Galacja
Z Wikipedii
Galacja (Galatia Proper, Gallatike, Gallogreacia) starożytna kraina w centralnej Azji Mniejszej, położona wokół dzisiejszej Ankary, która powstała w 277 p.n.e. w wyniku podboju ziem Frygii i Kapadocji przez celtyckich Galatów, odłamu celtyckiej armii Brennusa, która splądrowała w roku 279 p.n.e. Macedonię, Tesalię i Epir. Po klęsce zadanej Celtom w bitwie pod Lizymachią przez Antygona Gonatasa część celtyckich wojowników z rodzinami (ok. 20 tys. ludzi) przeprawiła się do Azji Mniejszej. W 275 r.p.n.e. Antioch I Soter w wyniku zwycięskiej bitwy spycha Galatów na tereny, na których powstanie Galacja. Galację tworzyły autonomiczne państewka, istniejące wokół trzech głównych plemion celtyckich: Tektosagów, Tolistobojów i Trokmów. Te trzy okręgi były podzielone na trzynaście tetrarchii. Galacja graniczyła z Bitynią, Paflagonią, Frygią, Likaonią i Pontem. Ekspansję terytorialną Galatów zahamował w 240 p.n.e. król Pergamonu Attalos I. Słynne rzeźby przedstawiające pokonanych Galów, znajdowały się na ołtarzu pergamońskim
W sferze wpływów rzymskich Galacja znalazła się w wyniku kampanii Pompejusza w 64 p.n.e., który stworzył z niej satelickie państwo rządzone przez miejscową dynastię. Pierwszym tetrarchą, który otrzymał od Rzymian tytuł królewski był Dejotarus. W 25 p.n.e., po śmierci ostatniego króla Amyntasa, została włączona przez Augusta do imperium rzymskiego.Przez prawie 100 lat Galacja była graniczną prowincją i zmiany jej granic były wypadkową postępu ekpansji Rzymu. W 295 r. została podzielona na dwie części przez Dioklecjana. W okresie cesarstwa bizantyjskiego odzyskała polityczne znaczenie. W XI wieku Galacja została zdobyta przez Turków Seldżuckich, w XIV wieku stała się częścią państwa ottomańskiego.
Ok. 49 r. misyjne podróże do Galacji odbył Paweł z Tarsu, autor Listu do Galatów.
Język celtycki przetrwał w Galacji do ok. 400 r.
Prowincje rzymskie ok. 120 r.n.e. | |
---|---|
Achaea | Aegyptus | Africa | Alpes Cottiae | Alpes Maritimae | Alpes Poenninae | Arabia Petraea | Armenia Inferior | Asia | Baleares | Britannia | Bithynia | Cappadocia | Cilicia et Cyprus | Commagene | Corsica et Sardinia | Creta et Cyrenaica | Dacia | Dalmatia | Epirus | Galatia | Gallia Aquitania | Gallia Belgica | Gallia Lugdunensis | Gallia Narbonensis | Germania Inferior | Germania Superior | Hispania Baetica | Hispania Tarraconensis | Hispania Lusitania | Italia | Iudaea | Lycaonia | Lycia | Macedonia | Mauretania | Moesia | Noricum | Numidia | Osroene | Pannonia | Pamphylia | Pisidia | Pontus | Raetia | Sicilia | Sophene | Syria | Thracia |