Akacja

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: akacja (okręt), Akacja (imię).

Akacja
Owoc Acacia dealbata
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	bobowce
Rodzina	bobowate
Nazwa systematyczna
Acacia

Akacja (Acacia) - rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny bobowatych. Liczbę gatunków ocenia się na ok. 1300; występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej całego świata, głównie w międzyzwrotnikowej Afryce, szczególnie Etiopii, Somalii, Kongo i RPA oraz Australii i Tasmanii (tu największe bogactwo - ok. 950 gatunków). W Azji najliczniejsze w Indiach i na Półwyspie Indochińskim. Na półkuli zachodniej północna granica zasięgu przebiega przez Teksas i Nowy Meksyk. Według innej klasyfikacji mimozowate stanowią osobną rodzinę, a rodzaj obejmuje około 600 (wówczas w Australii i na Tasmanii 300 gatunków). Akacje stanowią często składnik flory stepów i sawann.

Spis treści

1 Charakterystyka
2 Zastosowanie
3 Zastosowanie lecznicze niektórych gatunków
4 Gatunki
5 Ciekawostki

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój: Obejmują bardzo zróżnicowaną grupę, zawierającą zarówno drzewa do 45 m wysokości, jak i krzewy o wysokości od jednego do 2 m, a nawet liany.
Liście: Pierzaste, ułożone skrętolegle, pojedyncze lub podwójne, niekiedy złożone. Często właściwe liście są silnie zredukowane, a "liście" stanowią liściaki czyli przekształcone ogonki (długość od 5 mm do 30 cm) o zróżnicowanym kształcie. Zarówno liście jak i liściaki zaopatrzone są w przylistki, które często przekształcają się w ciernie, osiągające nawet do 12 cm długości.
Kwiaty: Małe, cztero- lub pięciokrotne, obu lub rozdzielnopłciowe, zebrane w 10 do 100 w główki lub kłosy. W każdym kwiecie posiadającym organy męskie znajdują się liczne (często ponad 50) pręciki o barwie kremowej, żółtej lub pomarańczowej z reguły wystające ponad okwiat.
Owoc: Pękający lub niepękający strąk, podłużnie jajowaty lub równowąski, zazwyczaj z przewężeniami między nasionami.

Niektóre akacje wydzielają alkaloidy, głównie z rodziny tryptamin, przeważnie są to dimetylotryptamina, N-metylotryptamina, 5-MeO-DMT, 5-MeO-NMT.

[edytuj] Zastosowanie

Niektórzy przedstawiciele akacji są roślinami ozdobnymi. Żółte, pachnące migdałami, sprzedawane są często pod nieprawidłową nazwą mimozy.
Z akacji otrzymuje się:
- katechu
- gumę arabską

[edytuj] Zastosowanie lecznicze niektórych gatunków

Acacia farnesiana, syn: Mimosa farnesiana - Akacja Farnesa to okazały krzew, mogący osiągać wysokość 4 - 6 metrów. Liście ma podwójnie pierzaste, zbudowane z małych listków. Kwiaty ma żółte, o zapachu przypominającym woń fiołków. Owocem jest strąk. Występowanie: południowe krańce kontynentu północnoamerykańskiego, Ameryka Środkowa i Południowa, a także wyspy Indii Zachodnich. Surowiec: kora, kwiaty, strąki. Zawartość: Kwiaty zawierają olejek eteryczny, który wykorzystuje się do produkcji kosmetyków, oraz jako dodatek do kąpieli w leczeniu zbyt suchej i spierzchłej skóry. Z kory i strąków można wyodrębnić garbniki. Działanie i zastosowanie: Kora akacji ma działanie przeciwzapalne i ściągające, w związku z czym odwarów z niej używa się zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. używa się jej w leczeniu biegunek, oraz pomocniczo nieżytów żołądka i jelit, oraz chorób skóry, stanów zapalnych gardła, jamy ustnej i dziąseł, leczenia nadmiernej potliwości stóp, do nasiadówek przy wypadających żylakach odbytu, do przemywania oparzeń, oraz do kąpieli w przypadkach rozmaitych schorzeń skórnych - krost, wyprysków, egzem, grzybicy. Pomocniczo natomiast w leczeniu: reumatyzmu oraz wyczerpania fizycznego i psychicznego.

Acacia arabica, syn.: Mimosa arabica - Akacja arabska - działanie i zastosowanie zbliżone do akacji senegalskiej.

Acacia catechu, syn.: Mimosa catechu - Akacja katechu to drzewo osiągające wysokość 25 metrów. Liście ma podwójnie pierzaste, zbudowane z małych listków, długie na 7 – 15 cm. Kwitnie na bladożółto. Owocem jest strąk. Występowanie: Indie, Cejlon (Sri Lanka), Birma, rzadziej – Afryka. Surowiec: kora i liście Zawartość: garbniki. Działanie i zastosowanie: wewnętrznie m.in. w czerwonce, ciężkich biegunkach i przewlekłym katarze. Zewnętrznie natomiast w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł, do nasiadówek przy żylakach odbytu, chorób skóry - egzem i grzybic. Medycyna ludowa w Indiach zaleca płukanie jamy ustnej odwarem z kory lub liści w przypadku bólu zębów.

Acacia constricta - działanie i zastosowanie zbliżone do akacji Farnesa.

Acacia greggii - działanie i zastosowanie zbliżone do akacji Farnesa.

Acacia senegal - Akacja senegalska to niezbyt duże afrykańskie drzewo, osiągające wysokość maksymalnie do 5 metrów. Posiada bardzo charakterystyczną, o parasolowatym kształcie, koronę. Jej podwójnie pierzaste liście zbudowane z niewielkich listków, podobne są do liści innych akacji. Kwitnie na biało, drobne kwiatki skupione są w podługowate kwiatostany. Po przekwitnięciu wiążą się z nich owoce - strąki. Występowanie: Afryka (Sudan, Senegal, Somali, Tanganika), Półwysep Arabski. Surowiec: gdy natnie się korę pni i konarów, wycieka z nich sok, z którego produkuje się gumę arabską będącą surowcem leczniczym. Działanie i zastosowanie: guma arabska posiada działanie osłaniające i przeciwzapalne. Można jej używać podobnie jak „gumy” pozyskiwanej ze śliw, moreli, brzoskwiń, wiśni, czy czereśni, bądź jako dodatku do emulsji i zawiesin produkowanych przez przemysł farmaceutyczny. Gumę arabską można pomocniczo stosować w leczeniu biegunki i czerwonki. Zewnętrznie zaś przede wszystkim w leczeniu owrzodzeń i jako środka przeciwzapalnego w leczeniu stanów zapalnych skóry.