Żydowska Organizacja Bojowa

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.

Żydowska Organizacja Bojowa (ŻOB) - konspiracyjna organizacja zbrojnego oporu Żydów uwięzionych w getcie warszawskim.

Oddziały bojowe ŻOB powstały 15 października 1942 roku z połączenia istniejącej od pierwszej połowy tego roku Organizacji Bojowej Bloku Antyfaszystowskiego kierowanej przez komunistów, organizacji młodzieżowej partii Bund oraz organizacji syjonistycznych Haszomer Hacair, Dror, organizacji Cukunft i grup Akiba. Dowódcą był Mordechaj Anielewicz (Malachi) z Haszomer Hacair. Zastępcą dowódcy był Izaak Cukierman z Cukunftu. W skład ŻOB nie weszli członkowie prawicowej organizacji Betar, którzy przyłączyli się do Żydowskiego Związku Wojskowego, utworzonego przez oficerów Wojska Polskiego żydowskiego pochodzenia.

ŻOB powstała także w Krakowie, Częstochowie, Będzinie, założona przez wysłanników warszawskiej ŻOB. ŻOB był uzbrajany przez AK i GL a politycznie uznawała go za bojową organizację Żydów w gettcie zarówno Delegatura Rządu jak i PPR.Politycznie podlegała Żydowskiemu Komitetowi Narodowemu a pośrednio Delegaturze Rządu. ŻOB budowała bunkry w gettcie, likwidowała konfidentów i kolaborantów - np zastępcę komendanta policji żydowskiej Lejkina, przeprowadzała ekspriopriacje w celu zdobycia środków na broń, sprowadzała i gromadziła broń, prowadziła propagandę oporu.

ŻOB po wybuchu powstania w getcie warszawskim, stawił opór hitlerowcom wspólnie z ŻZW. Składał się prawdopodobnie z 22 grup bojowych podległych 3-5 dowództwom dzielnicowym. 5 grup wywodziło się z organizacji Dror, 4 z Haszomer Hacair, 4 z GL-PPR, 4 z Bundu, 1 z Poalej Syjon lewica, 1 Poalej Syjon prawica, 1 z Akiba, 1 Gordonia i 1 Hangar Hacyjoni.Liczebność to według różnych danych od 220 do 600 bojowców. W powstaniu zginęła większość z bojowników ŻOB. Słabo wyszkoleni i uzbrojeni bojownicy (posiadali 1 km,1 pm ,10-15 karabinów ,70-200 pistoletów i rewolwerów przekazanych przez AK i GL lub zakupionych) tej organizacji stawiali opór w pojedynczych bunkrach przez prawie miesiąc. Bojownicy ŻOB podczas powstania występowali pod biało-czerwonym sztandarem.

Podczas powstania w getcie kwaterą dowództwa ŻOBu była kamienica przy ul. Miłej 18.

Część ŻOB, której udało się wydostać z getta, utworzyła oddziały partyzanckie w lasach wyszkowskich, walczące w składzie GL. Pluton ŻOB brał udział w walkach na Starym Mieście podczas powstania warszawskiego w 1944 roku i walczyli w polskich oddziałach partyzanckich pod dowództwem Icchaka Cukiermana - Antka. Zwalczała członków żydowskich kolaboracyjnych formacji: policji żydowskiej, grupy Grupy 13 i organizacji "Żagiew".

Przez cały okres PRL-u ŻOB był przez historyków przedstawiany jako największa żydowska organizacja stawiająca opór nazistom, co obecnie jest przez część środowisk kwestionowane, gdyż według niektórych badań, utworzony przez członkow syjonistycznej młodzieżówki Betar przy udziale polskich oficerów żydowskiego pochodzenia ŻZW, związany z Korpusem Bezpieczeństwa, był organizacją liczniejszą i działającą w znacznie dłuższym przedziale czasowym.