Berehowe
Z Wikipedii
Berehowe (ukr. Берегове - Berehowe, rus. Берегово - Berehowo, ros. Берегово - Bieriegowo, węg. Beregszász, niem. Bergsaß, cz. i słow. Berehovo) - miasto powiatowe w obwodzie zakarpackim Ukrainy (na Zakarpaciu). 26,1 tys. mieszkańców [2004], z czego 48% Węgrów, 38% Ukraińców, 6% Cyganów, 5% Rosjan.
Berehowe leży na Nizinie Zakarpackiej nad rzeką Werką, około 70 km na południowy wschód od Użhorodu, 5 km od drogowego przejścia granicznego Łużanka - Beregsurany. Berehowe słynie z tradycji uprawy winogron i produkcji win. W okolicach miasta występują wody termalne i mineralne, leczące przede wszystkim dolegliwości układu krążenia, oddechowego, sercowo-naczyniowego czy chorób skóry.
Miasto Lamperthaza zostało założone przez księcia Lamperta, bratanka króla Węgier Beli I. Podczas najazdu tatarskiego w latach 1240-1241 miasto zostało zniszczone. W celu jego odbudowy i ponownego zaludnienia okolicy król Bela IV Wielki sprowadził tu niemieckich osadników z Saksonii, którym następnie udzielił pewnych przywilejów handlowych. Od 1271 było siedzibą władz komitatu Bereg. W 1342 Berehowe stało się wolnym miastem królewskim z kolejnymi przywilejami. W 1504 po raz pierwszy pojawia się nazwa Beregszasz. W 1566 zostało zniszczone przez Tatarów, 17 czerwca 1657 zostało spalone przez wojska polskie, w 1686 - przez wojska habsburskie. 22 maja 1703 na rynku Berehowego Tomasz Ese ogłosił powstanie przeciwko Habsburgom. Po stłumieniu powstania cesarz Karol VI Habsburg skonfiskował miasto, wraz z pozostałymi dobrami, rodowi Rakoczych i w 1728 nadał je rodowi Schönborn. W 1910 miasto liczyło 12,9 tys. mieszkańców, z czego 12,4 tys. Węgrów, 0,2 tys. Rusinów, 0,1 tys. Niemców. W 1919 miasto zostało na krótko zajęte przez wojska rumuńskie, po czym z mocy traktatu w Trianon przypadło nowo powstałej Czechosłowacji. W latach 1938-1944 było zajęte przez Węgry. 26 października 1944 Berehowe zajęła Armia Czerwona. W 1945 miasto zostało włączone do sowieckiej Ukrainy. 17 maja 2001 miasto zostało podniesione do rzędu miast powiatowych.
Berehowe to najważniejszy ośrodek kultury węgierskiej na Zakarpaciu. Na początku lat 90. XX wieku proponowano je na stolicę węgierskiego okręgu autonomicznego.
Zabytki Berehowego:
- kościół rzymskokatolicki z XII wieku - zniszczony przez Tatarów w 1241, odbudowany w 1370, odnowiony w 1846
- pałac rodziny Bethlenów
Berehowe jest miastem partnerskim Przeworska.
