Świadomość

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Świadomość to stan psychiczny, w którym jednostka zdaje sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, takich jak własne procesy myślowe, oraz zjawisk zachodzących w środowisku zewnętrznym i jest w stanie reagować na nie (somatycznie lub autonomicznie). Zwykły stan czuwania.

Jak widać przez pojęcie "świadomość" można rozumieć wiele stanów - od zdawania sobie sprawy z istnienia otoczenia, istnienia samego siebie, aż do świadomości istnienia swojego życia psychicznego. W tym pierwszym przypadku świadomość możemy przypisać niektórym zwierzętom, świadomość samego siebie posiadają najprawdopodobniej szympansy, wreszcie świadomość swojego życia psychicznego - samoświadomość - jest właściwa tylko ludziom. Istnieje zapewne wiele koncepcji starających się wyjaśnić jak te różne świadomości mogą być realizowane. Oto propozycja biologistyczna: Świadomość otoczenia (czyli czujność) może być pewnego rodzaju odwzorowaniem cech środowiska w umyśle człowieka lub zwierzęcia. Świadomość samego siebie to rodzaj reprezentacji swojego organizmu na tle reprezentacji środowiska. Taką świadomość stwierdzono u szympansów, po zaobserwowaniu faktu, że małpy te, gdy zaznaczono na ich twarzy plamę, starały się ja wytrzeć, gdy zobaczyły swe odbicie w lustrze. Podobną zdolność wykazują niemowlęta ludzkie około drugiego roku życia. Samoświadomość to, z kolei, wiedza o procesach jakie zachodzą między odwzorowaniami, czy też reprezentacjami umysłowymi.

Świadomość to obszar wspólny filozofii i psychologii, w domenie tej dopatrywać się można początków psychologii jako nauki. Pierwszą szkołą psychologiczną była "klasyczna" psychologia świadomości Wundta (zob. strukturalizm), psychologia świadomości w wersji funkcjonalistycznej wyewoluowała z rozważań Franza Brentany i Williama Jamesa. Po okresie dominacji behawioryzmu, który wyrzucił z obszaru psychologii zagadnienia życia mentalnego, problem świadomości powrócił na nowo wraz z rozwojem kognitywistyki. Dociekania natury świadomości wspierane są teraz przez dane empiryczne pochodzące z badań z użyciem technik obrazowania mózgu.

Łaciński wyraz określający świadomość, „conscentia” (z którego wywodzi się angielskie „consciousness”), pochodzi od „con” – „z” i „scire” – „wiedziec”. „Conscentia” oznaczało wiedzę dzieloną z kimś, często wiedzę tajną, dzieloną pomiędzy konspiratorami, jednak w metaforycznym sensie oznaczać może „wiedzę dzieloną z samym sobą”, wskazując na intymny, dostępny jedynie dla doświadczającego, charakter świadomego doświadczenia.