Starożytna Macedonia
Z Wikipedii
Starożytna Macedonia – antyczne królestwo na Półwyspie Bałkańskim, którego centrum obejmowało terytorium dzisiejszej Macedonii, północno-środkowej Grecji oraz południowo-zachodniej Bułgarii.
Starożytni Macedończycy byli spokrewnieni z Grekami, którzy jednak zaliczali ich do barbarzyńców. Mimo to dopuszczali Macedończyków do igrzysk olimpijskich. W odróżnieniu od większości greckich państw Macedonia była monarchią. Jako założyciela państwa wymienia się Perdikkasa I (ok. 700 p.n.e.), jednak większe znaczenie uzyskała Macedonia dopiero pod rządami Archelaosa I (413-399 p.n.e.).
Mocarstwową pozycję Macedonii ugruntował Filip II (panował w latach 359-336 p.n.e.), podporządkowując sobie Epir, podbijając m.in. znaczną część Tracji i niemal całą Grecję. Jego syn Aleksander Wielki przyłączył do królestwa ogromne imperium perskie. Po śmierci Aleksandra (323 p.n.e.) jego zdobycze zostały rozdzielone między wodzów macedońskiej armii (tzw. diadochów). Macedonia wraz z Grecją i krajami sąsiednimi przypadła Antypatrowi I.
W końcu III w. p.n.e. król Filip V sprzymierzył się z Hannibalem przeciwko Rzymowi. Tytus Kwinkcjusz Flamininus pobił Filipa w 197 p.n.e. pod Kynoskefalaj i zmusił do zrzeczenia się hegemonii nad Grecją. W kolejnej wojnie Aemilius Paulus pokonał syna Filipa Perseusza pod Pydną (168 p.n.e.) i zdetronizował dynastię. Macedonia stała się rzymską prowincją. Przy podziale państwa rzymskiego w 395 została przyłączona do cesarstwa wschodniego. W VI w. do Macedonii wdarli się Słowianie.
Przez większość średniowiecza Macedonia wchodziła w skład cesarstwa bizantyjskiego, państwa serbskiego lub bułgarskiego. W XIV wieku znalazła się pod panowaniem Turków Osmańskich. W XIX i XX wieku stała się widownią krwawych zaburzeń przeciwko rządom osmańskim, organizowanych początkowo przez zamieszkałą w południowej części kraju ludność grecką, potem podsycanych przez Bułgarię. W pierwszej wojnie bałkańskiej (1912) została podzielona pomiędzy Serbię, Grecję i Bułgarię.
Prowincje rzymskie ok. 120 r.n.e. | |
---|---|
Achaea | Aegyptus | Africa | Alpes Cottiae | Alpes Maritimae | Alpes Poenninae | Arabia Petraea | Armenia Inferior | Asia | Baleares | Britannia | Bithynia | Cappadocia | Cilicia et Cyprus | Commagene | Corsica et Sardinia | Creta et Cyrenaica | Dacia | Dalmatia | Epirus | Galatia | Gallia Aquitania | Gallia Belgica | Gallia Lugdunensis | Gallia Narbonensis | Germania Inferior | Germania Superior | Hispania Baetica | Hispania Tarraconensis | Hispania Lusitania | Italia | Iudaea | Lycaonia | Lycia | Macedonia | Mauretania | Moesia | Noricum | Numidia | Osroene | Pannonia | Pamphylia | Pisidia | Pontus | Raetia | Sicilia | Sophene | Syria | Thracia |
- Dalsze dzieje Macedonii zostały opisane pod hasłem Macedonia.