Anton Günther vun Ollnborg

From Wikipedia

Anton Günther, Graaf von Ollnborg un Delmenhorst (* 10. November 1583 in Ollnborg; † 19. Juni 1667 in Raastäe)

De leste un politisch klöökste Graaf ut dat Ollnborger Grafengeslecht, Graaf Anton Günther, unnernehm al in sien Jöögd vele Reisen na Förstenhüüs in Düütschland un in Naverlänner. So kreeg he enen goden Inblick in de politischen Umstännen von dat domalige Europa. De Lenks, de he darbi setten kunn, kemen laterhen ok sien Land goot topass.

Mit 20 Jahren övernehm he 1603 dat Regeer un gung foors an de Upgaven, de sien Vadder Johann anfungen harr: den Diekbo an'n Jadebusen un dat Ringen um den Wersertoll. 1615 woor bi Ellens de Damm dör dat „Swarte Brack“ fardigstellt. 2000 Jück Grodenland weern indiekt woorn un togliek weer de Weg na dat Jeverland, dat siet 1575 to Ollnborg höörde, endlich tostannen kamen. De oostfrees'schen Grafen, de ümmer wedder versocht harrn, sik bit an de Jaad uttodehnen, weer dar nu en Regel vörschaven woorn.

Anton Günthers gröttste Verdeenst weer de sture Kamp um den Wersertoll. He bestund darup, dat Ollnborg dat Recht harr, von de Hannelsscheep, de up der Werser föhren, enen Toll to kasseren. As Grund geev he an, dat dat Lüchtfüür up de Insel Wangeroog un dat Fastmaken von de Öwers an de ollnborgsche Küst mit hoge Kosten verbunnen weern. De Bremers wullen dar aver nix von weten un strüven sik gegen de Schadensklagen. Anton Günther verstund dat, sik von den Kaiser un von de Kurförsten dat Tostimmen intohalen. Liekers toog sik dat Ut'nannersetten mit Bremen noch 25 Jahr in de Läng. Eerst in'n Westfaalschen Freden von 1648 woor dat Tolldiplom internatschonaal gellen laten. 1653 weer dat denn endlich so wiet, dat Ollnborg in Elsfleth ene Tollstatschoon uprichten kunn, de in wecke Jahren mehr as 100.000 Rieksdaler inbroch.

De Verehrung un Leev von siene Unnerdanen warv Anton Günther sik in'n Dartigjahrigen Krieg. Dör sien klook Verhanneln broch he dat fardig, dat sien Land vör Noot, Elend un Verwöösten bewahrt bleev.

Graaf Anton Günther weer en Leefhebber un Tüchter von eddel Peer un grünn de Peertucht in sien Ollnborger Land. Dat he darum de „Stallmeester von dat Röömsche Riek vun de düütsche Natioon“ nöömt woor, dat maak em nix ut.

Na ene Regeertiet von 60 Jahren sturv Anton Günther in'n Oller von 83 Jahren in sien Jagdslott Raastäe. Siene Eh mit de Prinzessin Sophie von Holsteen-Sonderborg weer ahnen Kinner bleven un darum harr Anton Günther to Lehnsarven von de Duppelgraafschup Ollnborg-Delmenhorst den König von Däänmark un de Hertöge von Holsteen-Gottorp bestimmt. De König von Däänmark stamm ut dat Huus Ollnborg. Sienen unehlichen Söhn, den Graaf Anton von Aldenborg, överdroog he dat Amt Varel, de Herrlichkeit Kniphusen, de Vaagtee Jaad un dat Vörwark Hahn. Siene Süster kreeg de Herrschap Jever. Of dat klook weer, den Staat so uptodelen, dat betwievelt vele Geschichts- un Heimatforscher, denn de Geschichte von dat rohmrieke Ollnborger Grafengeslecht neeg sik so för ümmer to'n Enn.