Banknot

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Przednia strona banknotu polskiego 200 zł - banknot przed denominacją w 1995 r.

Banknot (niem. Banknote, ang. bank-note – kwit bankowy) to pieniądz papierowy emitowany przez centralny bank emisyjny. Jest to pieniądz symbolizujący określoną wartość niepokrytą w jego wartości materialnej. W przypadku pieniądza metalowego odpowiednikiem banknotu jest bilon. Należy jednak nadmienić iż od niedawna oprócz banknotów z papieru stosuje się również bardzo podobne do nich pieniądze wykonane z tworzyw sztucznych bez udziału celulozy.

Zgodnie z terminologią bankową i numizmatyczną banknot posiada dwie strony: przednią stronę banknotu (zwaną potocznie awersem), oraz odwrotną stronę banknotu (zwaną potocznie rewersem). Przednia strona banknotu bezwzględnie zawiera informację pisemną o emitencie i nominale banknotu oraz już jako elementy dekoracyjne wizerunek postaci, budynku, rośliny, zwierzęcia lub innego motywu jednoznacznie kojarzącego się z krajem emitenta i jest drukowana najszlachetniejszymi z dostępnych technik druku (strona odwrotna może jej dorównywać lub pozostać niezadrukowana, np. niemieckie banknoty inflacyjne z lat 20. XX w.), oraz uzbrojona jest w większą ilość zabezpieczeń. Również wszystkie dodatkowe cechy banknotu zawierane są przede wszystkim na stronie przedniej, np. znaki dla osób niewidomych.

Przed wprowadzeniem banknotów w obrocie funkcjonował pieniądz kruszcowy, czyli monety ze szlachetnych metali. Banknoty pojawiły się jako kwity depozytowe emitowane przez instytucje, u których depozytariusze składali monety. Po okazaniu banknotu jego emitent miał obowiązek wypłacić ekwiwalent w kruszcu.

Pierwsze banknoty pojawiły się w Chinach w IX w. n.e., w XIII w. stosowali je także Mongołowie. Najstarszy opis funkcjonowania w Chinach handlu opartego wyłącznie na obrocie banknotami znajduje się w dziele "Osobliwości miast i dziwy podróży 1325-1354", Abu Abdullah Muhammad Ibn Battuta (Shams ad-Din) str. 280 www.zrodla historyczne MMIII. Rychło okazało się, że banknoty są znacznie wygodniejsze w użyciu od złotych czy srebrnych monet, można ich więc było emitować więcej niż wynikało to z pokrycia w kruszcu. Tak postały banki emisyjne, które mogły wprowadzać banknoty do obiegu. Z czasem uregulowania prawne w poszczególnych krajach doprowadziły do ograniczenia w prawie emitowania banknotów. Obecnie zwykle tylko bank centralny danego państwa ma prawo emisji banknotów – w Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

[edytuj] Zabezpieczenia banknotów

Polimerowy banknot rumuński

Banknoty posiadają zabezpieczenia chroniące przed fałszerstwami i tym samym należą do grupy druków zabezpieczonych. Oto niektóre z nich:

specjalna, tajna receptura papieru, nadająca specyficzne cechy wytrzymałościowe i optyczne
zastępowanie papieru podłożem polimerowym trudnym do zadruku (np. polimerowy banknot rumuński)
Stosowanie mikrodruku (np. banknot 20 USD: nad ramieniem Andrew Jacksona umieszczony jest mikrotekst "The United States of America 20 USA 20 USA")

Inne zabezpieczenia opisano poniżej na podstawie banknotu polskiego po denominacji w 1995r. o nominale 200 zł (część z tych zabezpieczeń występuje w niższych nominałach)

- opis od strony awersu:

folia hot-stamping metaliczna ze wzorem holograficznym: NBP 200
wypukłości wynikające z druku stalorytniczego, m.in. trójkąt w lewym dolnym rogu
skomplikowana grafika, a mimo to wyraźna, z mocnym nasyceniem barw i połyskiem farby
znak wodny przy lewym marginesie, szczególnie widoczny pod światło (powtórzenie rysunku głównego: wizerunek Zygmunta Starego)
nitka zabezpieczająca w postaci metalowego paska wpuszczonego do wewnątrz papieru z prześwitami tworzącymi napis: 200 zł
nadruk farbą zmienną optycznie: wieniec laurowy przy prawym marginesie obserwowany na wprost i pod ostrym kątem zmienia barwę
przetłoczenie przy dolnym prawym rogu oglądane pod różnym kątem ukazuje w owalu koronę lub liczbę 200
rysunek widoczny w świetle UV, m.in. w lewym górnym rogu: 200 zł
banknoty drukowane są z użyciem kilku technik druku: offset - w tej technice drukowane są tła i elementy płaskie, staloryt = wypukłe rysunki z wysokim odwzorowaniem detali, niemożliwym do osiągnięcia innymi technikami druku, typografia - numerowanie banknotów