Kondriti
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
Kondriti su vrsta kamenih meteorita.
Većina kondrita je materija koja se nije mijenjala od Sunca, prije 4.56 milijardi godina. Skoro svi kondriti sadrže kondrule - male, plinovite kuglice stvorene u vrijeme stvaranja sunčevog sistema. Nekadašnji kondriti koji su izmijenjeni usljed djelovanja velikih temperatura ili udarca nazivaju se akondriti i mnogo su rjeđi od kondrita.
Kondriti se dijele na nekoliko vrsta:
- Obični kondriti
- Ugljični kondriti
- Enstatit kondriti
- Rumuruti (R) kondriti
Sadržaj |
[izmijeni] Obični kondriti
Ovo je najčešći tip kamenih meteorita. Dalje se klasifikuju po razini željeza na L, LL i H, te po petrološkom stupnju brojevima 3 do 7. Petrološki stupanj nam govori koliko su kondrule izmijenjene usljed izloženosti visokim temperaturama.
H (eng. high = visoko) kondriti imaju najveći maseni udio [[Željezo|željeza (oko 27%). Još se nazivaju olivin-hiperstin kondriti.
L (eng. low = nisko) kondriti imaju oko 20% masenog udjela željeza i još se nazivaju amfoteriti.
[izmijeni] Ugljični kondriti
Ovo su jedni od najsloženijih i najkompleksnijih meteorita. Rijetki su, sadrže organske materije te, što je još važnije, minerale koji sadrže vodu. To je dokaz da je voda bila prisutna pri stvaranju ovih meteorita. Dalje se dijele po hemijskim i minerološkim osobinama na pod-klase koje su dobile imena po pojedinim primjercima iz svake grupe: Ivuna (CI), Mighei (CM), Vigarano (CV), Ornans (CO), Karoonda (CK) i Renazzo (CR). Pored toga, dijele se i po petrološkom stepenu. Ovo je jedina klasa koja ima primjerke sa petrološkim stepenima 1 i 2, što označava meteorite izmijenjene djelovanjem vode.
Dva svjetski poznata meteorita su iz ove grupe, oba pala 1969. godine: Meteorit Allende (CV3) i Meteorit Murchison (CM2). Allende (Meksiko 1969) predstavlja jednu od najstarijih poznatih materija. Njegova je starost procijenjena na 4.56 milijardi godina, a sadrži međuzvjezdana zrnca koja su ostaci zvijezde koja je eksplodirala prije nastanka sunčeva sistema, a vjerojatno i pokrenula njegov nastanak. Murchison (Australija 1969) je meteorit za kojeg se, zbog visokog postotka vode od 12%, vjeruje da je kometskog porijekla. Do sada su u njemu pronađeno čak 92 različite aminokiseline od kojih samo 19 postoji na Zemlji.
[izmijeni] Enstatit kondriti
Enstatit (E) kondriti su rijetki i neobični meteoriti. Od preko 2000 poznatih kamenih meteorita, samo 24 su Enstatiti. Neobični su po visokom udjelu minerala enstatita, te po tome što je željezo unutar meteorita uglavnom vezano u sulfide ili samostalno, a ne u silikatima ili oksidima. To nam kazuje da su nastali u područjima siromašnim kisikom, vjerovatno unutar Merkurove orbite.
Kao i obični kondriti, E kondriti se dijele po postotku željeza i petrološkom stepenu. EH kondriti sadrže oko 30% željeza, a EL oko 25%.
[izmijeni] Također pogledajte
- Meteorit
- Kameni meteoriti
- Akondriti
