Czarnobyl
Z Wikipedii
Czarnobyl (z ukr. Чорнобиль, z ros. Чернобыль, z ang. Chernobyl) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, u ujścia rzeki Usz do Prypeci. Znane głownie jako miejsce największej w dziejach katastrofy atomowej. Od 1986 miasto jest oficjalnie niezamieszkałe, choć nielegalnie żyje tam niewielka społeczność.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wykopaliska archeologiczne świadczą o istnieniu miasta na przełomie XI/XIIw. Wzmiankowany po raz pierwszy w 1193, należał do Księstwa Kijowskiego. Od połowy XIV wieku należał do Litwy, w 1596 włączony do Korony. W XVI wieku ważny ośrodek handlowy położony przy szlakach wodnych, liczył wtedy trochę ponad tysiąc mieszkańców. Czarnobyl podupadł w połowie wieku XVII w czasie powstania Chmielnickiego. Od 1793 w zaborze rosyjskim. W drugiej połowie XVIII wieku osiedla się duża grupa rosyjskich raskolników, wtedy też zaczyna się intensywne osadnictwo żydowskie. Pod koniec XIX wieku żydzi stanowią blisko 60% mieszkańców, prawosławni 33 %, raskolnicy 9%, katolicy 1%. Od zaborów do rewolucji październikowej jeden z większych centrów chasydyzmu w państwie carskim, siedziba dynastii cadyków Twerskich. W XIX i pierwszej połowie XX wieku ważny towarowy i pasażerski port rzeczny, który był wtedy podstawą gospodarki miasta. Miasto specjalizowało się także w produkcji i handlu drewnem, smołą, dziegciem oraz warzywami, których głównym odbiorcą był pobliski Kijów. Podczas kampanii kijowskiej w 1920 miejsce zwycięskiej bitwy polskiej floty pińskiej z sowiecką flotą dniestrzańską. W latach 1922–1991 w Ukraińskiej SRR. Prawa miejskie od 1941. W czasie okupacji hitlerowskiej, Niemcy wymordowali większość żydowskiej społeczności. Od 1977 działała w Czarnobylu elektrownia atomowa.
[edytuj] Zabytki
Obecnie jedynym zabytkiem jest cerkiew prawosławna p.w. św. Illi z 1789. Pozostałe cenne budowle: zamek z XVIw, kościół i klasztor dominikański z 1630, pałac Chodkiewiczów z XVIIIw i dwie cerkwie i synagogi z XIX wieku zniszczono w okresie sowieckim.
[edytuj] Katastrofa atomowa
Obecnie Czarnobyl to miejsce znane głównie z awarii reaktora atomowego. W tamtejszej elektrowni 26 kwietnia 1986 nastąpiła największa katastrofa w dziejach elektrowni atomowych. Bezpośrednio w wyniku katastrofy zmarło 30 osób, ponad 200 zachorowało na chorobę popromienną, a z otaczających elektrownię terenów w promieniu 30 km ewakuowano ponad 130 tys. ludzi, tworząc zamkniętą strefę ochronną. Reaktor typu RBMK-1000, który uległ awarii, pokryto betonowo-stalową osłoną; pozostałe trzy reaktory pracowały dalej, ostatni z nich (numer 3 - sąsiadujący z tym uległym awarii w 1986 r. pracował do 2000 r. Obecnie trwa remont osłony reaktora 4. Już w tym roku mają rozpocząć się prace nad podobną do hangaru przesuwną budowlą, która odizoluje ruinę do czasu ostatecznego rozwiązania. Kilkaset metrów od uszkodzonego reaktora wznoszone będą metalowe łuki, które połączone zostaną w jedną strukturę. Konstrukcja o wymiarach 150 na 200 m zostanie nasunięta na miejsce po betonowych szynach.
Według naukowców z Europy Zachodniej, władze ZSRR zbyt późno ogłosiły alarm narażając setki osób na wyjątkowe cierpienia.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Czarnobyl - Zemsta Bogów, rekonstrukcja wydarzeń, fotoreportaż z wycieczki przez Martwą Strefę (pl)
- Zdjęcia z Martwej Strefy (www.opuszczone.com) (pl)
- Fotoreportaż autorstwa Eleny Filatowej (en)
- Zdjęcia i matriały dotyczące miasta Prypeć i okolicy (en) (ru)
- Zdjęcie satelitarne na maps.google.com (en)
- Zdjęcia uszkodzonej elektrowni (en)
- Kalendarium, fakty i mity o katastrofie, forum dyskusyjne (pl)