Trombono
El Vikipedio
- "Neniam rigardas po la trombonoj. Sole vigligas ilin." - Richard Strauss
| http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/d/da/250px-PuzonSlide.jpg |
| trombono |
La trombono estas muzika instrumento en la Latuna aŭ blovinstrumento familio. Ĝi tonaltiĝas pli malalte ol la Trumpeto kaj alte ol la Tubjo. Persono kio ludas la trombono nomiĝas trombonisto. Trombono estas foje nomiĝas (en angla lingvo) "bone" (bon) kiel mallongigo.
La vorto trombono deriviĝas el la italia lingvo trombo por trumpeto kaj one, sufikso po "granda." Tial, tro laŭvorte, trombono estas "granda trumpeto." En simfonia literaturo, la trombono aludiĝas po ĝia nomo en aliaj lingvoj, ekzemple posaune, sackbut or sacbut, basun, tromba spezzata.
La klasika trombono kutime troviĝas en tia modernaj ensembloj kiel koncertaj muzikistaroj aŭ blovinstrumentaj ensembloj, simfoniaj orkestroj, marŝantaj muzikistaroj, militaj muzikistaroj, latunaj ĥoroj, ktp. Ĝi povas esti parto de malgrandaj aroj ekzemple latunaj kvinopoj, kvaropoj, aŭ triopoj, aŭ trombonaj triopoj, kvaropoj aŭ ĥoroj (kvankam la grandeco de trombona ĥoro povas varii grande el kvin aŭ ses al dudek aŭ pli membroj).
Trombonoj estas antaŭ komuna en svinga, jazaa, salsaa, kaj skaa muziko.
La repertuaro de trombona solista kaj ensembla literaturo kreskis malrapide ekde ĝiaj ekoj en la Romantika erao. La moderna solisto havas larĝan variecon de ĝenroj el kio selekti. Antaŭromantika (speciale Baroka) literaturo pruntiĝas el aliaj instrumentoj (muzikiloj), kutime la violonĉelo aŭ fagoto.
La trombono konsistas el cilindra tubo kio estas fleksita en longigata "S" formon. Estas interesa ke, en franca lingvo, trombono ankaŭ signifas "paperfiksilo." Plej grandaj nombroj de trombonoj estas glitaj trombonoj. La sekcio tuj sekvanta la buŝaĵo estas mallonga rekta longo de tupo nomiĝas la gvidopipo. Sube tio estas la glito, kio permesas la ludanton plivastigi la longeco de la instrumento, malaltiganta la tonalton. Iom da trombonoj havas valvojn antataŭ de la glito.
Ĝis ĉirkau la 18-a jarcento, la trombono nomiĝis la sackbut (laŭvorte, ektiru - puŝu en la franca lingvo) en la angla lingvo aŭ Sakbuto esperante. Ĉi tio ne estas klara instrumento el la trombono, sed kiel malsama nomo uzata por pli frua formo de la instrumento. Aliaj nacioj uzis la saman nomon tra la historio de la instrumento. La sakbuto estis iomete malgranda ol modernaj trombonoj, kaj havas sonorilon kio estas pli konusa kaj malpli flagrada. Hodiaŭ, sakbuto uziĝas referi al la frua formo de la instrumento, kutime uzata en fruaj muzikaj ensembloj.
Enhavo |
[redaktu] Tipoj de Trombonoj
[redaktu] Tenora Trombono
La standarda tenora trombono havas fundamenta tono de B bemolo (ankoraŭ estas kutime traktanta ke ne transponanta, vido sube). Ekde trombonoj havas ne valvojn aŭ klavojn ŝangi la tonalto de defina kvanto, trombonistoj lernas sep da glita pozicioj. La glito estas en unua pozicio kiam ĝi repreniĝas tute kaj en sepa pozicio kiam ĝi estas preskaŭ komplete plivastiĝata. Plivastiganta la gliton el unu pozicion al la sekvanta malaltigas la tonalton de unu duontono aŭ diatonika paŝo. Tiamaniere, por ĉio tono en la harmonieca serio malalte intervalo de ĝis tritono povas aldoni al la unua pozicia noto, faranta la plej malalta noto de la standardo instrumento E naturigilo.
Modernaj tenoraj trombonoj ofte enhavas ekstran afikson de tubo kio povas aktiviĝata de ĉano aŭ valvo. Premanta ĉi tio ĉano efektive ŝanĝas la tonalon de la instrumento, facilliganta, inter multaj aĵoj, la ludanto de pli rapidaj trairejoj kaj glataj (IT: legato) sekctioj, kaj ankaŭ plivastiganta la malaltan atingonpovon de la trombono. La distanco inter ĉio pozicio estas pli longa en la nova tonalo. Estas nur ses pozicioj havebla al la ludisto anstataŭ la standarda sep. La glito estas tro mallonga por kio estas, efektive, trombono en F. La distanco inter pozicioj estas 4/3 kiel longa kiel por B bemola instrumento.
[redaktu] Basa Trombono
La moderna basa trombono estas antaŭe fariĝas en B bemola kaj ludiĝas en C. Estas simila en longeco ol la tenora trombono sed ĝi havas pli granda aleza amplekso kaj du da valvoj kio ŝangas la tonalo de la instrumento -- ĝenerale al F kaj D (kelkfoje E be) -- fariganta ĝin pli facila ludi pli altajn tonojn. Ĉi tio ankaŭ permesas la ludiston ponti la kompleta interspaco inter la unua harmonieco kaj la fundamento. La tonoj sur la basa trombono ludiĝas en la sama pozicio sur la glito ke la tenora trombono.
Estas kutime unu da basa trombona ludisto en standarda simfonia orkestro, kaj ili estas ofte vidata en svingaj bandoj, bolvinstrumentaj ensembloj, kaj varieco de latunaj grupoj.
Pli frua versioj de la basa trombono havis pli malgrandecan alezo ol modernaj basaj trombonoj priskribata supre. Ĉi tioj havis radiktonalton en 'G' or 'F', havis pli longan gliton kaj manilon afiksata al la glito permesi plenan plivastigatao al sepa pozicio.
[redaktu] Aliaj Trombonoj
Kontrabasaj trombonoj estas probable la plej rara formo, kun radiktonalto ĉe oktavo suba ol tenoraj aŭ basaj trombonoj. Estas variaj metodoj kaj remideo fari duoblan-longecon trombonon, sed relative komuna [kaj spaca-konservata] aparato estas duobla-bobenada glito. Wagner's Ringa Ciklo krias por kontrabasa trombono. Plia koncerne contrabasaj trombonoj.
La alda trombono havas radiktonalto en E-be aŭ F, kaj estas pli malgranda ol la tenora trombono. Ĉar de ĝia pli malgranda longeco, la glitaj pozicioj estas malsama ol sur la tenoraj kaj basaj trombonoj. La tono de la alda estas pli brila ol tio de la tenora or basa trombono. La alda trombono estas unuavice uzata en simfoniaj okazejoj, kvankam ĝi ĝuis historion kiel sola instrumento. Modernaj komponistoj remalkovris la instrumenton kaj la alda trombono komenciĝis fari plej aperojn en modernaj komponaĵoj. Modernaj profesiaj tenoraj trombonistoj en la klasika musika regno estas pli kaj pli atendata ankaŭ havi fluecon sur aldo trombono.
La soprana trombono estas eĉ mallanga instrumento, kaj oferas pli luman sonon, pli simila-al trumpeto ol iu ajn trombono. Esence "glita-trumpeto" (ĝia buŝaĵo estas generale trumpeta buŝaĵo), partituroj por la soprana trombono troviĝas en trombona ĥoro kaj aliaj latunablovinstrumentaj ensembloj, kvankam malmulte klasikaj verkaĵoj vokas por la instrumento. Vere, la historio de la soprana trombono estas kontestebla, kaj eble ke la instrumento ne estas klasika instrumento tute, sed pli moderna derivaĵo de la trombono.
La sopraneto (IT: sopranino) and fluteto (IT: piccolo) trombonoj estas eĉ pli malgrandaj kaj altaj tonaltaj instrumentoj ol la soprana. Ili estas ankaŭ extreme rara. Ili vokiĝas por en iom da trombona ĥora literaturo.
Valvaj trombonoj, kvankam potence en iu ajn tonalto, preskaŭ havas saman tonaltan atingopovon ke tenora trombono, kvankam iom diferenca atako, kiel ili formiĝas pli simila ol tre larĝaj trumpetoj. Iom da musikistoj konsideras ilin est difikulta ludi en tono, kvankam malgranda minoritato (ofte eksaj trumpetistoj kioj lipoformadoj estas pli taŭga ol malaltaj atingopovaj instrumentoj sed kio ne preferas lerni glitan teknikon) preferasilin ol la pli komuna glita trombono. Aliaj instrumentoj kun simila atingopovo kaj tona kvalitoestas la baritona korno kaj eufonio.
Wagner ankaŭ komponis parto por basa trumpeto en lia Ringo Ciklo, kaj [[Hector Berlioz|BERLIOZ] por lia Granda Meso de Morto; ĉi tioj partoj kutime ludiĝas de trombonistoj. Plenmano de aliaj komponaĵoj en la klasika reperturaro ankaŭ uzas ĉi tion instrumenton. Estas basa trompeto, marŝanta trombono', kaj valva trombono kioj sonas en la sama tonalta atingopovo kaj havas similan soneca kvalito. Ili uzas similan buŝajojn kaj havas kompareblaj alezoj. Generale, ĝi estiĝas demando de kio korno estas havebla kaj kiu povas ludi ĝin.
[redaktu] Ludanta la Trombono
Kiel ke tuto da latunaj blovinstrumentoj, progresema streĉanta de la lipoj kaj pligrandiganta aera premado permesas la ludisto movi al diferenca partio, supre la harmonia serio. En la malalta atingopovo, multsignifa movado de la glito bezoniĝas, sed por plialta noto la ludisto bezonas uzi nur kvar aŭ malpli pozicioj de la glito, ĉar partioj estas pliproksime, permesanta pli altaj notoj ludiĝas en alternativaj pozicioj; exemple, F naturaligo (ĉe la fundo de la G-klefo) povas ludiĝi en unua, kvara, kaj sesa pozicioj. La noto E1 [aŭ la plej malta E sur standarda 88-klava piano] estas la plej malalta noto atingeble sur rekta tenora trombono (sen ĉano), bezonanta plena 2.24m de tubado, sed la repertuaro malofte postulas iu ajn sube G1.
La trombono (malsimila plia latunaj instrumentoj) ne estas normale transponanta instrumento kaj legas la F-klefon (speciale basaj trombonoj), kvankam ne estas malkomuna por trombona musiko komponiĝas en tenora klefo, aŭ iafoje en la alda klefo. La uzado de alda klefo estas kutime troviĝas en pli maljuna orkestra unua trombona partioj, kun la dua trombona partio komponiĝas en tenora klefo kaj la tria partio en basa aŭ F-klefo. Kiel aldaj trombonoj estas ne longe en tre vasta disvastiga uzata, ĉi tio estas ja malgrandiĝanta tradicion, simila al verkanta Duobla Basa partio alte dek dua. Esceptoj al ĉi tio okazas ofte en Sovieta kaj pli maljuna okcidenta eŭropa orkestra muziko, kie multaj komponaĵoj havas ambaŭ unua kaj dua (tenorajn) trombonojn notigas en alda klefo.
En latuna banda musiko, tamen, la trombono traktiĝas ke transponanta instrumento en B be kaj legas la G-klefon. De feliĉa kongrueco, ĉi tio metas la notojn en ĝuste la sama staba pozicio ke ili estus se la muziko komponiĝas en (ne-transponanta) tenora klefo, kvankam la tonalsigno devas esti adaptata. Simila konvertado povas uziĝi legi E be basa aŭ Baritona Saksofono partioj okaze; oni simple legas G-klefo kiel basa kaj aldonas tri da bemoloj al la tonalsigno. Iom metodoj vokas por certa fleksebleco de mensanta sed ne estas obstaklo por sufice dirverstalenta musikisto.
Varieco de dampiloj povas uzi kun la trombono ŝangi ĝian tembro, inkluzive la taso dampilo, rekta dampilo, sitelo dampilo, sola tona dampilo kaj and wah-wah dampilo (ŭa-ŭa). Krom dampiloj kio ekipiĝas en la sonorilo de la korno, aliaj efikoj uziĝas (speciale en ĵaza ludanta) kun objektoj tenanta en la mano antaŭe de la sonorilo aŭ movanta en kaj el de la sonorilo. Ĉi tioj inkluzas wah waha efeko dun a metala taso kio aperas simila ol bulĉapelo, kaj la plonĝilo, kio aperas simila ol (kaj ofte estas) la kaŭĉuka desuca taso el neceseja plonĝilo. Okaze reala ĉapoj uziĝis, kiel sapaj pladoj kaj eĉ strangaj objektoj.
[redaktu] Externaj ligoj (Angle)
- Internacia Trombono Associo
- Reta Trombona Ĵornalo
- Timiga Trombona Ligoj
- Finlanda Trombono kaj Tubo Associo
- Trombona Paĝoe de Usono
- Brita Trombona Societo
- OTJF Reta Trombona Ĵornala Forumo
- Douglas YEO-a Trombona TTT-ejo
