ odnajdujemy w Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie w edikolii Grobu Chrystusa. Zachowany fronton dolnego kościoła to typowy przykład średniowiecznego budownictwa z okresu wypraw krzyżowych. Sanktuarium zostało odebrane łacinnikom przez władców tureckich w 1757 r. Franciszkanie opiekowali się nim wcześniej od 1363. Prace konserwatorskie przeprowadził w Grobie Matki Bożej archeolog Bellarmino Bagatti, wykazując m.in., że miejsce to było wykorzystywane do pochówków w I w.n.e. Do świadectw archeologicznych dołączają epistograficzne o zaśnięciu Matki Bożej w językach: arabskim, syryjskim, etiopskim i greckim od II po V w.