ارتش
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
ارتش یک سازمان نظامی است. معمولاً به مجموعه نیروهای مسلح یک کشور ارتش گفته می‌شود ولی در برخی کشورها مانند ایران ارتش نام اصلی‌ترین سازمان نظامی کشور در کنار دیگر سازمان‌های نظامی است.
در ایران پیش از دوره رضاشاه به ارتش "قشون" می‌گفتند که فقط به معنی نیروی زمینی بود.
امروزه بیشتر ارتش به یگانهایی از نیروهای زمینی گفته می‌شود که در مأموریتهای راهبردی با اتخاذ تاکتیکهای گوناگون و با اجرای رزمایشهای مناسب به همراه یگانهایی از نیروهای دریایی و هوایی به انجام دادن مأموریتی ویژه می‌پردازد.
بسته به حوزه عملیاتی جغرافیایی ارتش به سه نیرو بخش می‌گردد:
- نیروی زمینی
- نیروی هوایی
- نیروی دریایی
فهرست مندرجات |
[ویرایش] یگان‌های ارتش
سازمان ارتش به دسته‌های گوناگونی بخش می‌شود که هر دسته بنوبه خود به بخش‌ها و گروههای کوچک‌تر بخش می‌گردد. به هر کدام از این واحدها در ارتش یگان می‌گویند.
این دسته‌ها و بخش‌ها از این قرارند:
شایان یادآوری است که واژگان نظامی در فارسی دری افغانستان نسبت به برابرهای ایرانی آن تا اندازه‌ای تفاوت دارد. چند نمونه را در زیر می‌آوریم:
- (فارسی افغانستان: فارسی ایران)
- اردو: ارتش
- قول اردو: لشکر
- دگروال: سرهنگ
- جنرال: ارتشبد
(دو واژه نخست از مغولی، واژه سوم از پشتو و چهارمی از انگلیسی گرفته شده است).
[ویرایش] انواع ارتش‌ها
ارتش ملی به ارتشی اطلاق می‌شود که از طریق سربازگیری از شهروندان جامعه نیروهای خود را سازماندهی می‌کند. در تاریخ گذشته اروپا، ارتش شهرهای باستانی ارتش ملی بودند که نیروهایشان به طور انحصاری از زحمتکشان و افراد زیردست یا بردگان تأمین می‌شد. هویت این ارتش بطور متناوب بین ارتش حرفه‌ای دائمی ملی (اسپارتها) و چریکهای ملی در نوسان بود، بدین معنی که پس از اتمام جنگ و رفع خطر افراد و نیروهای نظامی به کار اولیه خود می‌پرداختند.
در دوران ما واژه ارتش ملی از زمانی معمول گردید که بطور موقت و انتخابی به نام دولت یا پادشاه سربازگیری از شهروندان آغاز شد. بطور کلی ارتش ملی از زمان انقلاب کبیر فرانسه که امر سربازگیری اجباری شد، پایه گذاری گردید و بعدها دو جنگ جهانی بصورت ارتش توده‌ای در آمد.
ارتش فئودال این ارتش به دستور پادشاهان و تیولداران محلی از گروههای کوچک رعایا تشکیل می‌شد. این ارتش به رهبری نمایندگان طبقات ممتاز و زمینداران بزرگ اداره می‌شد، ولی به علت نداشتن نظم و تمرین دائمی و تشکیلاتی انجام کامل نداشت. نمونه این ارتش در دوران مسیحیت قرون وسطی در غرب و نمونه‌های دیگر آن در دیگر جوامع و تمدنها دیده شده است. برای مثال در شرق و شرق دور از زمان پیدایش تاریخ آنها تا عصر میجی در ژاپن این ارتش حضور فعال داشته است.
ارتش دائمی در دوران قرون وسطی نظم و ترتیب نظامی، مذهبی غربی حالتی استثنایی داشت که نیروهای فئودالیته را متعهد و ملزم به تشکیل ارتش دائمی و همیشگی کرد. تأیید و گسترش اقتدار پادشاهان بزرگ و جمهوریهای کوچک شهری، مانند جمهوری و نیز فلورانس، تکامل فنی ابزار و ادوات جنگی و ظهور دولتهای بزرگ رقیب، برپایی ارتش دائمی را ضروری می‌نمود. ارتش دائمی در قرن پانزدهم و شانزدهم در اروپا تشکیل شد. این ارتش مجهز به سلاحهای ویژه، پیاده نظام، سواره نظام و توپخانه بود و اجازه اجرای طرحها یا سیاستهای نظامی خود را از مقامات عالی دریافت کرده بود.
ارتش حرفه‌ای ارتش حرفه‌ای از سربازان ثابت و افسران رسمی ارتش که با قرارداد استخدامی در مدت معین و مشخصی بکار گرفته می‌شوند، تشکیل می‌شود. این ارتش از ملیتهای گوناگون داخلی یا خارجی یا مختلط شکل می‌گیرد. ریشه ارتشهای دائمی اروپایی از قرن نوزدهم تاکنون بکارگیری سربازان حرفه‌ای پایه‌گذاری شده‌اند.
[ویرایش] جستارهای وابسته
[ویرایش] منابع
بخشی از متن از دانشنامهٔ رشد .
