Bitwa pod Chmielnikiem

Z Wikipedii

Bitwa z wojskami mongolskimi pod Chmielnikiem 1241 r. zwana bitwą z Tatarami, była jednym z epizodów europejskiej ekspansji Mongołów, której kolejnym etapem miało być podbicie Królestwa Węgier. W celu uniemożliwienia przyjścia z odsieczą węgierskiemu królowi Beli IV Mongołowie zaatakowali polskie księstwa piastowskie i Siedmiogród.

Pierwsze uderzenie na Polskę, osłabioną brakiem władzy, miało miejsce na przełomie 1240/1241 r. W marcu 1241 r. rozpoczęło się jednoczesne uderzenie Mongołów na Polskę (ok. 10 tys. jazdy) i na Węgry (ok 50 tys. jazdy). Zagony tatarskie pod wodzą Batu-chana, wnuka Czingis-chana w rejonie Sandomierza podzieliły się i ruszyły na Kujawy oraz na Kraków. Siłami zmierzającymi w kierunku Krakowa dowodził Ordu-Irczen. Zadanie powstrzymania Tatarów przypadło wojskom wojewody krakowskiego Włodzimierza i wojewody sandomierskiego Pakosława.

Do bitwy doszło o wschodzie słońca 18 marca 1241 r. pod Chmielnikiem na miejscu noszącym nazwę Wesołe Pole (należące do folwarku Łagiewniki). Wojska polskie zostały ugrupowane w następującym szyku: lewe skrzydło stanowiło rycerstwo krakowskie, prawe skrzydło rycerstwo sandomierskie. Siły mongolskie podzielone zostały na dwa oddziały: pierwszy złożony z ludów podbitych, drugi o większych walorach bojowych złożony z lepiej wyszkolonych wojowników mongolskich. W samej bitwie można wyróżnić dwie fazy. Pierwsza faza trwająca kilka godzin zakończona została ucieczką oddziałów tatarskich. Druga, rozpoczęta atakiem drugiego oddziału mongolskiego, skończyła się wielką porażką Polaków.

Niepowstrzymani Tatarzy zdobyli następnie Kraków (28 marca 1241) i, po połączeniu z oddziałem z Kujaw, ruszyli na Śląsk. Po zdobyciu Wrocławia i zakończonej klęską wojsk polskich bitwie pod Legnicą (9 kwietnia 1241), w której zginął Henryk II Pobożny (co na długo uniemożliwiło zjednoczenie ziem polskich) Tatarzy przechodząc przez Morawy połączyli się z głównymi siłami na Węgrzech.

Typowe uzbrojenie wojownika tatarskiego: dwa łuki, włócznia, szabla, sztylety, hełm (czasami mocowano stalowe maski), drewniane tarcze, obciągnięte skórą, oraz czasami topory i maczugi. Cechą charakterystyczną wojsk tatarskich była ich bardzo duża mobilność. Jazda tatarska była w stanie pokonać do 100 km dzienie. Jednocześnie Tatarzy mogli skutecznie razić przeciwnika opancerzonego w ciężkie zbroje, unikając bezpośredniego starcia. Mongołowie na polu bitwy korzystali z technik walki poznanych podczas podboju Chin. Szczególnie skuteczne na europejskich polach bitew okazały się "gwiżdżące strzały" i gazy oraz ognie chińskie, płoszące konie. Znane im były również machiny oblężnicze.