Νεολιθική περίοδος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ως νεολιθική περίοδος ορίζεται εκείνη η περίοδος της ανθρώπινης πολιτισμικής ανάπτυξης που ακολουθεί την Παλαιολιθική περίοδο και είναι τμήμα της Ολόκαινου Εποχής. Η Νεολιθική περίοδος ξεκίνησε περίπου το 8000 π.Χ. στη Δ. Ασία και το 4000 π.Χ. στην Ευρώπη. Πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο του ανθρώπινου πολιτισμού κατά την οποία οι άνθρωποι χρησιμοποίησαν μόνιμες εγκαταστάσεις, εξημέρωσαν ζώα, καλλιέργησαν δημητριακά και χρησιμοποίησαν λίθινα εργαλεία και πυριτόλιθους.

[Επεξεργασία] Ανάπτυξη

Στην Νοτιοδυτική Ασία οι νεολιθικοί πολιτισμοί εμφανίστηκαν λίγο μετά το 10000 Π.Κ.Ε., αρχικά στην Ανατολή (Ακεραμική Νεολιθική Α και Ακεραμική Νεολιθική Β) και από εκεί εξαπλώθηκαν ανατολικά και δυτικά. Ήδη από το 8000 Π.Κ.Ε. εμφανίζονται νεολιθικοί πολιτισμοί στην νοτιοανατολική Μικρά Ασία, τη Συρία και το Ιράκ. Τροφοπαρασκευαστικές κοινωνίες πρωτοεμφανίζονται στην νοτιοανατολική Ευρώπη το 7000 Π.Κ.Ε. και στην κεντρική Ευρώπη το 5500 Π.Κ.Ε. περίπου. Στα πρωιμότερα πολιτισμικά συμπλέγματα περιλαμβάνεται ο πολιτισμος Στάρτσεβο, ο πολιτισμός Γραμμικής ταινιωτής κεραμικής και ο πολιτισμός Βίνκα).

Από εκεί, μέσω ένός συνδυασμού της διάχυσης των ιδεών και της μετανάστευσης των ανθρώπων, το νεολιθικό κοινωνικό φαινόμενο διαδόθηκε σταδιακά έως την βορειοδυτική Ευρώπη μέχρι το 4500 Π.Κ.Ε. Οι πρώιμες καλλιεργητικές απόπειρες (τροφοσυλλογή βασικά) περιορίστηκε σε μια μικρή ποικιλία συγκομιδών και την διατήρηση κοπαδιών, κυρίως αιγοπροβάτων. Κατά το 7000 Π.Κ.Ε. εμφανίζονται οι μόνιμοι ή ημιμόνιμοι οικισμοί και η χρήση της κεραμικής .

[Επεξεργασία] Κοινωνική οργάνωση

Είναι λιγοστές οι επιστημονικές μαρτυρίες για ανεπτυγμένη κοινωνική διαστρωμάτωση ή άλλου είδους ιεραρχίες κατά την Νεολιθική. Η κοινωνική διαστρωμάτωση είναι ένα πολιτισμικό φαινόμενο που σχετίζεται περισσότερο με την εποχή του Χαλκού. Οι οικογένειες και τα νοικοκυριά ήταν απ' ό,τι φαίνεται οικονομικά ανεξάρτητα. Ανασκαφές στην κεντρική Ευρώπη αποκάλυψαν επίσης ότι ο πρώιμος νεολιθικός πολιτισμός της γραμμικής ταινιωτής κεραμικής και αρκετοί μεταγενέστεροί του (στον Ρήνο και τη Μεγάλη Βρετανία) ασχολήθηκαν με μεγάλες κοινοτικές κατασκευές ανάμεσα στο 4800 Π.Κ.Ε. και το 4600 Π.Κ.Ε. Τέτοιου είδους κατασκευές υποδεικνύουν ότι είτε μέσω ατόμων που ασκούσαν σημαντική επίδραση στο σύνολο -ή μέσω συλλογικών αποφάσεων- υπήρχε η δυνατότητα οργάνωσης και διαχείρισης του ανθρώπινου μόχθου. Ιδιαίτερα στα χαρισματικά άτομα που ασκούσαν ικανότητες ηγετικού τύπου αποδίδεται εκείνη η κοινωνιολογική οντότητα που αποδίδεται ως αρχηγικός ή ηγεμονικός οίκος κατά την πρώιμη εποχή τυο Χαλκού

[Επεξεργασία] Καλλιέργειες

Η ανάπτυξη της καλλιεργητικής ικανότητας επέφερε μεγάλες αλλαγές στη ζωή των ανθρώπων και οδήγησε στην μόνιμη κατοίκηση και την ανάπτυξη πόλεων ή πόλεων-κρατών μεταγενέστερα. Αντί να περιπλανώνται από τόπο σε τόπο οι αρχαίοι νομάδες τροφοσυλλέκτες, διαμόρφωσαν ένα σταθερό τρόπο ζωής σε κάποιον συγκεκριμένο τόπο. εξαιτίας των προφανώς διαφορετικών τρόπων αλληλεπίδρασης που επέβαλε η καλλιέργεια της γης στους ανθρώπους, οι αλλαγές που συνδέονται με την ανάπτυξη της καλλιέργειας κατά την νεολιθική περίοδο ονομάζονται παραδοσιακά Νεολιθική επανάσταση, όρος που προτάθηκε από τον αυστραλό αρχαιολόγο Βερ Γκόρντον Τσάιλντ (Vere Gordon Childe).

[Επεξεργασία] Τεχνολογία

Οι άνθρωποι της νεολιθικής εποχής ήταν επιδέξιοι αγρότες και κατασκευαστές μιας σειράς εργαλείων απόλυτα αναγκαίων για τη σπορά, τη συγκομιδή και την επεξεργασία της σοδειάς, όπως τα δρεπάνια και οι μυλόπετρες, καθώς επίσης και σκευών για το μαγείρευμα της τροφής (κεραμεική). Ήταν επίσης επιδέξιοι στην κατασκευή λίθινων εργαλείων, διακοσμητικών και ειδωλίων. Οι νεολιθικοί κάτοικοι της Μικράς Ασίας, της Συρίας, της βόρειας Μεσοποταμίας και της Κεντρικής Ασίας ήταν επίσης άριστοι οικοδόμοι και χρησιμοποιούσαν πλίνθους για την κατασκευή κατοικιών και χωριών. Στο Τσαταλχουγιούκ, οι κατοικίες διέθεταν τοίχους επιχρισμένους με κονίαμα και ήταν διακοσμημένοι με λεπτομερείς σκηνές ανθρώπων και ζώων.