Γη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Γη

Το «Ζαφείρι», από το Apollo 17
Τροχιακά χαρακτηριστικά (Εποχή J2000)
Μεγάλος ημιάξονας	149,597,887 km (1.000 000 11 AU)
Τροχιακή περιφέρεια	0.940 Tm (6.283 AU)
Εκκεντρότητα της τροχιάς	0.016 710 22
Περιήλιο	147,098,074 km (0.983 289 9 AU)
Αφήλιο	152,097,701 km (1.016 710 3 AU)
Αστρονομική τροχιακή περίοδος	365.256 96 d (1.000 019 1 a)
Συνοδική Περίοδος	n/a
Μέση Ταχύτητα Τροχιάς	29.783 km/s
Μέγιστη Ταχύτητα Τροχιάς	30.287 km/s
Ελάχιστη Ταχύτητα Τροχιάς	29.291 km/s
Κλίση ως προς την Εκλειπτική	0.000 05° (7.25° ως προς τον Ηλιακό ισημερινό)
Μήκος του ανερχόμενου σημείου	348.739 36°
Όρισμα του περιηλίου	114.207 83°
Δορυφόροι	1 (η Σελήνη), δείτε επίσης 3753 Cruithne
Φυσικά Χαρακτηριστικά
Ισημερινή διάμετρος	12,756.270 km
Πολική διάμετρος	12,713.500 km
Μέση διάμετρος	12,745.591 km
Πεπλάτυνση	0.003 352 861
Ισημερινή περιφέρεια	40,075.004 km
Πολική περιφέρεια	39,940.638 km
Μέση περιφέρεια	40,041.455 km
Επιφάνεια	510,065,284.702 km²
Όγκος	1.0832×1012 km³
Μάζα	5.9736×1024 kg
Πυκνότητα	5.515 g/cm³
Επιφανειακή Βαρύτητα στον Ισημερινό	9.780 m/s² 1 (0.997 32 Τζι)
Ταχύτητα Διαφυγής	11.186 km/s
Αστρονομική περίοδος περιστροφής	0.997 258 d (23.934 h)
Ταχύτητα περιστροφής	1674.38 km/h = 465.11 m/s (στον ισημερινό)
Κλίση του Άξονα	23.439 281°
Ορθή αναφορά του βόρειου πόλου	0° (0 h 0 min 0 s)
Απόκλιση	90°
Λευκαύγεια	0.367
Επιφανειακή θερμοκρασία - ελάχιστη - μέση - μέγιστη	185 K 287 K 331 K
Επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση	100 kPa
Ατμοσφαιρική σύσταση
Άζωτο	77%
Οξυγόνο	21%
Αργό	1%
Διοξείδιο του Άνθρακα νερό ατμοί	ίχνη
[ επεξεργασία ]

Η Γη, γνωστή στην αρχαιότητα και ως Γαία, είναι ο πλανήτης στον οποίο κατοικούμε, ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο.

Είναι ο μεγαλύτερος από τους Πλανήτες του Ηλιακού συστήματός μας με στερεό φλοιό και ο μοναδικός πλανήτης που η σύγχρονη επιστήμη επιβεβαιώνει την ύπαρξη ζωής. Ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν περίπου 4.5 δισεκατομύρια (4.5×10⁹) έτη, έχει δε έναν φυσικό δορυφόρο, την Σελήνη.

Ο αστρονομικός συμβολισμός αποτελείται από έναν περικυκλωμένο σταυρό, αναπαριστώντας έναν μεσημβρινό και έναν παράλληλο· μία παραλαγή, τοποθετεί τον σταυρό πάνω από τον κύκλο (Unicode: ⊕ or ♁). Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής Θεάς με το όνομα Γαία.

Πίνακας περιεχομένων 1 Φυσικά Χαρακτηριστικά 1.1 Δομή 1.2 Εσωτερικό 2 Δομή 2.1 Ο πυρήνας 2.2 Μανδύας 2.3 Φλοιός 2.4 Βιόσφαιρα 2.5 Ατμόσφαιρα 2.6 Υδρόσφαιρα 3 Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα 3.1 Η Σελήνη 4 Γεωγραφία 5 Κλίμα 6 Έδαφος 7 Φυσικοί πόροι 8 Χρήσεις Γης 9 Φυσικοί κίνδυνοι - Φυσικές καταστροφές 10 Περιβάλλον - τρέχοντα θέματα 11 Ανθρώπινος πληθυσμός 12 Διοίκηση 13 Περιγραφές της Γης 14 Δείτε επίσης 15 Αναφορές

[Επεξεργασία] Φυσικά Χαρακτηριστικά

Κύριο άρθρο: Γεωλογία

[Επεξεργασία] Δομή

Το εσωτερικό της Γης είναι διαχωρισμένο σε ένα πυριτικό εξωτερικό φλοιό, ο οποίος είναι συμπαγής, έναν ημίρρευστο μανδύα, έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα ο οποίος είναι αρκετά πιο ιξώδης από τον μανδύα, καθώς και έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα. Ο ρευστός εξωτερικός πυρήνας δημιουργεί ένα ασθενές μαγνητικό πεδίο λόγω της θερμικής μεταφοράς του ηλεκτρικά αγώγιμου υλικού του.

Νέο υλικό αναβλύζει συνεχώς στην επιφάνεια της Γης από το εσωτερικό, με την βοήθεια των ηφαιστείων και των ρωγμών στις μεσοωκεάνειες ράχες. Το μεγαλύτερο μέρος του γηίνου φλοιού δεν είναι γηραιότερο από 100 εκατομύρια (1×10⁸) έτη· τα αρχαιότερη τμήματα του φλοιού είναι περί τα 4.4 δισεκατομύρια (4.4×10⁹) έτη [1].

Συνολικά, η Σύσταση της Γης κατά μάζα είναι:

• 33.1% Σίδηρος
• 27.2% Οξυγόνο
• 17.2% Πυρίτιο
• 15.9% Μαγνήσιο
• 1.6% Νικέλιο
• 1.6% Ασβέστιο
• 1.5% Αργίλιο
• 0.7% Θείο
• 0.25% Νάτριο
• 0.071% Τιτάνιο
• 0.019% Κάλιο
• 0.86% Άλλα στοιχεία

[Επεξεργασία] Εσωτερικό

Οι θερμοκρασίες στο εσωτερικό της Γης φθάνουν ως τους 5650 ± 600 βαθμούς K. Η εσωτερική θέρμανση του πλανήτη είχε ως έναρξη την διαδικασία της συσσωμάτωσής του, έπειτα συνεχίστηκε μέσω της διάσπασης των ραδιοενεργών στοιχείων όπως του ουρανίου, θορίου και κάλιου. Η ροή θερμότητας από το εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια είναι μόνο το 1/20000 (0.005%) της ενέργειας που λαμβάνεται από τον Ήλιο.

[Επεξεργασία] Δομή

Η δομή του πλανήτη στο εσωτερικό κατά βάθος είναι:

• 0-60 km - Λιθόσφαιρα (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 200 km)
  • 0-30/35 km - Φλοιός (τοπικά κυμάινεται από 5 έως 70 km)
  • 35-60 km - Άνω τμήμα του μανδύα
• 35-2890 km - Μανδύας
  • 100-700 km - Ασθενόσφαιρα
• 2890-5100 km - Εξωτερικός πυρήνας
• 5100-6378 km - Εσωτερικός πυρήνας

[Επεξεργασία] Ο πυρήνας

Η μέση πυκνότητα της Γης είναι 5515 kg/m³, κατατάσσοντάς την ως τον πυκνότερο πλανήτη του ηλιακού συστήματος. Αφού η μέση πυκνότητα των επιφανειακών υλικών είναι περί τα 3000 kg/m³, συμπεραίνουμε πως η πυκνότητα πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυξημένη στον πυρήνα. Στα πρώτα στάδια της δημιουργίας του πλανήτη, πρίν περίπου 4.5 δισεκατομύρια (4.5×10⁹) χρόνια, η Γη ήταν ολοσχερώς τηγμένη (ρευστή), λόγω δε της βαρύτητας, πυκνότερα υλικά έρρευσαν προς το κέντρο κατά τη διάρκεια μίας διαδικασίας που καλείται πλανητική διαφοροποίηση, ενώ λιγότερο πυκνά υλικά έμειναν στην επιφάνεια. Ως αποτέλεσμα, ο πυρήνας αποτελείται κυρίως από σίδηρο (80%) καθώς και νικέλιο και πυρίτιο· ωστόσο άλλα πυκνά (πυκνότερα μάλιστα) υλικά όπως το ουράνιο και ο μόλυβδος, είναι είτε σπάνια για να αποτελούν σημαντικό ποσοστό του πυρήνα είτε έχουν την ιδιότητα να προσκολούνται σε ελαφρύτερα υλικά και γι΄αυτό απαντούνται κυρίως στον φλοιό.

Ο πυρήνας χωρίζεται σε δύο μέρη, έναν στερεό εσωτερικό πυρήνα με μία ακτίνα, περίπου 1250 km και έναν ρευστό εξωτερικό πυρήνα με μία ακτινα περίπου 3500 km. Ο εσωτερικός πυρήνας πιστεύεται πως είναι στερεός και πως αποτελείται κυρίως από σίδηρο και νικέλιο. Ορισμένοι συμφωνούν πως ο εσωτερικός πυρήνας είναι στην μορφή του μονοκρυσταλικού σίδηρου. Ο εξωτερικός πυρήνας που περιβάλλει τον εσωτερικό και εκτιμάται πως αποτελείται από ρευστό σίδηρο αναμεμειγμένο με ρευστό νικέλιο και ίχνη ελαφρύτερων στοιχείων. Είναι γενικά παραδεκτό πως η θερμική μεταφορά στον εξωτερικό πυρήνα σε συνδυασμό με την διέγερση από την περιστροφή της Γης (βλ. Δύναμη Coriolis), προκαλεί το γηίνο μαγνητικό πεδίο μέσω μίας διεργασίας γνωστή ως Θεωρία του Δυναμό. Ο στερεός εσωτερικός πυρήνας είναι αρκετά θερμός ώστε να διατηρεί ένα μόνιμο μαγνητικό πεδίο (βλ. Θερμοκρασία Curie), πιθανό είναι όμως να δρα ως σταθεροποιητής προς το μαγνητικό πεδίο που γεννάται από τον εξωτερικό πυρήνα.

Σύμφωνα με πρόσφατες ενδείξεις εικάζεται πως ο εσωτερικός πυρήνας της Γης, ίσως περιστρέφεται ελαφρώς γρηγορότερα από τον υπόλοιπο πλανήτη, κατά περίπου 2° ανά έτος.

[Επεξεργασία] Μανδύας

Ο μανδύας της Γης εκτείνεται σε ένα βάθος 2890 km. Η πίεση, στην βάση του μανδύα είναι περίπου 1.4 εκατομύρια φορές μεγαλύτερη της ατμοσφαιρικής πίεσης (~140 GPa). Αποτελείται κατά μεγάλο μέρος από υλικά πλούσια σε σίδηρο και μαγνήσιο. Το σημείο τήξεως ενός υλικού εξαρτάται από την πίεση. Εφόσον η πίεση αυξάνει αρκετά κατά βάθος του μανδύο, το χαμηλότερο τμήμα είναι σχεδόν στερεό ενώ το ανώτερο τμήμα είναι πλαστικό (ημι-τηγμένο). Το ιξώδες του ανώτερου μανδύα κυμαίνεται μεταξύ 10²¹ και 10²⁴ Pa·s, ανάλογα με το βάθος [2]. Έτσι ο ανώτερος μανδύας μπορεί να ρεύσει αρκετά αργά.

Η εξήγηση του γεγονότος πως ενώ ο εξωτερικός πυρήνας είναι ρευστός, ο κατώτερος μανδύας είναι στερεός/πλαστικός, βρίσκεται στο ανώτερο σημείο τήξεως των πλούσιων σε σίδηρο κραμάτων του μανδύα από από τον σχεδόν καθαρό σίδηρο του πυρήνα. Ο δε εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός λόγω της εξαιρετικά μεγάλης πίεσης κοντά στο κέντρο του πλανήτη.

[Επεξεργασία] Φλοιός

Ο φλοιός κυμαίνεται μεταξύ 5 και 70 km σε βάθος. Τα λεπτά τμήματα του φλοιού είναι κάτω από τους ωκεανούς (ωκεάνιος φλοιός) και αποτελούνται από πυκνά πετρώματα μαγνησίου, σιδήρου και πυριτίου. Τα παχύτερα τμήματα του φλοιού είναι τα ηπερωτικά τα οποία είναι λιγότερο πυκνά από τα ωκεάνια και αποτελούνται από πετρώματα πλούσια σε νάτριο, αλουμίνιο και πυρίτιο. Το όριο μεταξύ του φλοιού και του μανδύα παρουσιάζεαι σε δύο διαφορετικές φάσεις: Αρχικά, μέσω μίας ασυνέχειας στην ταχύτητα των σεισμικών κυμάτων γνωστή ως ασυνέχεια του Mohorovicic ή απλά Moho. Η αιτία του Moho φαίνεται να οφείλεται στην αλλαγή της σύστασης των πετρωμάτων. Η δεύτερη φάση είναι μία χημική ασυνέχεια η οποία έχει παρατηρηθεί σε βαθιά τμήματα του ωκεάνιου φλοιού τα οποία έχουν εισχορήσει στον ηπειρωτικό φλοιό και παρατηρούνται ως οφιολιθικές ακολουθίες.

[Επεξεργασία] Βιόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ζωή

Η Γη είναι το μόνο μέρος που γνωρίζουμε όπου υπάρχει ζωή. Συχνά λέμε πως η ζωή του πλανήτη, σχηματίζει την «Βιόσφαιρα». Η βιόσφαιρα εκτιμάται πως άρχισε να εξελίσεται πριν 3.5 δισεκατομύρια (3.5×10⁹) χρόνια. Η βιόσφαιρα μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με ζώνες γεωγραφικού πλάτους που περιέχουν σχετιζόμενη χλωρίδα και πανίδα. Οι πολικές ζώνες είναι αραιές σε ζωή ενώ αντίθετα, η περισσότερη γνωστή ζωή βρίσκεται στον Ισημερινό.

[Επεξεργασία] Ατμόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ατμόσφαιρα της Γης

Η Γη έχει μία σχετικά παχιά ατμόσφαιρα η οποία αποτελείτα από 78% άζωτο, 21% οξυγόνο και 1% αργό, με ίχνη από άλλα αέρια, περιλαμβανομένων διοξείδιο του άνθρακα και υδρατμούς. Η ατμόσφαιρα δρα ως ένα παρέμβλημα μεταξύ της Γης και του Ηλίου. Η σύσταση της ατμόσφαιρας της γης είναι ασταθής, η δε ισορροπία διατηρείται από την βιόσφαιρα. Τα στρώματα, η τροπόσφαιρα, στρατόσφαιρα, μεσόσφαιρα, θερμόσφαιρα και εξώσφαιρα, μεταβάλλονται από τόπο σε τόπο και εξαρτώνται και από τις εποχιακές μεταβολλές.

[Επεξεργασία] Υδρόσφαιρα

Κύριο άρθρο: Ωκεανός

Η Γη είναι ο μόνος πλανήτης του Ηλιακού μας Συστήματος όπου στην επιφάνειά της κυριαρχεί το υγρό στοιχείο. Το νερό καλύπτει το 71% της γήινης επιφάνειας (από το οποίο 97% είναι θαλάσσιο νερό και 3% γλυκό νερό [3]) και την χωρίζει σε πέντε ωκεανούς και επτά ηπείρους. Η τροχιά της Γης σε συνδυασμό με την ηφαιστειογένεια, την βαρύτητα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το μαγνητικό πεδίο και την ατμόσφαιρα πλούσια σε οξύγονο είναι οι βασικές αιτίες που κάνουν την Γη τον πλανήτη του νερού.

Αν και η τροχιά της Γης είναι αρκετά απομακρυσμένη ώστε να διατηρεί υγρό νερό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου αποτρέπει το νερό από το να παγώσει. Παλαιοντολογικές ενδείξεις δείχνουν πως κάποια στιγμή μετά την αποίκηση των ωκεανών από τα μπλε-πράσινα βακτήρια, το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατάρρευσε με αποτέλεσμα την πιθανή πήξη όλων των ωκεανών για μία περίοδο από 10 σε 100 εκατομύρια χρόνια σε ένα γεγονός που καλείται «Γη - Χιονόμπαλα».

Σε άλλους πλανήτες, όπως στην Αφροδίτη, ο ατμός καταστρέφεται από την ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία και το υδρογόνο ιονίζεται και απομακρύνεται από τον πλανήτη μέσω του ηλιακού ανέμου. Αυτή είναι μία υπόθεση για την έλλειψη νερού στην Αφροδίτη, χωρίς υδρογόνο, το νερό αντιδρά με τα στερεά της επιφάνειας δημιουργώντας οξείδια.

Στην ατμόσφαιρα της Γης, ένα στρώμα όζοντος στην στρατόσφαιρα, απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας, αποτρέποντας την αποσύνθεση του νερού. Επιπλέον, η μαγνητόσφαιρα, αποτρέπει την αλληλεπίδραση μεταξύ των στοιχείων της ατμόσφαιρας και του ηλιακού ανέμου.

Τέλος, τα ηφαίστεια εκπέμπουν συνεχώς ατμούς από το εσωτερικό. Η τεκτονική των πλακών της Γης, ανακυκλώνουν τον άνθρακα και το νερό καθώς οι ασβεστόλιθοι εισέρχονται στον μανδύα και εξέρχονται μέσω των ηφαιστείων ως ατμός και διοξείδιο του άνθρακα. Εκτιμάται πως τα ορυκτά του μανδύα περιέχουν τουλάχιστον 10 φορές την ποσότητα του νερού των ωκεανών, αν και το μεγαλύτερο μέρος είναι παγιδευμένο και ποτέ δεν απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα.

[Επεξεργασία] Η Γη στο Ηλιακό Σύστημα

Η περίοδος περιστροφής της γης περί τον άξονα της είναι 23 ώρες, 56 λεπτά και 4.09 δευτερόλεπτα (μία αστρική ημέρα). Έτσι παρατηρώντας από την γη τα ουράνια σώματα, η κύρια φαινόμενη κίνησή τους είναι από τα ανατολικά προς τα δυτικά με μία ταχύτητα 15 °/ώρα = 15'/λεπτό, λ.χ. μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο ανά δύο λεπτά.

Η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο διαρκεί 365,2564 μέσες ηλιακές ημέρες (ή ένα αστρικό έτος). Παρατηρώντας από τη Γη, είναι μία φαινόμενη κίνηση του Ήλιου ως προς τα αστέρια περίπου 1 °/ημέρα ή μία ηλιακή ή σεληνιακή διάμετρο κάθε 12 ώρες, σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση (λόγω περιστροφής).

Η Γη έχει έναν Φυσικό Δορυφόρο, την Σελήνη, η οποία περιφέρεται γύρω από την γη κάθε 27 1/3 ημέρες (αστρικός μήνας). Παρατηρώντας από την γη την κίνηση, φαίνεται να κινείται με 12 °/ημέρα (μία σεληνιακή διάμετρο την ώρα), σε αντίθετη διεύθυνση από την κύρια φαινόμενη κίνηση. Λόγω της συνδυασμένης περιφοράς γύρω από τον ήλιο, ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο ίδιων φάσεων της σελήνης (π.χ. από πανσέληνο σε πανσέληνο) διαρκεί περίπου 29.54 ημέρες περίοδος που ονομάζεται συνοδικός μήνας (χονδρικά 30 ημέρες ή έναν ημερολογιακό μήνα).

Με σημείο αναφοράς τον Βόρειο Πόλο της Γης, η κίνηση της Γης, της Σελήνης και της αξονικής περιστροφής, είναι όλες αντίθετα στην φορά των δεικτών του ρολογιού.

Τα τροχιακά και αξονικά επίπεδα δεν είναι ακριβώς ευθυγραμμισμένα: Το τροχιακό επίπεδο Γης-Ηλίου ή αλλιώς Εκλειπτική (23.5 ° περίπου, η αιτία των εποχών) και το τροχιακό επίπεδο Γης-Σελήνης, σχηματίζουν γωνία, περίπου, 5 ° (αν ήταν απόλυτα ευθυγραμμισμένα, θα είχαμε μία έκλειψη Ηλίου ή Σελήνης κάθε μήνα).

Η Σφαίρα του Hill (σφαίρα επιρροής) της γης έχει μία ακτίνα 1.5 Gm, μέσα στην οποία ο μόνος φυσικός δορυφόρος μπορεί και περιφέρεται.

[Επεξεργασία] Η Σελήνη

Κύριο άρθρο: Σελήνη

Όνομα	Διάμετρος (km)	Μάζα (kg)	Μεγάλος Ημιάξονας (km)	Περίοδος τροχιάς
Σελήνη	3,474.8	7.349 &times 1022	384,400	27 Ημέρες, 7 ώρες, 43.7 λεπτά

Η Σελήνη, ή απλά, «το Φεγγάρι», είναι ένας σχετικά μεγάλος δορυφόρος, με στερεό φλοιό και διάμετρο περίπου το 1/4 της Γης. Οι φυσικοί δορυφόροι των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος ονομάζονται και Φεγγάρια.

Η βαρυτική έλξη μεταξύ Γης και Σελήνης είναι ο κύριος παράγοντας για τις παλίρροιες στην Γη. Η επίδραση αυτού του φαινομένου στη Σελήνη έχει προκαλέσει το παλιρροϊκό κλείδωμα: η περίοδος περιστροφής της είναι τέτοια (ίδια με την περίοδο περιφοράς) ώστε παρουσιάζει την ίδια όψη στην Γη.

Κατά την περιφορά γύρω από την Γη, διαφορετικές όψεις φωτίζονται από τον Ήλιο, προκαλώντας τις Φάσεις της Σελήνης.

Πιστεύεται πως η Σελήνη συνέβαλε στην διατήρηση της ζωής μέσω της επίδρασής της στις κλιματολογικές συνθήκες. Παλαιοντολογικά στοιχεία καθώς και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, σταθεροποιήθηκε από τις παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις με την Σελήνη. Χωρίς αυτήν την σταθεροποιητική δύναμη ως προς την ροπή που ασκούν ο Ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες στην πεπλατυσμένη μορφή της Γης, κάποιοι πιστεύουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής θα μεταβαλλόταν χαοτικά, όπως συμβαίνει στον Άρη. Εάν ο άξονας περιστροφής πλησίαζε το επίπεδο της εκλειπτικής, ακραίες κλιματικές συνθήκες θα επικρατούσαν οι οποίες θα εξαφάνιζαν τις περισσότερες μορφές ζωής από τον πλανήτη.

Η Σελήνη απέχει τόσο από την Γη, ώστε να έχει περίπου την ίδια περίπου φαινόμενη διάμετρο με τον Ήλιο (Ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος, ωστόσο και 400 φορές μακρύτερα από την Σελήνη). Αυτό το γεγονός επιτρέπει να λαμβάνουν χώρα ολικές εκλείψεις Ηλίου.

Η προέλευση της Σελήνης είναι άγνωστη, η δημοφιλέστερη υπόθεση έχει να κάνει με τον σχηματισμό από την σύγρουση της Γης με έναν πρωτοπλανήτη στο μέγεθος του Άρη. Αυτή η υπόθεση εξηγεί μεταξύ των άλλων και την παρόμοια σύσταση της Γης και της Σελήνης.

Η Γη βρίσκεται επιπλέον σε κοινή τροχιά με έναν αστεροειδή, τον 3753 Cruithne.

[Επεξεργασία] Γεωγραφία

Κύριο άρθρο: Γεωγραφία

Χαρτογραφικές αναφορές:

Χρονικές Ζώνες, Συντεταγμένες.

Οι μεγαλύτερες γεωγραφικές κατατμήσεις

Ηπειροι (Ανταρκτική, Ασία, Αφρική, Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Νότια Αμερική,Ωκεανία), Ωκεανοί (Αρκτικός, Ατλαντικός, Ειρηνικός, Ινδικός, Νότιος).

Επιφάνεια:

• Συνολική: 510.073 εκατομμύρια km²
• στεριά: 148.94 εκατομμύρια km²
• νερό: 361.132 εκατομμύρια km²
• σημείωση: Το 70.8% της επιφάνειας του πλανήτη καλύπτεται από νερό, το 29.2% είναι εκτιθέμενη στεριά.

Σύνορα: Τα σύνορα στην στεριά είναι συνολικά 251480.24 km (χωρίς να μετράμε δύο φορές τα κοινά σύνορα)

Ακτογραμμές: Το σύνολο των (θαλάσσιων??) ακτογραμμών είναι 356000 km

Θαλάσσιες διεκδικήσεις: Σύμβαση του Montego Bay - 1982 (Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας/United Nations Convention on the Law Of the Sea - UNCLOS).

• συνορεύουσα ζώνη: 24 ναυτικά μίλια (NM) το οποίο είναι ευρύτερα αποδεκτό, όμως μπορεί να μεταβάλλεται.
• ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα: 200 m βάθος, αποδεκτό από τα περισσότερα κράτη ή μέχρι το βάθος εκμετάλλευσης· διαφορετικός ορισμός μέσω των 200 NM από την ηπερωτική ακτή (νέος ορισμός βάσει της Σύμβασης του Montego Bay).
• αποκλειστική ζώνη αλιείας: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
• αποκλειστική οικονομική ζώνη: 200 NM αποδεκτό από τους περισσότερους.
• χωρικά ύδατα: 12 NM αποδεκτά από τους περισσότερους.
• Σημείωση: οι συνοριακές συνθήκες μεταξύ διάφορων χωρών αναγκάζουν τον περιορισμό των ζωνών αλιείας και οικονομικής εκμετάλλευσης σε λιγότερο από 200 NM· 43 κράτη και περιοχές δεν έχουν πρόσβαση στην θάλασσα μεταξύ των οποίων: Αφγανιστάν, Ανδόρρα, Αρμενία, Αυστρία, Αζερμπαϊτζάν, Λευκορωσία, Μπουτάν, Βολιβία, Μποτσουάνα, Μπουρκίνα Φάσο, Μπουρούντι, Δημοκρατία Κεντρικής Αφρικής, Τσαντ, Τσεχία, Αιθιοπία, Αγία Έδρα (Πόλη του Βατικανού), Ουγγαρία, Καζακστάν, Κιργιστάν, Λάος, Λεσόθο, Λιχτενστάιν, Λουξεμβούργο, Μαλάουι, Μαλί, Μολδαβία, Μογγολία, Νεπάλ, Νίγηρας, Παραγουάι, Ρουάντα, Άγιος Μαρίνος, Σλοβακία, Σουαζιλάνδη, Ελβετία, Τατζικιστάν, ΠΓΔΜ, Τουρκμενιστάν, Ουγκάντα, Ουζμπεκιστάν, Δυτική όχθη, Ζαμπία, Ζιμπάμπουε

[Επεξεργασία] Κλίμα

Κύριο άρθρο: Κλιματικό μοντέλο

Οι δύο μεγάλες περιοχές πολικών κλιμάτων, διαχωρίζονται με δύο, συχνά, στενές εύκρατες ζώνες από μία πλατιά ισημερινή ζώνη τροπικών προς υποτροπικών κλιμάτων. Ανάλογα την περιοχή, έντονες διακυμάνσεις παρατηρούνται στα μετεωρολογικά δεδομένα, όπως στην ετήσια βροχόπτωση η οποία μπορεί να κυμαίνεται από αρκετά μέτρα βροχής έως σχεδόν μηδενικές τιμές. Τιμές μέσης μηνιαίας θερμοκρασίας / βροχόπτωσης για διάφορα μέρη της Γης, με ενδεικτικά video.

[Επεξεργασία] Έδαφος

Ακρότατα υψόμετρα: (ως προς την Μέση Στάθμη της Θάλασσας)

• Χαμηλότατο υψόμετρο στεριάς: Νεκρά Θάλασσα −408 m
• Χαμηλότατο βάθος: Marianas trench, στον Ειρηνικό Ωκεανό −10.924 m
• Ύψιστο υψόμετρο: Όρος Έβερεστ 8.850 m (εκτ. 1999)

[Επεξεργασία] Φυσικοί πόροι

Κύριο άρθρο: Φυσικοί Πόροι

• Ο φλοιός της Γης περιέχει μεγάλες ποσότητες καυσίμων (κοιτάσματα): (Άνθρακας, Πετρέλαιο, Φυσικό Αέριο, Μεθάνιο). Αυτά τα κοιτάσματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας καθώς και για την δημιουργία συνθετικών υλικών.
• Κατά τις τεκτονικές διαδικασίες στον γηίνο φλοιό, σχηματίστηκαν μεταλλευτικά κοιτάσματα. Τα κοιτάσματα αυτά μας παρέχουν μέταλλα καθώς και άλλα χρήσιμα χημικά στοιχεία (όπως το ορυκτό αλάτι).
• Η βιόσφαιρα της Γης παρέχει χρήσιμα βιολογικά προϊόντα όπως η τροφή, η ξυλεία, φυσικά φάρμακα, το οξυγόνο καθώς και οργανικά λύματα.

Για κάποιους από τους παραπάνω πόρους, όπως τα καύσιμα, η διαδιασία αποδέσμευσής τους σε μικρή χρονική κλίμακα είναι δύσκολη, ονομάζονται δε μη ανανεώσιμοι πόροι. Η χρήση των μη ανανεώσιμων πόρων εν γένει (όπως οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) αποτελεί ένα από τα μείζονα περιβαλλοντικά θέματα στο οποίο αναφέρονται όλες οι οικολογικές οργανώσεις.

[Επεξεργασία] Χρήσεις Γης

• Καλλιεργήσιμη γη: 10%
• Μόνιμες σοδιές: 1%
• Μόνιμα βοσκοτόπια: 26%
• Δάσικές περιοχές: 32%
• Αστικές περιοχές: 1.5%
• Άλλα: 30% (1993 est.)

Αρδευμένη γη: 2,481,250 km² (εκτ. 1993)

[Επεξεργασία] Φυσικοί κίνδυνοι - Φυσικές καταστροφές

Μείζονες περιοχές του πλανήτη είναι έκθετες σε ακραίες καιρικές συνθήκες όπως οι τροπικοί κυκλώνες, πλημύρες και οι τυφώνες. Σεισμοί, ηφαίστεια, τσουνάμι, κατολισθήσεις προσβάλουν περιοχές της Γης, ειδικά κοντά στα όρια των τεκτονικών πλακών.

[Επεξεργασία] Περιβάλλον - τρέχοντα θέματα

Κύριο άρθρο: Οικολογία

Μεγάλες περιοχές του πλανήτη υπεφέρουν από τον υπερπληθισμό, βιομηχανικές καταστροφές όπως μόλυνση του αέρα και του νερού, όξινη βροχή και τοξικά απόβλητα, απώλεια φυτών, αποδάσωση, ερημοποίηση, εξαφάνιση ειδών του ζωϊκού βασιλείου, ξέπλυμα του εδάφους και επικράτιση παρασιτικών ειδών ή και γεννετικά τροποποιημένων ειδών.

[Επεξεργασία] Ανθρώπινος πληθυσμός

Ο συνολικός ανθρώπινο πλυθησμός της Γης είναι περίπου: 6.327.152.352 κάτοικοι (εκτ. 1η Νοεμβρίου 2003)

Δύο άνθρωποι είναι μόνιμα σε τροχιά γύρω από την Γη, στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό· η παραμονή τους είναι περίπου εξάμηνη οπότε και αλλάζει το πλήρωμα. Μεταξύ των αλλαγών τους, υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που κάνουν μικρότερα ταξίδια πάνω από την ατμόσφαιρα. Συνολικά, 400 άνθρωποι (αστρονάυτες, κοσμοναύτες και ταϊκοναύτες) ταξίδεψαν στο διάστημα εκτός 2004.

Η βορειότερη εγκατάσταση στον κόσμο είναι το Alert, στο νησί Ellesmere στον Καναδά. Η νοτιότερη εγκατάσταση βρίσκεται στον Σταθμό του Νότιου Πόλου Amundsen-Scott, στην Ανταρκτική, σχεδόν στην θέση του Νότιου Πόλου.

Κατανομή ηλικιών:

• 0-14 έτη: 1.818.803.078 (29,92%)
  • άνδρες: 932.832.913 (15,35%)
  • γυναίκες: 885.970.165 (14,57%)
• 15-64 έτη: 3.840.881.326 (63,19%)
  • άνδρες: 1.942.402.264 (31,95%)
  • γυναίκες: 1.898.479.062 (31,23%)
• 65 έτη και πάνω: 419.090.130 (6,89%)
  • άνδρες: 184.072.470 (3,03%)
  • γυναίκες: 235.017.660 (3,87%) (εκτ. 2000)

Ρυθμός Αύξησης του Πληθυσμού: 1.3% (εκτ. 2000)

Ρυθμός Γεννήσεων: 22 γεννήσεις/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)

Ρυμός Θανάτων: 9 θάνατοι/1000 κατοίκους (εκτ. 2000)

Αναλογία Φύλων:

• Κατά την γέννηση: 1.05 αρσενικά/θηλυκό
• Κάτω από 15 έτη: 1.05 αρσενικά/θηλυκό
• 15-64 έτη: 1.02 αρσενικά/θηλυκό
• 65 έτη και πάνω: 0.78 αρσενικά/θηλυκό
• Σύνολο πληθυσμού: 1.01 αρσενικά/θηλυκό (εκτ. 2000)

Παιδική θνησιμότητα: 54 θάνατοι/1000 επιτυχείς γεννήσεις (εκτ. 2000)

Προσδοκόμενη Διάρκεια Ζωής κατά τη γέννηση:

• Σύνολο πληθυσμού: 64 έτη

• άνδρες: 62 έτη
• γυναίκες: 65 έτη (εκτ. 2000)

Συνολική Γονιμότητα: 2.8 γεννήσεις παιδιών/γυναίκα (εκτ. 2000)

[Επεξεργασία] Διοίκηση

Ο παγκόσμιος γενικός Διεθνής Οργανισμός είναι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ή «Ηνωμένα Έθνη». Ο ΟΗΕ είναι βασικά ένα παγκόσμιο βήμα συζήτησης μεταξύ των κρατών του κόσμου με μικρές όμως αρμοδιότητες και δυνατότητα νομοθεσίας.

Διοικητικές υποδιαιρέσεις: 267 κράτη, ανεξαρτήτως περιοχής κλπ

[Επεξεργασία] Περιγραφές της Γης

Η Γη έχει συχνά προσωποποιηθεί ως θεότητα, ιδιαιτέρως ως θεά. Βλέπε Γαία και Μητέρα Γη. Στη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν η Γιορντ Jord, η μητέρα του Θωρ (Thor) και κόρη του Άνναρ (Annar).

Η Γη έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ένα τεράστιο διαστημόπλοιο με δικό του Σύστημα υποστήριξης ζωής.

Εφόνον η Γη είναι αρκετά μεγάλη, δεν είναι άμεσα εμφανές στο γυμνό μάτι κοιτώντας από την επιφάνεια ότι έχει ένα σφαιροειδές σχήμα που είναι περίπου οβάλ και είναι διογκωμένο στο ύψος του ισημερινού και ελαφρώς πεπλατυσμένο στους πόλους. Στο παρελθόν επικρατούσαν διάφορες απόψεις, μερικές εκ των οποίων ήθελαν τη Γη επίπεδη εξαιτίας των παραπάνω. Πριν από την πραγματοποίηση των πρώτων διαστημικών πτήσεων, οι απόψεις αυτές στηριζόντουσαν σε συμπεράσματα από παρατηρήσεις δευτερευόντων φαινομένων που σχετίζονταν με το σχήμα της Γης και από παράλληλους που σχεδιάζονταν ως προς το σχήμα των άλλων πλανητών.

Στη επιστημονική φαντασία η Γη είναι συχνά η πρωτεύουσα ή ένα μεγάλο διευθυντικό κέντρο μίας υποθετικής (δια)γαλαξιακής κυβέρνησης (κυρίως όταν η (δια)γαλαξιακή κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι κυριαρχούμενη από ανθρώπους), συχνά μία ομοσπονδιακή δημοκρατία αντιπροσώπων, εντούτοις αυτοκρατορίες και δικατορικά καθεστώτα σίγουρα δεν παραβλέπονται. Πραδείγματα αυτού είναι το Star Trek και το Babylon 5. Παρ'όλα αυτό, σε άλλα δείγματα της επιστημονικής φαντασίας, άνθρωποι από το μέλλον δε θυμούνται πλέον τον πλανήτη από τον οποίο προήλθαν (τη Γη). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η τηλεοπτική σειρά Battlestar Galactica και η σειρά μυθιστορημάτων Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.

Το βιβλίο Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ (The Hitchhiker's Guide to the Galaxy), περιγράφει τη Γη ως "επί το πλείστον αβλαβή (mostly harmless)".

[Επεξεργασία] Δείτε επίσης

• Νομικό σύστημα: Διεθνές Δίκαιο
• Οικονομία: Παγκόσμια οικονομία
• Ιστορία: Παγκόσμια ιστορία
• Σεισμοί
• Γεωλογία
• Μετεωρολογία
• Κατάλογος χωρών
• Η σελίδα της NASA για την Γη

[Επεξεργασία] Αναφορές

• Discovering the Essential Universe (Second Edition) by Comins (2001)

(εξερευνητής φεγγαριών) | Γη | Σελήνη | ...