Фальклендзкія выспы

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.


(Сьцяг)	(Герб)

Нацыянальны дэвіз: Desire the right

Афіцыйная мова

ангельская

Сталіца Порт-Стэнлі

Найбуйнейшы горад Порт-Стэнлі

Урад

Кароль
Губэрнатар

Замежная тэрыторыя ЗК
Лізавета II
Говард Пэрк

Плошча
- Агульная
- % вады 163 месца ў сьвеце
12.173 км²
0

Насельніцтва
- Агульнае (2005)
- Шчыльнасьць 225 месца ў сьвеце
3060
0,24/км²

СУП
- Агульны (2005)
- на душу насельніцтва 222 месца ў сьвеце
$ 75 мільёнаў
$ 25.000

Валюта Фалклендзкі фунт (FKP)

Часавы пас
- улетку (UTC-4)
(UTC-3)

Незалежнасьць 14 чэрвеня 1982 году

Дзяржаўны гімн God Save the Queen

Аўтамабільны знак

Дамэн верхняга ўзроўню

.fk

Тэлефонны код +500

Фальклендзкія выспы ці Мальвінскія выспы (па-ангельску: Falkland Islands, па-гішанску: Islas Malvinas) - архіпэляг у паўднёва-заходняй частцы Атлянтычнага акіяну, недалёка ад аргентынскага ўзьбярэжжа Паўднёвай Амэрыкі. Адміністрацыйны цэнтар - Порт-Стэнлі.

Зьмест

1 Гісторыя
- 1.1 Першая сусьветная вайна
- 1.2 Канфлікт 1982 году
2 Палітыка
3 Геаграфія
4 Эканоміка
5 Дэмаграфія
6 Рэлігія
7 Культура
8 Спорт
9 Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць] Гісторыя

Сьцвярджаецца, што выспы былі адкрытыя ў 1591-1592 гадох ангельскім мараплаўцам Джонам Дэйвісам, які камандаваў караблём у экспэдыцыі ангельскага карсара Кавэндыша, аднак на права быць першаадкрывальнікамі архіпэляга прэтэндуюць таксама гішпанцы. Пасьля выспы неаднаразова пераходзілі з рук у рукі. У 1763-1765 гадох выспы дасьледаваў францускі мараплавец Люі Антуан дэ Бугенвіль (Bougainville). Працяглы час выспы былі незаселеныя.

[рэдагаваць] Першая сусьветная вайна

Падчас Першай сусьветнай вайны у раёне архіпэляга 8 снежня 1914 году адбыўся бой паміж нямецкай крэйсэрскай эскадрай пад камандаваньнем віцэ-адмірала Максіміліяна фон Шпээ і вялікабрытанскай эскадрай (віцэ-адмірал Ф. Д. Стэрдзі). Нямецкае камандаваньне спрабавала актывізаваць дзеяньні свайго флёту на марскіх камунікацыях Вялікабрытаніі ў Атлянтычным, Індыйскім і Ціхім акіянах. Віцэ-адмірал фон Шпээ кіраваў паходам эскадры (2 панцаранёсных і 3 лёгкіх крэйсэра, 2 транспарты і шпітальнае судна) да берагоў Паўднёвай Амэрыкі, дзе 1 лістапада 1914 году ў баі ля мыса Каранэль разьбіў вялікабрытанскую эскадру крэйсэраў.

Выканаўшы задачу па адцягненьні значных сілаў флёту Вялікабрытаніі, нямецкая эскадра атрымала загад прарывацца ў Нямеччыну. Ня ведаючы дыслякацыі вялікабрытанскіх караблёў, Шпээ вырашыў нанесьці ўдар па ваенна-марской базе Вялікабрытаніі ў Порт-Стэнлі на Фальклендзкіх выспах, дзе знаходзіліся 1 лінейны карабель, 2 лінейных, 3 панцаранёсных і 2 лёгкіх крэйсэры). Сустрэўшы нечакана моцны супраціў, Шпээ спрабаваў сыйсьці, але вялікабрытанскія караблі нагналі яго. Шпээ загадаў лёгкім крэйсэрам і транспартам сыходзіць у розных кірунках. Іх сталі пераследваць вялікабрытанскія панцаранёсныя і лёгкія крэйсэры, а лінейныя крэйсэры ўступілі ў бой з нямецкімі панцаранёснымі крэйсэрамі і патапілі іх. Былі знішчаныя таксама 2 лёгкія нямецкія крэйсэры і транспарты. Толькі крэйсэру "Дрэздэн" і шпітальнаму судну ўдалося сыйсці. У выніку перамогі вялікабрытанскае камандаваньне вызвалілася ад неабходнасьці вылучаць значныя сілы на другарадныя тэатры вайсковых дзеяньняў, а нямецкае камандаваньне страціла моцную крэйсэрскую эскадру. Сам Шпээ загінуў на флягманскім крэйсэры "Шарнхорст".

[рэдагаваць] Канфлікт 1982 году

У 1982 годзе вакол выспаў успыхнуў вялікабрытана-аргентынскі канфлікт. Аргентына атрымала паразу, але працягвае аспрэчваць як назоў выспаў, так і іх тэрытарыяльную прыналежнасьць.

[рэдагаваць] Палітыка

Зараз зьяўляюцца замежнай тэрыторыяй Злучанага Каралеўства, але прыналежнасьць выспаў аспрэчваецца Аргентынай. Разглядаецца таксама пытаньне аб незалежнасьці гэтае тэрыторыі (разам з Паўднёвай Георгіяй). На выспах разьмешчаная вялібрытанская ваенна-паветраная база Маўнт Плезант.

[рэдагаваць] Геаграфія

Складаецца з двух буйных (Заходні і Ўсходні Фалкленд) і каля 200 дробных выспаў і скал. Плошча 12.200 км2. Вышыня да 706 м. Берагі вельмі складанага абрысу. Клімат акіянічны, прахалодны (сярэдняя месячная тэмпэратура ад 2,5 да 10 °С) і раўнамерна вільготны (у год 600-700 мм ападкаў) з моцнымі вятрамі і частай смугой. Акіянічныя зёлкавыя лугі, верасовыя пусткі, тарфяныя балоты. Шмат марскіх птушак.

Архіпэляг уваходзіць у так званую Патагонскую (ці Магеланаву) заагеаграфічную вобласьць Сусьветнага акіяну. Патагонская вобласьць знаходзіцца пад уплывам магутных халодных плыняў. Адна зь іх - Фалклендзкая (Мальвінская) - плыве ад Фалклендзіх выспаў да затокі Ля-Плята. Хуткасць плыні - 1-2 км/г. Сярэдняя тэмпэратура вады ўзімку ад 4 да 10 °С, улетку ад 8 да 15 °С. Нясе вялікую колькасьць айсбэргаў, хоць паблізу выспаў айсбэргі сустракаюцца рэдка.