Awerroizm

Z Wikipedii

Awerroizm to filozoficzna doktryna popularna pod koniec XIII wieku, oparta na interpretacji myśli Arystotelesa dokonanych przez Awerroesa. Głównymi filozofami uznającymi tą doktrynę byli Siger z Brabancji oraz Boecjusz z Dacji.

Głównymi ideami awerroizmu, jakie można znaleźć w komentarzach Awerroesa do dzieł Arystotelesa były:

• świat jest wieczny
• dusza jest podzielona na dwie części, jedną inwidualną(osobową), a drugą boską
• inwidualna część duszy nie jest wieczna
• wszyscy ludzie dzielą jedną, i tę samą duszę (monofizm)
• wskrzeszenie zmarłych nie jest możliwe (Boecjusz z Dacji)

Pogląd ten spotkał się z ostrą krytyką Uniwersytetu Paryskiego w latach 1270 i 1277, tym razem przez biskupa Etienne Tempiera. Tempier wskazał na 219 różnych tez awerroizmu, których nie można było zaakceptować. By rozwiązać ten problem, Siger z Brabancji próbował dowodzić, że istnieje "podwójna prawda": jedna faktyczna lub tzw. "twarda prawda", którą można osiągnąć przy pomocy nauki i filozofii, a także "religijna prawda", osiągana poprzez religię. Ta idea nie wzięła swojego początku w pismach Awerroesa.

Powyższy filozoficzny koncept awerroizmu to idea, że dwa światy, filozoficzny oraz religijny, są oddzielnymi bytami. Jednakże, po wnikliwym zbadaniu 219 błędnych tez wytkniętych przez Tempiera, stało się oczywiste, że niewiele z nich wzięło swój początek w dziełach Awerroesa, stąd też przez pewien czas inne terminy stały się powszechnie używane, w odniesieniu do właściwego filozoficznego ruchu, jaki rozpoczęty został przez Sigera i Boecjusza: radykalny arystotelianizm lub heterodoksyjny arystotelianizm to inne nazwy jakimi określano ów ruch, jednakże w dzisiejszych czasach zwykle nazywany jest awerroizmem.

Tomasz z Akwinu zaatakował ideę monofizmu w pracy De unitate intellectus contra Averroistas. W tym kontekście, słowo awerroizm zostało użyte poprawnie.

Choć nauki te potępione zostały w roku 1277, to jednak wiele tez awerroizmu przeżyło w trakcie XVI wieku, i można je znaleźć w filozofii Giordano Bruno czy Pico della Mirandola. Tezy te mówią o wyższości filozofów nad pospólstwem, i powiązaniem pomiędzy intelektem a ludzką godnością.

(zob. Awerroes)