Vastelaovesvereiniging
Van Wikipedia
- Dit artikel is gesjreve in 't Valkebergs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel woe meugelik 't Valkebergs aan te hawte.
'n Vastelaovesvereiniging of carnavalsvereiniging ies 'n vereiniging van vastelaovesvierdersj die activiteite mèt en róndum de viering van vastelaovend organiseert. Vastelaovesvereiniginge organisere ziettinge, zörge dat d'r 'ne prins weurt oetgerope en dat d'r 'n raod van èlf ies, organisere d'n optoch en eventueel ouch de boerebroelof.
In Limburg haet (bienao) eder dörp waal 'n vastelaovesvereiniging, en in de groater plaatse en sjtae zint d'rsj meistal miè; al ies dao dèks ein vereiniging 't belangriekste en die maog dan ouch de sjtadsprins oetrope. De inweunersj van 'n plaats were in de carnavalstied (en sóms ouch daoboete) waal geneump nao de naam van de vereiniging. Zoa vink me bieveurbeeld in Sjin op Geul de Waterratte. De plaats zelf weurt sóms 't "...riek" geneump. Dèks ies d'r ouch 'n apaarte vereiniging veur de kingercarnaval.
De vastelaovesvereiniginge in Limburg zint opgeriech nao veurbeeld van die in 't Duutsj Rienland, mèt name Kölle, Düsseldorf en Aoke. In Mestreech riechde 'n aantal notabele in 1839 de sociëteit Momus op, destieds de ièrsjte vastelaovesvereiniging van Nederland. De Momus haet bies 1939 besjtange, meh rónd de ièwwiesseling heel häören invlood op de organisatie eigelik op. In Venlo woort in 1842 de Jocus opgeriech. Dit ies de oudste nog besjtaonde carnavalsvereiniging van Nederland. De Jocus heel in 1843 de ièrsjte zietting, nao Duutsj veurbeeld. In Zittert volgde in 1881 De Marotte, die in 1890 de ièrsjte prins in Limburg oetrepe. In Valkeberg riechde me in 1879 de Mirlitophile op. De vastelaovesvereiniginge houwe in daen tied ouch 'ne bevorderende invlood op de verbreijing van 't gesjreve Limburgs.
Sómmige vastelaovesvereiniginge zint vereinig in euverkoepelende organisaties wie de Samewirkende Limburgse Vastelaovesvereniginge (SVL) en de Bond van Carnavalsverenigingen in Limburg (BCL) in Nederlands Limburg en de Limburgse Vereniging voor Karnavalsevenementen (LIVEKE) in Belsj Limburg. In Europees verband zint dees dan weer georganiseerd in de Närrische Europäische Gemeinschaft (NEG).
