Egeria
Z Wikipedii
Egeria (także Eteria, Aetheria, Heteria) – anonimowa pątniczka, która w latach 381-384 nawiedziła Ziemię Świętą pozostawiając opis swojej podróży - Itinerarium. Tekst pamiętnika odnalazł w roku 1884 w bibliotece w Arezzo J. F. Gamurrini (publikacja w 1887). Egeria pochodziła najprawdopodobniej z Półwyspu Iberyjskiego (być może z Galicji) lub z południowej Galii. Musiała być osobą zamożną, być może pochodziła z jakiejś znanej rodziny. Przypuszczano nawet, że była krewną cesarza Teodozjusza Wielkiego. W swoim Itinerarium użyła dość typowej łaciny późnoantycznej - latina vulgaris, cotidiana. Musiała doskonale znać Pismo Święte i pisma apokryficzne. Posługiwała się łacińskim przekładem Onomastikonu Euzebiusza z Cezarei. Pamiętnik Egerii jest niezastąpionym źródłem dla badaczy zajmujących się historią monastycyzmu, liturgii, dla archeologów i językoznawców.
Dziełko Egerii składa się z dwóch części. W pierwszej części autorka opisuje cztery podróże: na górę Synaj, na górę Nebo, do Carneas oraz drogę powrotną do Konstantynopola przez Edessę, Carrhae i Seleucję Izauryjską. Druga część jest sprawozdaniem z nabożeństw i uroczystości odbywających się w Jerozolimie. Początkowa część dzieła zaginęła. Wiemy o jej istnieniu z przesłanek istniejących w zachowanym tekście. Być może, że brakująca część zawierała opis Konstantynopola oraz opis pierwszej podróży do Tebaidy. Z Itinerarium bez wątpienia korzystał autor De locis sanctis, który w 1137 skompilował swój opis Ziemi Świętej.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Tło historyczne podróży pątniczki Egerii - j. angielski
- Liturgia jerozolimska w czasach Egerii - j. angielski
- Angielska strona o autorach opisów podróży do Ziemi Świętej od IV do VII w.
[edytuj] Bibliografia
- Bermejo Cabrera E., “La proclamación de la Escritura en la liturgia de Jerusalén. Estudio terminológico del Itinerarium Egeriae“, Jerusalem 1993.
- Devos P., “La date du voyage d'Egérie“, Analecta Bollandiana 85 (1967), 168-184.
- “Eteria. Pielgrzymka do miejsc święych“, przeł. W. Szołdrski, PSP 6 (1970), 160-241.
- Iwaszkiewicz P. (opracowanie), “Do Ziemi Świętej. Najstarsze opisy pielgrzymek do Ziemi Świętej“, Kraków 1996.
- Pikus T., “Próba rekonstrukcji itinerarium Egerii w oparciu o dzieło Piotra Diakona De locis sancti“, Meander 10 (1981), 495-507.
- Starowieyski M., “Bibliographia Egeriana“, Augustianum 19,2 (1979), 298-318.
- Starowieyski M., “Itinerarium Egeriae“, Meander 2 (1978), 93-108; 133-145.
- Tokarski J., “Pielgrzymka Eterii. Wielki Tydzień w Jerozolimie“, Sodalis Marianus 3 (1958), 17-21.